Kentiçi Yol Kademelenmesinin Afet Durumunda Toplanma Alanlarının Erişilebilirliğine Etkisi Açısından İrdelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 103 - 111, 29.01.2021

Hilmi Evren Erdin , M. Burcu Sılaydın Aydın , Nur Sinem Partigöç , Hayat Zengin Çelik , Arzu Palazca Çiğdem Horoz

https://doi.org/10.21541/apjes.478601

Cited By: 4

Öz

Yollar kentlerin omurgasını oluşturmakta ve kent içi hareketleri belirlemektedir. Bunun yanı sıra, yolların ve yol ağının afet durumunda da hem halk hem de afet müdahale ekipleri açısından önemli bir işlevi bulunmaktadır. Afet ve acil durumlarda özellikle ilk 72 saatte ihtiyaç duyulan haber alma, ilk yardım, tedavi, yiyecek, içecek, giyecek, tuvalet, temizlenme ve yakacak temini gibi hizmetler toplanma alanları aracılığıyla verilmekte ve dolayısıyla bu alanların erişilebilirliği büyük önem taşımaktadır. Toplanma alanlarının konumlanmasında servis aldığı yol ile olan ilişkisi, yol kademesi ve yol genişliği söz konusu hizmetlerin ulaştırılması açısından önemli hale gelmektedir. Bu çalışma, afet ve acil durumlarda önemli bir işleve sahip toplanma alanlarının belirlenmesinde, servis aldıkları yolun kademe özelliğine bağlı bir değerlendirmenin nasıl yapılması gerektiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, İzmir’in kuzey aksında yer alan üç ilçedeki mevcut ve potansiyel toplanma alanlarının yol kademelenmesi ile olan ilişkisi ve örnek seçilen alanlarda yol kademelenmesi ve yol genişliği ile bina yüksekliği üzerinden erişilebilirliği Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) araçları kullanarak değerlendirilmektedir. Bina yüksekliğinin yolun genişliğine oranı, ne kadar düşük çıkarsa yolun afet durumunda erişilebilirliği o kadar çok olmaktadır. Kent içi yol kademelenmesi açısından ise, ana yollar afet durumundaki erişim olanakları ve yolun işlevini sürdürebilmesi açısından öne çıkmaktadır. Sonuç olarak, toplanma alanlarının belirlenmesinde, alanın yol kademelenmesi ile olan ilişkisinin ve erişilebilirlik özelliklerinin irdelenmesinin deprem risklerinin azaltılması açısından kritik bir rolü bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Afet, Toplanma Alanı, Yol Kademelenmesi, Erişilebilirlik, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)

The Examination of Urban Road Hierarchy in Regards to Accessibility of Gathering Points in Case of Disaster

Öz

As it known, roads constitute the backbone of any cities and also determine the urban activity. In addition to this, the vital role of roads and the road network has arise in the event of a disaster for the public and disaster response group. The principal services such as the first aid, food, personal cleaning, etc. are provided through the gathering areas especially in in the first 72 hours in the case of emergence. Accordingly, the accessibility of these areas has a great importance. While the gathering areas are positioning in the city area, there exist definite criteria as these areas’ relationship with the road received urban services, the classification of the road and also the road width. This study aims to determine how to make a detailed assessment in the identification of the gathering points that has an important role in case of disaster and emergencies based on the hierarchy of the road received urban services. Two separated analyses are evaluated in this context using Geographical Information Systems (GIS). First one is the relationship between the potential gathering points and the urban road hierarchy in three districts located on the northern axis of Izmir city. Second one is the accessibility based on the relationship between the road width and the building height. As a results of these analyses, the lower ratio of the building height to the road width, the more accessible roads in the case of disaster. The main arterials become prominent in terms of the accessibility opportunities and the sustainability of roads’ facilities. As a result of the study, the role of gathering points is critical to examining the accessibility of currents roads and to reduce the disaster risks.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Gathering Points, Road Classification, Accessibility, Geographical Information Systems (GIS)

Kaynakça

• [1] T. Kılınçaslan, “Ulaşım Sistemi ve Yol Ağları”, Ed.: Tülay Kılınçaslan (editör) Kentsel Ulaşım, İstanbul, Ninova Yayınları, pp. 49-125, 2012.
• [2] Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ve İstanbul Büyükşehir Belesiyesi (İBB), “Türkiye Cumhuriyeti İstanbul ili sismik mikro-bölgeleme dahil afet önleme/azaltma temel planı çalışması, Son Rapor Cilt V”, Pacific Consultants International, OYO Corporation, 2002.
• [3] H. Şengün, “Marmara Depremi’nde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Çalışmaları ve Hukuksal Sorunlar”, TMMOB Afet Sempozyumu, 5-7 Aralık 2007, Ankara, 57-82, (2007).
• [4] M. Konstantinidou, K. Kepaptsoglou ve M. Karlaftis, “Transportation network post-disaster planning and management: a review part I: post-disaster transportation network performance”, International journal of transportation, 2(3), 1-16, 2014.
• [5] L. Liu, Y. Lin ve S. Wang, “Urban design for post-earthquake reconstruction: A case study of Wenchuan County, China”, Habitat International, 2014, 41, 290-299. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0197397513000957, (Erişim tarihi: Mart 2018).
• [6] J. Sohn, “Evaluating the significance of highway network links under the flood damage: An accessibility approach”, Transportation research part A: policy and practice, 2006, 40(6), 491-506.
• [7] U. Erdem, H. E. Erdin ve N. S. Özcan, “Afet ve Acil Durumlarda Erişilebilirlik”, 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı (UDMSK), Eskişehir, 2017. http://www.tdmd.org.tr/TR/Genel/4UDMSK/pdf2017/3887.pdf.
• [8] F. Y. Karabulut ve C. Helvacı, “Büyük Şehirlerde Ulaşım Sistemleri ve Sorunları: İzmir İli Özelindeki Sorunlara Çözüm Önerileri”, Planlama Dergisi, 27(3), pp. 215-221, 2017.
• [9] N. Zhang, H. Huang, B. Su ve J. Zhao, “Analysis of dynamic road risk for pedestrian evacuation”, Physica A, 430, pp. 171-183, 2015.
• [10] N. Khademi, B. Balaei, M. Shahri, M. Mirzaei, B. Sarrafi, M. Zahabiun ve A. S. Mohaymany, “Transportation network vulnerability analysis for the case of a catastrophic earthquake”, International Journal of Disaster Risk Reduction, 12 (2015), pp. 234-254, 2015.
• [11] H. Tsukaguchi, T. Totani ve K. Nakatsuji, “Areal Photo Analysis of Road Damage İmmediately After Earthquake”, Symposium on Hanshin Earthquake, Japan Society of Civil Engineering, pp. 701-708, 1996.
• [12] İzmir Büyükşehir Belediyesi (İBB), “1/25000 Ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı Açıklama Raporu”, Eylül 2012.
• [13] G. Yücel, “Afetler İçin Yerleşimlerde Güvenli Açık Alan ve Erişim”, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Dosya 26, Eylül 2011.
• [14] O. Mersin ve Ş. Arıkan, “İzmir Acil Yardım Planı”, TMMOB Afet Sempozyumu, 5-7 Aralık 2007, Ankara, s.313-322, (2007).
• [15] GoogleEarthPro Sokak görünümü. (Erişim tarihi: Mart 2018).