2010 - 2016 Yılları Arasında Türkiye’de Beklenen ve Tespit Edilen Meslek Hastalıkları Sayılarının Karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 2, 52 - 60, 31.01.2020

Şenay Keçeci

Öz

Giriş; Tümüyle önlenmesi mümkün olan meslek hastalıkları sonucunda meydana maddi ve manevi kayıplar bilhassa gelişmekte olan toplumlarda önemli boyutlara ulaşmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de 2010-2016 yıllarında beklenen ve  bildirilen meslek hastalıkları sayısı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Kavramasal Çerçeve; Meslek hastalığı, sigortalının yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütülmesi şartları gereği maruz kaldığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük hali olarak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda tanımlanmaktadır. Yöntem; Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır.Tarama modeli, geçmişte ya da var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma bir yaklaşımlarıdır. SosyalGüvenlik Kurumu’na ait  resmi istatistiksel verilere ulaşılmıştır. Bulgular; 2010 ile 2016 yılları arasında tanılanan ve bildirilen meslek hastalıkları sayısı ile beklenen meslek hastalıkları sayısı arasında büyük ölçüde fark olduğu, bildirilen meslek hastalığı sayısının beklenenin çok altında olduğu görülmüştür. Beklenen meslek hastalığı sayısı ortalama binde 4 olarak kabul edilmekte iken bildirimi yapılan meslek hastalığı sayısı yüz binde 3.8 olarak hesaplanmıştır. Tartışma; Ülkemizde meslek hastalıkları sayılarının doğru olarak kayıt altına alınmadığı resmi kaynaklardan alınan verilerle ortaya çıkmaktadır. Oysa meslek hastalıkları bildirim kayıtlarının gerçek verileri yansıtması ve düzenli olması hem meslek hastalıklarının önlenmesi için alınacak önleyici düzenleyici faaliyetlerin organize edilmesi hem de meslek haslığına yakalanan çalışanların malüllük ve tazminat hakları gibi bir takım hukuki haklara sahip olabilmeleri  bakımından önem taşımaktadır. Sonuç; Türkiye’de bildirilen meslek hastalıkları sayılarının yetersiz olmasının sebepleri arasında bir takım hukuki ve tıbbi düzenlemeler, teftiş ve denetim mekanizmalarının işleyişiyle ilgili aksaklıklar, ilgili tarafların bilgi ve eğtim eksikliklerine ilişkin nedenler sıralanabilir. Ülkemizde meslek hastalıklarının tanılanması, tedavilerin düzenlenmesi, gerekli rehabilitasyonun gerçekleştirilebilmesi açısından sistematik, etkili ve çözüm üreten bir yapılanmaya duyulan ihtiyaç aşikardır. Meslek hastalıkları ile ilgili sistemli olarak veri toplanması, analiz edilerek yorumlanması ve ilgili birimlere ulaştırılması, meslek hstalıkları önleme polikalarının güncellenmesi  önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

meslek hastalığı, 6331 sayılı iş kanunu, beklenen meslek hastalığı

Kaynakça

• Akarsu, H. vd. (2013). Meslek Hastalıkları. Çasgem, Ankara: Özyurt Matbaacılık, 13-40
• Akbulut Turhan, Uygulamalı İşçi Sağlığı, Samsun, Eser Matbaası 1986, s.22
• Alvarez, C. (2003), Economia e Humanismo: Nuevas Respuestas, Accion Emprasarial, Madrid,179,11-16
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. 2012, Bilimsel araştırma yöntemleri 11. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Karasar, 2000. Bilimsel Araştırma Yöntemi 10.Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım,s.77
• Meslek hastalıkları Rehberi, ÇSGB ve İSGGM, Ankara: Matsa Yayınevi, 2011
• Özdemir, Ş., Topçuoğlu, H. 2009. İş Yerinde Meslek Hastalıkları Tanı ve Korunma Yolları, Mühendis ve Makine Dergisi, 50, 592, 63-65Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 2006: Mad.14
• ILO, 2013. https://m.bianet.org/
• Dünya Sağlık Örgütü, 2006. http://www.isgip.gov.tr/wp-content/uploads/2018/06/MESLEK-HASTALIKLARI-ve-İŞLE-İLGİLİ-HASTALIKLAR-TANI-REHBERİ.pdf
• Sgk yıllık istatistikleri, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklariTürkiye Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi, 2013.
• https://www.csgb.gov.tr/media/3897/degerlendirme_raporu_2009_2013.pdf
• Türkiye II. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi, https://www.ttb.org.tr/kol/is/images/stories/file/isgii.doc