Harran Ovası Sulama Birliklerinde Antepfıstığının Sulama Planlaması

Yıl 2001, Cilt: 07 Sayı: 04, 114 - 120, 01.11.2001

Berna Kendırlı

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000697

Cited By: 1

Öz

Son yı llarda gelişmekte olan diğer ülkelerde olduğ u gibi ülkemizde de sulama sistemlerinin kullan ı c ı lara devri gündeme gelmiştir. 1993 y ı l ı ndan itibaren devir çal ışmaları na h ı z verilmiş ve sulama birlikleri kurulmu ştur. Bu birlikler hizmet alan ı nda su dağıt ı m ı görevini yürütmektedirler. Ancak sulama birliklerinin yeni bir i şletmecilik modeli olmas ı nedeniyle su dağıt ı m ı faaliyetlerinde baz ı sorunlar görülmektedir. Bir sulama birli ğinin başar ı s ı , iyi bir sulama planlamas ı , su dağı t ı m programlar ı n ı n yap ı lmas ı ve uygulanmas ı na bağl ı d ı r. Bu başarı da birlikte çal ışan mühendis, sulama teknisyeni ve i şçilerin bilgi, beceri ve sulay ı c ı larla olan ili şkileri büyük önem ta ş imaktad ı r.Bunun yan ı nda sulaman ı n amac ı na uygun olabilmesi için kontrollü bir şekilde yap ı lmas ı , sulama zaman ı n ı n ve verilecek sulama suyu miktar ı n ı n bitkide bir stres yaratmayacak şekilde düzenlenmesi yani sulama zaman ı planlanmasin ı n yap ı lmas ı gerekir. Bu çal ışmada Harran Ovas ı ndaki sulama birliklerinde yetiştirilen antepf ı st ığı n ı n bitki su tüketimi, sulama suyu ihtiyac ı , farkl ı yağış koşullar ı için sulama zaman planlar ı ve su-verim ilişkileri IRSIS bilgisayar yaz ı l ı m ı kullan ı larak elde edilmi ştir. Elde edilen sonuçlar ı n araşt ı rma alan ı nda faaliyet gösteren sulama birliklerinde görev yapan teknik elemanlara ve özellikle çiftçilere yard ı mc ı olmas ı ve sulama konusunda karşı laşı lan sorunlar ı gidermeye katk ı da bulunmas ı beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sulama zaman ı planlamas ı , sulama birliği, antepfı stığı , IRSIS bilgisayar yazılımı

Irrigation Scheduling of Pistachio in Irrigation Associations in Harran Plain

Öz

Recently, irrigation systems transfer to users was on the agenda in Turkey like other developing countries. Transfer of irrigation systems were accelareted until the year of 1993 and irrigation associations were established. The irrigation associations have been responsible for water delivery in project area. However, some problems related water delivery have been watched because of a new operating model. Achievement of a irrigation association depend on a good irrigation scheduling, water delivery program and application. The knowledge, skill and relations with irrigators of engineers, irrigation technicians and workers in the irrigation association have played a vital role for achievement. On the other hand it's required that to irrigate under control, to arrange irrigation timing and irrigation amount as not to create stress in the crop, i.e., irrigation scheduling. In this study evapotranspiration, irrigation water requirement, irrigation scheduling for different rainfall conditions and water-yield relations of pistachio were obtained by IRSIS computer software in irrigation associations of Harran Plain. It's xpected that, the results will be helpful for the technic staff and particularly farmers in the irrigation associations of study area and contribute to decrease the problems about irrigation.

Anahtar Kelimeler

Irrigation scheduling, irrigation association, pistachio, IRSIS computer software

Kaynakça

• Aküzüm, T., S. Kodal ve B. Çakmak, 1997. Irrigation managernent in 'GAP. International Journal ot Water Resources Development, p.547-560, UK.
• Aküzüm, T., B. Çakmak ve B. Benli, 1999. Yirmibirinci yüzy ı lda dünyada su sorunu. 7. Kültürteknik Kongresi, s.8-16, Nevşehir.
• Anonim, 1984. Ortalama Yağış , Ekstrem Sı cakl ı k ve Yağış Değerleri Bülteni (Günlük-Ayl ı k). Devlet Meteoroloji İş leri Genel Müdürlü ğ ü, Ankara.
• Anonim, 1988. Güneydo ğ u Anadolu Bölgesi Topraklar ı (GAT). (.Harran ()yas'. TÜB İ TAK Tar ı m ve Ormanc ı l ı k Araşt ı rma Grubu Ara şt ı rma Projesi Kesin Raporu, TAOG-534, Adana.
• Anonim, 1996. Tar ı m İ statistikleri Özeti 1995. Devlet istatistik Enstitüsü Yay ı nlar ı , 59s. Ankara.
• Anonim, 2000. Tar ı m ve Köyi şleri Bakanl ığı Tar ı msal Araşt ı rmalar Genel Müdürlü ğ ü Antepf ı st ığı Araşt ı rma Enstitüsü Müdürlüğ ü Tan ı t ı m Kitapç ığı , 10s., Ankara.
• Doorenbos, J. and A. H. Kassarn, 1979. Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper 33, Rome.
• Erdem, A. ve B. Karl ı , 2000. Harran Ovas ı ndaki sulama birliklerinin yap ı s ı ve sulama işletmeciliğ inin önemi. Ekin Dergisi, Türkiye Tar ı m Kredi Kooperatifleri Merkez Birli ğ i Yay ı n ı , 4, 14, 53-59, Ankara.
• Gülcan, R., F. E. Tekinta ş , A. M ı s ı rl ı , H. Sağlam, G. Günver, ve H. Adanac ı oğlu, 2000. Meyvecilikte Üretim Hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisli ğ i 5. Teknik Kongresi Bildirileri,17-21 Ocak 2000, s 537-616, Ankara.
• Kanber, R., A. Yazar, S. Önder ve H. Köksal, 1993. Irrigation response of pistachio (Pistacia vera L.). Irrigation Science, 14 (1) 7-14.
• Karabağ , M. 1995. Güneydoğ u Anadolu Bölgesinde Güvenilir Yağışı n Belirlenmesi. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tar ı msal Yap ı lar ve Sulama Anabilim Dal ı , 154 s.,Ankara.
• Kı rnak:, H., Y. Kumova, M. Şimşek ve S. Gerçek, 2000. Şanl ı urfa Harran ovas ı ndaki sulama birliklerinin mevcut sorunlar ı ve çözüm önerileri. Ekin Dergisi, Türkiye Tar ı m Kredi Kooperatifleri Merkez Birli ğ i Yay ı n ı , 4, 13, 40-45, Ankara.
• Kodal, S. 1993. Su bütçesi yakla şı m ı n ı n ülkemizde şekerpancan sulama zaman ı planlamas ı na uygulanmas ı . TOPRAKSU 1993-1, s: 2-8, Ankara.
• Kodal, S., B. Çakmak, B. Kendini, K. Demir, 1996. Urfa yöresinde yetiştirilen baz ı sebzelerin su bütçesi yaklaşı m ı na göre sulama zaman ı n ı n planlanmas ı . GAP I. Sebze Tar ı m ı Sempozyumu, 7-10 May ı s 1996, s: 193-201, Şanl ı urfa.
• Kodal, S., T. Aküzüm, B. Çakmak ve B. Kendini 1997. Urfa yöresinde yeti ştirilen baz ı tarla bitkilerinin yeterli ve k ı s ı tl ı su koşullar ı nda sulama programlar ı . VI. Ulusal Kültürteknik Kongresi, 5-8 Haziran 1997, Uluda ğ Oniv. Ziraat Fak. ve Kültürteknik Derneği, s: 354-362, Bursa.
• Özgenç, N., ve F. C. Erdoğan, 1988. DS İ Sulamaları nda Bitki Su Tüketimleri ve Sulama Suyu ihtiyaçlar ı , DSİ Gn. Müd. Yay ı nları , Ankara .
• Raes, D., H. Lemmens, P. Van Aelst, M. V. Bulcke and M. Smith, 1988 a. IRSIS Irrigation Scheduling Information System. Volume I-Manual, Laboratory of Land Management. Faculty of Agricultural Sciences, K.U. Leuven, Reference Manual III, Belgium.
• Raes, D., H. Lemmens, P. Van Aelst, M. V. Bulcke and M. Smith, 1988 b. IRSIS Irrigation Scheduling Information System. Volume II-Displays, Laboratory of Land Management. Faculty of Agricultural Sciences, K.U. Leuven, Reference Manual III, Belgium.
• Sat ı l, F. 2001. Manisa-Yunt da ğı ve Çanakkale-Ayvac ı k bölgelerinde antepfı st ığı yetiştiricili ğ i ve ekolojik sorunlar ı . Ekin Dergisi, Türkiye Tar ı m Kredi Kooperatifleri Merkez Birli ği Yay ı n ı , 5, 15, 72-78, Ankara.
• U şkay, S. 2001. Tar ı msal sulama yat ı r ı mlar ı n ı n mevcut durumu ve karşı laşı lan problemler. Tar ı m ı n Yeniden Yap ı lanmas ı nda Toprak Muhafa.a ve Sulama Politikalar ı Sempozyumu, 30-31 Ocak 2001, TOBB Salonu, s: 78-94, Ankara.