Pnömatik Hassas Ekim Makinalarında Tohumların Tutulmasına Etkili Bazı Parametrelerin Etki Derecelerinin Belirlenmesi

Yıl 2001, Cilt: 07 Sayı: 03, 142 - 148, 01.08.2001

Ali İhsan Acar

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000668

Öz

Pnömatik hassas ekim makineler ı kullan ı larak, tohumlar tek tek ekilebilmekte, tohumluktan ve ekim sonras ı seyreltme gibi işlemlerde işçilikten tasarruf sağ lanabilmektedir. Bu makinalarda ekim kalitesine etkili en önemli faktör, vakum ve ekici delikli plakalar ı n çevre h ı zları olmaktad ı r. Ekici düzenin en önemli eleman ı olan delikli plakadaki deliklerin çap ı ve say ı s ı , tohumlar ı n fizikomekanik özelliklerine ve ekim tekni ğ ine uygun olarak belirlenmektedir. Bu çal ışmada, mı s ı r, ayçiçeğ i, soya, kaplanm ış ve kaplanmam ış şekerpancar ı tohumlar ı n ı n hangi vakum değ erinde, ekici delikli plakan ı n hangi delik çaplar ı nda ve çevre h ı z ı değ erinde deliklerde tutulabileceğ inin belirlenmesi amaçlanm ışt ı r. Bu makinalar için geçerli olan ilerleme h ı z ı değerleri ile tohumlar ı n s ı ra üzeri ekilme uzakl ı klan ve fizikomekanik özellikleri belirlenmiştir. Uygulamada kullan ı lan makinalar ı n, tekerlek çap ı , hareket iletim oran ı ve ekici delikli plaka çap ı gibi konstrüktif değ erleri kullan ı lm ışt ı r. Denemelerde; tohumlar ı n tutulduğ u deliklerin çaplar ı , 1.5, 2, 2.5, 3, 3.5, 4, 4.5, 5, 5.5, 6, 6.5 ve 7 mm, vakum seviyeleri -4, -6, -8, -10, -12 ve -14 kPa ve ekici delikli plakan ı n çizgisel h ı z değerleri 0.25, 0.38, 0.55 ve 0.79 m/s olarak al ı nmışt ı r. Sonuç olarak; tohumlar belirli delik çaplar ı nda vakum seviyesi ve ekici delikli plaka çizgisel h ı z ı n ı n tüm seviyelerinde delikte tek tek tutulmu ştur. Bu uygun değerler d ışı nda, daha küçük delik çaplar ı nda genellikle, yüksek vakum ve dü şük ekici delikli plaka çizgisel h ı z değ erlerinde tohumlar deliklerde tek tek tutulabilmektedir. Ancak, vakum değ eri düşürüldüğ ünde ve delikli plakan ı n yüksek çizgisel h ı z değ erlerinde tohumlar ı n deliklerde tutulmalar ı güçleş mektedir. Delik çap ı büyüdükçe de tohumlar ı n tek tek tutulma oranlar ı azalmakta, tohumlar ya iki ve daha fazla tutulmakta ya da emme hatt ı n ı n içerisine girmektedirler.

Anahtar Kelimeler

pnömatik hassas ekim makinesi, ekici delikli plaka, vakum, çizgisel h ı z, delik çap ı

Determination of the Effects of Some Pararneteres on Picked up in Precision Pneumatic Drills

Öz

Precision pneumatic drills is used in seed singling and it provides a decrease in the labour in thinning operation. Vacuum and peripheral velocity of seed metering device are two important factors which affect the quality of seeding. Hole diameters and numbers of holes on rotate seed metering plate are determined according to the physicomechanical properties of seeds and the distance of seed in the row. The aim of this research is, to determine the sultable vacuum level, hole diameters and peripheral velocity of rotate metering plate dev ı ce for corn, sunflower, soybean, covered and uncovered sugarbeet seeds. In this study, proper forward speed of the precision pneumatic drills, distance of seed in the row and physicomechanical properties had been found for the mentioned seeds. Constructional values such as the diameter of wheel, transmititon ratio and diameter of rotate metering plate had been used to calculate linear velocity of rotate metering plate. The hole diameters were 1.5, 2, 2.5, 3, 3.5, 4, 4.5, 5, 5.5, 6, 6.5 and 7 mm; vacuum levels were -4, -6, -8, -10, -12 and -14 kPa; the linear velocity of rotate metering plate were 0.25, 0.38, 0.55 and 0.79 m/s in trials. As a result of this, the seeds had been holded in the significant hole diameterson the all vacuum and all linear velocity. In addition to this Besides the seeds could be holded as a single seed which is smaller than the hole diameters generally at the high vacuum level and low linear velocity 'eve!, however the seeds could not be holded in low vacuum levels and high linear velocities. The amount of single seeds decrease when the bigger hole diameter was used, since the seeds either holded multiply or run to the vacuum line.

Anahtar Kelimeler

precision pneumatic drills, rotate metering plate, vacuum, linear velocity, hole diameter

Kaynakça

• Acar, A.I., İ . Çilingir, A. Çolak, ve R.Öztürk 1993. Küçük tohumlar için tamburlu tip ekici düzen tasar ı m ı . 5thInternational Congress on Mechanization and Energy in Agriculture, 11- 14 Oct 1993, Kuşadas ı , Türkiye.
• Acar, A.I., R. Öztürk, A. Çolak, ve K.Saç ı l ı k 1994. Küçük taneli tohumlar için bir ekim makinas ı vantilatörünün temel tasar ı m parametrelerinin belirlenmesi. Tar ı msal Mekanizasyon 15. Ulusal Kongresi, 20-22 Eylül 1994, Antalya.
• Anonim 1999. New Holland Trakmak GASPARDO Pnömatik Ekim Makinas ı Kullan ı m ve Bak ı m Kitab ı .
• Anonim 1987. Türkiye Zirai Donat ı m Kurumu HASSIA Hava Emişli (Pnömatik) Hassas Ekim Makinas ı Kullanma, Ayar ve Bak ı m El Kitab ı .
• Giannini, G.R., W.J. Chancellor, and R.E.Garrett 1967. Precision planter using vacuum for seed pickup. Transactions of the ASAE, 10 (5), pp: 607610-614, Michigan.
• Gökçebay, B. 1986. Tar ı m Makinaları I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay ı nları : 979, Ankara.
• Guarella, P., A. Pallerano, and S.Pascuzzi 1996. Experimental and theoretical performance of a vacuum seeder nozzle for vegetable seeds. J.agric.Engng Res. 64, 29-36.
• Hammond , J.E. 1965. Precision vakuum type planter head. USDA-ARS 42-115.
• Önal, I, 1995. Ekim, Dikim, Gübreleme Makinalar ı (II.Bas ı m). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay ı nları : 490, Izmir.
• Shafı i, S., A. Sasao, and S.K.Upadhyaya 1991. Air-jet seed singulation. Transactions of the ASAE, 34 (5), pp: 1973- 1977, Michigan.
• Sweetman, I.C. 1957. A suction operated precision planter. N.Z.J.of Science and Technology, A38 (6): 577-582.
• Ülger, P., E. Güzel, E. Akdemir, B. Kay ış oğ lu, Y. Pı nar, B. Eker, ve Y.Bayhan 1996. Tar ı m Makinalar ı Ilkeleri. Trakya Üniversitesi Tekirda ğ Ziraat Fakültesi Ders Kitab ı No: 29, Tekirdağ .