HİTİT TIP METİNLERİNDE GEÇEN BİR HASTALIK ÜZERİNE

Yıl 2023, Cilt: 17 Sayı: 2, 247 - 257, 25.12.2023

Murat Aydın , Salih Fehmi Katırcıoğlu

https://doi.org/10.46931/aran.1383571

Öz

Hititlerden günümüze kadar ulaşmış olan çivi yazılı tabletler Hitit tarihi araştırmalarında çok önemli bir noktada bulunmaktadır. Boğazköy-Hattuşa’dan ele geçen otuz bine yakın çivi yazılı tablet ve tablet parçalarından Hititler hakkında birçok bilgiye ulaşmaktayız. Bu bilgiler içerisinde, Hititlerin hastalıklar ve hastalıklara karşı uyguladıkları tedavi yöntemlerinden az da bilgi sahibi olmaktayız. Makalemizde, tıp konusunda yazılmış sınırlı sayıdaki tabletlerden Hititlerin cinsel yolla bulaşan hastalık üzerine nasıl bir tedavi şekli uyguladığı ve bu tedavinin sonuçları üzerinde bir araştırma amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hititler, hastalık, tedavi

On a Disease Mentioned in Hittite Medical Texts

Öz

Kaynakça

• Baarda, B. I. – Sikora, A. E. “Proteomics of Neisseria gonorrhoeae: The treasure hunt for counter measures against an old disease”, Front Microbiol, (2015), 6, 1190.
• Burde, C. Hethitische Medizinische Texte, Studien zu den Boğazköy-Texten 19, Wiesbaden: 1974.
• Goetze, A. The Hittite Ritual of Tunnawi, American Oriental Society, (New Haven: 1938).
• Gruber, F. - Lipozencic, J. - Tatjana Kehler, T. “History of venereal diseases from antiquity to the renaissance”, Acta Dermatovenereol Croat, (2015), 23, 1-11.
• Dinçol, Ali M. “Ašḫella Rituali (CTH 394) ve Hititlerde Salgın Hastalıklara Karşı Yapılan Majik İşlemlere Toplu Bir Bakış [Das Ritual von Ašḫella (CTH 394) und ein Überblick über die magischen Handlungen gegen die Seuchen bei den Hethitern]”, Belleten 49, (1985): 1-40.
• Friedrich, F. - Kammenhuber, A. Hethitisches Wörterburch, Band III: Ḫ, (Heidelberg: 1991).
• Jorgensen, A. B. - Jensen, T. “Gonococcal pharyngeal infections: report of 110 cases”, Brit J Vener Dis, 49, (1973), 491–499.
• Jose, P. P. - Vivekanandan, V. - Sobhanakumari, K. “Gonorrhea: Historical Outlook”, J Skin Sex Transm Dis, (2020); 2 (2), 110-114.
• Katırcıoğlu, S. F. “Hitit Tıp Metinlerinde Geçen Bazı Göz Hastalıkları Üzerine”, Archivum Anatolicum, 15/2, (Ankara: 2021), 385-398.
• Katırcıoğlu, S. F. Hititçe Çivi Yazılı Metinlerde Hastalıklar ve Tedavi, (Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2023).
• KUB: Keilschrifturkunden aus Boghazköi, (Berlin: 1921), ff.
• Laroche, E. Catalogue des textes hittites, (CTH), (Paris: 1971).
• McCormack, W. M. - Johnson, K. - Stumacher, R. J. - Donne, A. - Rychwalski, R. “Clinical spectrum of gonococcal infection in women”, Lancet, 1, (1977), 1182–1185.
• Morgan, M. K. - Decker, C. F. “Gonorrhea”, Dis Mon., (2016), 62; 260-268.
• Murat, L. – Katırcıoğlu, S. F. (2008), “Hititlerde Tıp”, Bilim ve Ütopya Aylık Bilim, Kültür ve Politika Dergisi, (2008), Sayı 170, Ağustos, 52-59.
• Platt, R. - Rice, P. A. - McCormack, W. A. “Risk of acquiring gonorrhea and prevalence of abnormal adnexal findings among women recently exposed to gonorrhea”, JAMA, 250 (23), (1983), 3205–3209.
• Rüstel, C. - Neu, E. “Hethitischer Zeichenloxikon”, (Wiesbaden: 1989).
• Tischler, J. Hethitisch-Deutsches Wörterverzeichnis, (Innsbruck: 1982).
• Tischler, J. Hethitisches Handwörterbuch mit dem Wortschatz der Nachbarsprachen, (Innsbruck: 2001).
• Ünal, A. “Hitit Tıbbının Ana Hatları [Les traits essentiels de la médicine hittite]”, in: Belleten 44, (Ankara: 1980); 475-495.
• Ünal, A. Hititçe Çok Dilli El Sözlüğü, (Hamburg: 2007).
• Wallin, J. “Gonorrhea in 1972: a 1-year study of patients attending the VD unit in Uppsala”, Brit J Vener Dis, 51, (1974), 41–47.
• Wiesner, P. J. - Tronca, E. - Bonin, P. - Pedersen, A. HB. - Holmes, K. K. “Clinical spectrum of pharyngeal gonococcal infection”, The New England Journal of Medicine, 288 (4), (1973), 181–185.