Kendi Evinde Yaşayan ve Huzurevinde Yaşayan Yaşlı Bireylerin Günlük Yaşam Aktivitelerinin, Depresyon Düzeylerinin ve Sosyal İzolasyon Durumlarının Karşılaştırılması

Yıl 2017, Cilt: 16 Sayı: 1, 19 - 28, 01.05.2017

Yasemin Parlak Demir

https://doi.org/10.1501/Ashd_0000000122

Öz

Yaşlanma süreci bir hastalık hali olmayıp yaşam deneyiminin bir sonucudur. Bu çalışma kendi evinde yaşayan yaşlılara göre huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin günlük yaşam aktivitelerini, depresyon düzeylerini ve sosyal izolasyon durumlarını karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya kendi evinde yaşayan 72, huzurevinde yaşayan 50 olmak üzere 65 yaş ve üzeri toplam 122 yaşlı dahil edilmiştir. Bireylerin günlük yaşam aktiviteleri Barthel İndeksi, sosyal izolasyon durumları Sosyal İzolasyon Anketi, bilişsel durumları Standardize Mini Mental Test, depresyon düzeyleri ise Geriatrik Depresyon Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Kendi evinde yaşayan yaşlıların yaş ortalaması 75.2±7.9 iken, huzurevinde yaşayan yaşlıların yaş ortalaması 77.8± 7.9 idi. İki grup arasında Barthel İndeksi sonuçlarında (kendi evinde yaşayan 92.2±17.8, huzurevinde yaşayan 60.4±30.1, p=0.00) ve sosyal izolasyon düzeylerinde (kendi evinde yaşayan 17.2±2.8, huzurevinde yaşayan 12.9±3.2, p=0.00) anlamlı fark bulunmuştur. Gruplar arasında bilişsel düzey (kendi evinde yaşayan 19.2±7.4, huzurevinde yaşayan 16.9±6.8, p=0.01) ve depresyon düzeyleri (kendi evinde yaşayan 14.4±7.0, huzurevinde yaşayan 12.02±9.0, p=0.11) arasında ise anlamlı fark bulunamamıştır. Kendi evinde yaşayan bireylerin huzurevinde yaşayan bireylere göre günlük yaşam aktivitelerinde daha bağımsız ve daha sosyal oldukları görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Depresyon, Sosyal İzolasyon, Günlük Yaşam Aktiviteleri

Kaynakça

• Organization, W.H. 2002. The world health report 2002: reducing risks, promoting healthy life: World Health Organization.
• Özgül, A. 2000. Geriatrik Patolojinin Esasları. Beyazova M. Gökçe-Kutsal Y (Ed): Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Cilt. Güneş Kitabevi. Ankara, 1341-1352.
• Altuğ, F., Yağci, N., Kitiş, A., Büker, N.,Cavlak, U. 2009. Evde yaşayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2 (1), 48-60.
• Mahoney, F.I. 1965. Functional evaluation: the Barthel index. Maryland state medical journal, 14, 61- 65.
• Küçükdeveci, A., Yavuzer, G., Tennant, A., Suldur, N., Sonel, B.,Arasil, T. 2000. Adaptation of the modified Barthel Index for use in physical medicine and rehabilitation in Turkey. Scandinavian journal of rehabilitation medicine, 32 (2), 87-92.
• Hawthorne, G. 2006. Measuring social isolation in older adults: development and initial validation of the friendship scale. Social Indicators Research, 77 (3), 521-548.
• Elbasan, B., Yilmaz, G.D., Cirak, Y.,Dalkilinc, M. 2013. Cultural Adaptation of the Friendship Scale and Health-Related Quality of Life and Functional Mobility Parameters of the Elderly Living at Home and in the Nursing Home. Topics in Geriatric Rehabilitation, 29 (4), 298-303.
• Folstein, M.F., Folstein, S.E.,McHugh, P.R. 1975. “Mini-mental state”: a practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. Journal of psychiatric research, 12 (3), 189-198.
• Güngen, C., Ertan, T., Eker, E., Yaşar, R.,Engin, F. 2002. Standardize mini mental test’in Türk toplumunda hafif demans tanısı nda geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 13, 273- 281.
• Ertan, T., Eker, E., Güngen, C., Engin, F., Yasar, R., Kilic, G. ve diğerleri. 1999. The standardized mini mental state examination for illiterate Turkish elderly population [Bildiri].2nd International Symposium on Neurophysiological and Neuropsychological Assessment of Mental and Behavioral Disorders.
• Yesavage, J.A., Brink, T.L., Rose, T.L., Lum, O., Huang, V., Adey, M. ve diğerleri. 1983. Development and validation of a geriatric depression screening scale: a preliminary report. Journal of psychiatric research, 17 (1), 37-49.
• Burke, W.J., Roccaforte, W.H.,Wengel, S.P. 1991. The short form of the Geriatric Depression Scale: a comparison with the 30-item form. Journal of geriatric psychiatry and neurology, 4 (3), 173- 178.
• Ertan, T.,Eker, E. 2000. Reliability, validity, and factor structure of the geriatric depression scale in Turkish elderly: are there different factor structures for different cultures? International Psychogeriatrics, 12 (02), 163-172.
• Kerem, M., Meriç, A., Kırdı, N.,Cavlak, U. 2001. Ev ortamında ve huzurevinde yaşayan yaşlıların değişik yönlerden değerlendirilmesi. Geriatri, 4 (3), 106-102.
• Arpacı, F. 2015. Yaşlı bireylerin yaşam kalitesi açısından günlük yaşam aktivitelerini yapabilme durumunun incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8 (1), 46-53.
• Tran, T.V.,Williams, L.F. 1998. Poverty and impairment in activities of living among elderly Hispanics. Social work in health care, 26 (4), 59-78.
• Çivi, S.,Tanrıkulu, M. 2000. Yaşlılarda bağımlılık ve fiziksel yetersizlik düzeyleri ile kronik hastalıkların prevalansını saptamaya yönelik epidemiyolojik çalışma. Türk Geriatri Dergisi, 3 (3), 85-90.
• Davies, A.M. 1985. Epidemiology and the challenge of ageing. International journal of epidemiology, 14 (1), 9-19.
• Davies, A.M. 1988. Older populations, aging individuals and health for all [Bildiri].World health forum.
• Ayrancı, Ü., Köşgeroğlu, N., Yenilmez, Ç.,Aksoy, F. 2005. Eskişehir’de yaşlıların sosyoekonomik özellikleri ve sağlık durumları. STED, 14 (5), 113-119.
• Büker, İ., Altuğ, F., Kavlak, E.,Kitiş, A. 2010. Huzurevi ve ev ortamında yasayan yaslılarda moral ve depresyon düzeyinin fonksiyonel durum üzerine etkisinin incelenmesi1bakım evlerinde dıs mekân tasarımı. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3 (1-2), 44-53.
• Lord, S.,Castell, S. 1994. Effect of exercise on balance, strength and reaction time in older people. Australian Journal of Physiotherapy, 40 (2), 83-88.
• Waters, W., Heikkinen, E., Dontas, A.,Organization, W.H. 1989. Health, lifestyles, and services for the elderly: WHO Regional Office for Europe.
• Karakuş, A., Süzek, H.,Atay, M.E. 2011. Muğla huzurevinde kalan yaşlıların depresyon düzeylerinin incelenmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştirmalari Dergisi, 1 (11), 39-51.
• Birtane, M., Tuna, H., Ekuklu, G., Uzunca, K., Akçi, C.,Kokino, S. 2000. Edirne huzurevi sakinlerinde yaşam kalitesine etki eden etmenlerin irdelenmesi. Geriatri, 3 (4), 141-145.
• Şimşek, T.T., Öztürk, A., Yümin, E.T., Sertel, M.,Yümin, M. 2010. Aile ortamı ve huzurevinde yasayan kronik hastalığa sahip yaslıların sağlıkla ilgili yasam kalitesi ile sosyodemografik özelliklerinin karsılastırılması. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3 (1-2), 14-22.
• Şimşek, T.T., Yümin, E.T., Sertel, M., Öztürk, A.,Yümin, M. 2010. Kadın ve Erkek Yaşlı Bireylerde Depresyonun Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi ve Yaşam Memnuniyeti Üzerine Etkisi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 24 (3), 147-153.