Manuel's Campaign Against The Turks, A.D. 1176

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 12, 329 - 337, 01.07.2018

Arslan Durdu Fatih Demir

Öz

MANUEL’İN TÜRKLERE KARŞI SEFERİ, 1176 (MYRİOKEPHALON HEZİMETİ VE TARİHİ COĞRAFYA DEĞERLENDİRMESİ)

Öz

Kuruluşundan itibaren yönünü batıya dönen Selçuklular,
burada sistemli bir fetih politikası takip ederek üzerinde yaşadığımız
Anadolu’yu Türk yurdu haline getirmişlerdir. Gerek Türkistan coğrafyasında
gerekse Türkistan dışında hâkimiyetlerini tesis etmek isteyen Türk
topluluklarının kaderi, daima Türk ordularının savaş meydanlarında
kazanacakları zaferlere bağlı olmuştu. Bunun için Türk orduları, tarihin
akışını değiştiren ve Türklüğün kaderini tayin eden büyük zaferler
kazanmışlardır. Türk Tarihi’nin en önemli dönüm noktalarını oluşturan
zaferlerden biri 1071 Malazgirt, diğeri ise 17 Eylül 1176 Myriokephalon
zaferidir. Malazgirt zaferi Anadolu’nun fethini, Myriokephalon zaferi de
Türklerin bu topraklarda kalıcı olmalarını sağlamıştır. Tarihe Myriokephalon
Savaşı ismiyle geçen pusu savaşı hakkında bugüne kadar yapılan çalışmalarda
daha çok savaşın yeri konusu ön planda olmuştur. W. Mitchell Ramsay, 1886
yılında yayımlandığı ve bizim çevirisini yaptığımız bu makale ile Myriokephalon
Savaşının Düzbel’de yapıldığını iddia eden ilk kişidir. Ancak Ramsay daha sonra
Wilhelm Tomaschek’ten etkilenerek Düzbel iddiasını, 1895 yılında yayımladığı
“The Cities and Bishoprics of Phrygia” adlı eserinde değiştirdiği
görülmektedir. Söz edilen eserde; “Manuel’in bozguna uğradığı geçit, her bir
tarafı sarp kayalar tarafından yanlardan kuşatılan dar bir uçurumun olduğu
Limnai [Eğirdir/Hoyran Gölü] ve Gondani [Kumdanlı] arasında uzanır.” sözleriyle
savaşın yapıldığı yere dair yeni görüşünü dile getirmiştir. W. M. Ramsay’in,
her ne kadar kendisi bile daha sonra Düzbel görüşünden vazgeçip savaşın
Kumdanlı’da yapıldığını görüşünü ortaya atsa da, bizim çevirisini yaptığımız bu
makalesinde Bizans’ın Göller Yöresinde Türkiye Selçuklularına karşı oluşturduğu
savunma sistemi üzerine değerli görüşler ortaya koyması nedeniyle çalışmasının
kıymetinden bir şey eksiltmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Myriokephalon Savaşı, Miryokefalon Savaşı, Tzibritze Geçidi, Khoma, Sublaion, Tarihi Coğrafya, Türkiye Selçuklu Devleti, Bizans İmparatorluğu

Kaynakça

• Anna Komnena, (1878). Alexiad. Vol. II, Ed.: Augustus Reifferscheid, Bonnae: CSHB.
• Anna Komnena, (1839). Alexiad. Vol. I, Ed.: Ludovicus Schopenus, Bonnae: CSHB.
• Anna Komnena, (1996). Alexiad. (Türkçe çev.: Bilge Umar). İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Finlay, George, (1854). History of the Byzantine Empire and Greek Empries, Vol. II, Edinburgh/London.
• Güneş, Cüneyt, (2018). X. Yüzyıldaki Bizans Taktikonlarına Göre Bizans-İslâm Güçlerinin İlk Karşılaşma Alanları: Kleisouralar ve Kleisouralardaki Askerî Taktiklere Dair. History Studies International Journal of History, c. 10, Sy. 1, ss. 85-100, Ankara.
• Hierocles, (1893), Synecdemus. Yay. Haz.: August Burckhardt, Lipsiae.
• Konstantinos Porphyrogenitus, (1840), De Thematibus et De Administrando İmperio, Vol. III, Ed.: Immanuel Bekker, Bonnae: CSHB.
• Niketas Khoniates, (1835). Historia, Ed.: Immanuel Bekker, Bonnae: CSHB.
• Niketas Khoniates, (1995). Historia, (Türkçe çev.: Fikret Işıltan), Ankara: TTK.
• Plinius, Naturalis Historia, (1961). (İngilizce çev.: Harris Rackham), Vol. II, , Cambridge, Massachusetts/London: The Loeb Classical Library.
• Ptolemy, Geographia, Tabvla I Asiae.
• Ramsay, W. M. (1887). Antiquities of Southern Phrygia and the Border Lands (I), The American Journal of Archaeology and of the History of the Fine Arts, Dec.,Vol. 3, No. 3/4, ss. 344-368, United States.
• Ramsay, W. M. (1888). Antiquities of Southern Phrygia and the Border Lands (II), The American Journal of Archaeology and of the History of the Fine Arts, Mar.,Vol. 4, No. 1, ss. 6-21, United States.
• Ramsay, W. M. (1888). Antiquities of Southern Phrygia and the Border Lands (III), The American Journal of Archaeology and of the History of the Fine Arts, Sep., Vol. 4, No. 3, ss. 263-283, United States.
• Ramsay, W. M. (1886). Notes and Inscriptions from Asia Minor (III), The American Journal of Archaeology and of the History of the Fine Arts, Apr.- Jun., Vol. 2, No. 2, ss. 123-131, United States.
• Ramsay, W. M. (1883). The Cities and Bishoprics of Phrygia, The Journal of Hellenic Studies, Vol. 4, ss. 370-436, United Kingdom.
• Ramsay, W. M. (1895). The Cities and Bishoprics of Phrygia: Being an Essay of the Local History of Phrygia from the Earliest Time to the Turkish Conquest, Vol. I, Oxford.
• Ramsay, W. M. (1897). The Cities and Bishoprics of Phrygia: Being an Essay of the Local History of Phrygia from the Earliest Time to the Turkish Conquest, Vol. I, Part II, Oxford.