1714–1715 TARİHLERİ ARASINDA AYNTAB’DASOSYAL, SİYASÎ VE İKTİSADÎ YAPI 65 NUMARALI AYNTAB ŞER’İYE SİCİLİ’NE GÖRE

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 72 - 92, 01.07.2013

Murat Fidan

Öz

Osmanlı tarihinin en önemli arşiv kaynaklarından biri Şer‘iye Sicilleri’dir. Bu belgeler, ait oldukları dönem ve yer hakkında oldukça kıymetli bilgiler ihtiva etmektedir. Bu çalışmamız, Türk tarihi ve kültürü açısından büyük bir önem taşıyan H.1126-1127 / M.1714-1715 tarihlerini kapsayan Gaziantep şer‘î mahkeme kayıtlarını içermektedir. Bu tarihler arasında Gaziantep’in idari, sosyal, kültürel, iktisadî durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Şer‘iye Sicili, Gaziantep, Sosyal, Kültürel, İktisadi

Social, Political And Economic Situation in Ayntab Between 1714-1715

Öz

One of the most important archive sources of Ottoman history is Judicial Records. These documents contain important information about the period and place to which they belong. This study contains records of Shariah between H.1126-1127/M.1714-1715 and Shariah held in Gaziantep which have great importance in terms of Turkish history and culture. Between these dates, Gaziantep’s administrative, social, cultural, economic status in that period were investigated

Anahtar Kelimeler

Judicial Records, Gaziantep, Social, Cultural, Economic

Kaynakça

• Gaziantep Şer‘iyye Sicili No:65
• Araştırma ve İnceleme Eserler
• Akis, Metin, Buhran Döneminde Antep’te Sosyal Hayat (1572–1606), Vadi Yayınları, Ankara, 2008.
• Altınöz, İsmail, “Dulkadir Eyaleti’nin Kuruluşunda Antep Şehri (XVI. Yüzyıl)”, Cumhuriyetin 75. Yılına Armağan, Gaziantep Üniversitesi Vakfı Kültür Yayınları, Gaziantep, 1999, s.89–146.
• Canbakal, Hülya, XVII. Yüzyılda Ayntâb “Osmanlı Kentinde Toplum ve Siyaset”, Çeviri: Zeynep Yelçe, İletişim Yayınları, İstanbul, 2009.
• Çadırcı, Musa, “II Mahmut Döneminde Mütesellimlik Kurumu”, Ankara Üniversitesi. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Dergisi, C. XXVIII, sayı: 3-4, Ankara, 1970, s. 287-296
• ___________, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, T.T.K. Yayınları, Ankara, 1997.
• ___________, “Türkiye’de Kaza Yönetimi (1840‐1876)”, Belleten C. LIII, s. 237‐257.
• Çınar, Hüseyin, “18. Yüzyılda Ayıntab (Antep) Sancağı’nın İdari ve Mali Yapısı”, Selçukludan Cumhuriyete Şehir Yönetimi, (Editör: Erol Özvar- Arif Bilgin), İstanbul, 2008, s.267-297
• Demiryürek, Mehmet, “XIX. Yüzyıl Kıbrıs Esnaf Teşkilatı Üzerine Bazı Tesbitler”, Tarih Araştırmaları Dergisi cilt: XXVIII, sayı: 45, Ankara 2009, s. 14-37
• Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara, 2005.
• Eken, Galip, “XVIII: Yüzyıl Ortalarında Antep’te Aile”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.6, Konya, 2000, s.477–490.
• Göğüş, M. Oğuz, İlk İnsanlardan Bugüne Çeşitli Yönleriyle Gaziantep, Cihan Ofset, Gaziantep, t.y.
• Gökhan, İlyas, “Gaziantep ve Yöresinin Osmanlı Hâkimiyetine Geçmesi”, Osmanlı Döneminde Gaziantep Sempozyumu, Arsan Yayın, Gaziantep, 2000, s.59–65.
• Göyünç, Nejat, “Gaziantep Tarihi İle İlgili Bazı Notlar”, Osmanlı Döneminde Gaziantep Sempozyumu, Arsan Yayın, Gaziantep, 2000, s.45–48.
• Halaçoğlu, Yusuf, XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilâtı ve Sosyal Yapı, T.T.K. Yayınları, Ankara, 2003.
• Kunt, Metin, Sancaktan Eyalete, 1550-1650 Arasında Osmanlı Ümerası ve İl İdaresi, Boğaziçi Üniversitesi Yay., İstanbul 1978, s. 1- 25
• Kuzucu, Serhat, “123 Numaralı Antep Şer‘iye Sicili Bağlamında 1766–1768 Tarihleri Arasında Antep’in İdari ve Sosyal Yapısı Üzerine Bir İnceleme”, Akademi Günlüğü Toplumsal Araştırmalar Dergisi, C.I, S.III, Ankara, 2006, s.39–54.
• Ortaylı, İlber, Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahallî idareleri (1840–1880), T.T.K. Yayınları, Ankara, 2000.
• Özdeğer, Hüseyin, “Gaziantep”, Türkiye Diyanet Vakfıİslâm Ansiklopedisi, Diyanet Vakfı Yayınları, C.XIII, İstanbul, 1996, s.466–469.
• Özkaya, Yücel, Osmanlı İmparatorluğu’nda Ȃyânlık, T.T.K. Yayınları, Ankara, 1994.
• ___________, “XVIII Yüzyılda Mütesellimlik Müessesesi”, Ankara Üniversitesi. Dil ve Tarih-Coğrafya Fak. Dergisi, C. XXVIII, sayı: 3-4, Ankara, 1970, s. 369-390
• ___________, XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Toplum Yaşantısı, K.B., Yayınları, Ankara, 1985.
• Pakalın, M. Zeki, “Beylerbeyi”, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.I, M.E.B. Yayınları, İstanbul, 1993, s.216-221.
• ___________, “Dimos”, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.I, M.E.B. Yayınları, İstanbul, 1993, s.451.
• Peırce, Leslıe, Ahlak Oyunları 1540–1541 “Osmanlı’da Ayntab Mahkemesi ve Toplumsal Cinsiyet”, Çeviri: Ülkün Tansel, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2005.
• Sevinç, Necdet, “Toponimik Bir Araştırma: Gaziantep’te Yeradları ve Türk Boyları, Türk Aşiretleri, Türk Oymakları” Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi: 26, s. 1-138, İstanbul 1983.
• Tabakoğlu, Ahmet, Türk İktisat Tarihi, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2003.
• Uzunçarşılı, İsmail H.,Osmanlı Tarihi I, T.T.K. Yayınları, Ankara, 1988.
• Üçok, Coşkun, vd.,Türk Hukuk Tarihi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2006.
• Ünal, Mehmet Ali, Osmanlı Müesseseleri Tarihi, Fakülte Kitabevi, Isparta, 2005.