Veri Zarflama Yöntemi İle Tarım işletmelerinde Pamuk Üretim Faaliyetinin Etkinliğinin Ölçülmesi

Year 2002, Volume: 08 Issue: 03, 197 - 203, 01.08.2002

Duygu Aktürk Taner Kıral

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000736

Cited By: 3

Abstract

Bu çal ışman ı n amac ı , pamuk üretimi yapan tar ı m işletmelerinde pamuk üretim faaliyetinin etkinlik ölçüm ve analizlerini yapmakt ı r. Bu kapsamda, Veri Zarflama Yöntemi ile teknik ve ölçek etkinliklerini hesaplamak amaçlanm ışt ı r. Araşt ı rmada Söke Ovas ı 'nda tabakal ı tesadüfi örnekleme yöntemi ile 165 adet örnek i şletme belirlenmiş ve araşt ı rma verilen bu işletmelerden derlenmi ştir. Incelenen işletmelerde veri zarflama yöntemiyle hesaplanarak bulunan sonuçlara göre; teknik olarak etkin i şletme say ı s ı 20 dir %100,00 . 165 işletmenin teknik etkinlik ortalamas ı %83,90 olarak belirlenmiştir. incelenen pamuk işletmelerinde hesaplanan etkinliklerin, arazi büyüklük grubuna, e ğ itim düzeylerine ve yerleşim yerlerine göre ortalamalar ı aras ı nda fark olup olmad ığı Kruskal-Wallis test istatisti ğ i ile test edilmi ştir. Arazi büyüklük gruplar ı itibariyle, ölçek etkinli ği hariç diğer etkinliklerde küçük i şletmelerin di ğ er işletmelerden istatistiki olarak farkl ı olduğ u bulunmu ştur. İşletme sahiplerinin e ğ itim düzeylerine göre hesaplanan etkinliklerde, yüksek ö ğretim mezunu olanlar ı n teknik ve saf teknik etkinlikleri daha yüksek, ortaö ğ retim mezunu olanlar ı n ise ölçek etkinli ğ inin yüksek olduğ u belirlenmiştir. Ancak yap ı lan test sonucu e ğ itim düzeyleri aras ı nda istatistik olarak önemli bir fark bulunamam ışt ı r. Yerleş im yerlerine göre hesaplanan etkinliklerde, ilçe merkezinde oturanlar ı n teknik ve saf teknik etkinlikleri köyde oturanlara oranla daha yüksek, ölçek etkinli ği aç ı s ı ndan ise ilçede ya şayanları n daha uygun ölçekte üretim yapt ı kları belirlenmiştir. Ancak yap ı lan testler sonucunda ilçede veya köyde oturma aras ı nda teknik ve ölçek etkinlikleri aç ı s ı ndan istatistiki olarak fark bulunamam ışt ı r. Bununla beraber, köyde ve ilçe merkezinde oturman ı n saf teknik etkinli ğe etkisi bulunmaktad ı r

Keywords

pamuk üretiminde teknik etkinlik, ölçek etkinli ğ i, veri zarflama yöntemi

Measurement of Production Efficiency of Cotton Production with Data Envelopment Analysis

Abstract

The purpose of this study is to measure and to analyze the efficiency of cotton production activities on cotton producing farms. The goals of this study were focused on assessing data envelopment analysis, and on the technical and scale efficiency of cotton-production activities. One hundred and sixty-five representative cotton-producing farms were selected in the Söke Valley through a stratified random sampling method and then the relevant data were collected on the production activities of these selected farms. According to data envelopment analysis carried out considering all inputs, the number of farms found to be technically efficient was 20. The average technical efficiency of the 165 farms was calculated to be 83.90%. Differences between average efficiencies of the cotton-producing farms were evaluated using the Kruskal-Wallis test. Ali efficiency measures of the small-sized farms except for scale efficiency were found to be statistically different from farms of other sizes. When farms were grouped according to the educational levels of their owners, technical and pure technical efficiency measures were observed to be higher for farms whose owners were university graduates, but scale efficiency was found to be higher on farms owned by high school graduates. Nonetheless the differences in these efficiency measures grouped according to educational levels were not found to be statistically significant. When efficiency measures are assessed in terms of the location of the farm settlement, technical and pure technical efficiency measures are observed to be greatest in urban locations, while scale efficiency was higher in the villages. Statistical comparisons showed no significant differences between technical and scale efficiencies according to settlement location, but significant differences were found in pure technical efficiency measures.

Keywords

technical efficiency in cotton production, scale efficiency, data envelopment analysis

References

• Banker, R., A. Charnes and W. W. Cooper, 1984. Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Science, 30 (9) 1078- 1092.
• Charnes, A., W. W. Cooper and E. Rhodes, 1978. Efficency of decision making units. European Journal of Operational Research, 2, 429-444.
• Çakmak, E. H. ve O. Zaim, 1991. Kamu ve özel te şebbüslerde etkinlik karşı laşt ı rı lmas ı : Veri zarflama yöntemi Ile çimento sanayii üzerine bir uygulama, ODTÜ Geli ş me Dergisi, 18 (4) 441-451.
• Çakmak, E. H. ve O. Zaim. 1992. Türkiye'de tar ı m kesiminde etkinlik, ODTÜ Geli ş me Dergisi, 19 (3) 305-316.
• Daniel, W. W. 1978. Applied non Parametric Statistic, Houyhton Mifflin Company, Boston.
• Farrell, M. J. 1957. The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical Society, Series A, Part III., 253-290.
• Günden, C., B. Miran ve M. A. Sar ı , 1998. Türk tar ı m ı nda verimlilik ve etkinli ğ in gelişimi: bir veri zarflama yöntemi uygulamas ı . Türkiye 3. Tarı m Ekonomisi Kongresi, 7-9 Ekim 1998, Ankara.
• Kasnakoğ lu, H. 1975. Measurement of Production Efficiency in Agriculture. A Case Study of the Hazelnut Production in Turkey 1970. Unpublished Ph.D. Thesis Submitted to the University of Wisconsin, Department of Economics.
• Kasnakoğ lu, H. 1976. Measurement of production efficiency. ODTÜ Geliş me Dergisi, Spring, 81-103.
• Kasnakoğ lu, H. 1980. Etkinlik ölçümü. Verimlilik Dergisi, Milli Prodüktivite Merkezi Özel Say ı , 137-158.
• Tatl ı dil, F. F., D. Aktürk ve H. Kasnako ğ lu, 1994. Etkinlik ölçüm yöntemleri, Türkiye 1. Tar ı m Ekonomisi Kongresi, 2. Cilt, 160-174.
• Yamane, T. 1967. Elementary Sampling Theory, Prentice-Hall. Inc. Englewood Cliffs, Newjersey.