Cephe Tasarımında Sembolizm ve İsmailiye Sarayı Cephesindeki Değişim Süreci

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 841 - 851, 30.07.2021

Didem Erten Bilgiç Zeyneb Tahirli

https://doi.org/10.17067/asm.945045

Öz

Sembolizm hayatın bütün alanlarında, özellikle mimaride sıkça kullanılmaktadır. Çalışmada bir yapının en önemli bölümlerinden olan cephe tasarımı üzerinde sembolizm kavramının kullanımı anlatılmaktadır. Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de bulunan önemli yapılardan İsmailiye Sarayı’nın eski ve restorasyon sonrası yeni cephesinin değişim sürecindeki siyasal ve dini etkiler ile sembolizm arasındaki ilişki incelenmektedir. Çalışmanın amacı, İsmailiye Sarayı üzerinden cephe tasarımında uygulanmış sembolizmin izlerini örnekler göstererek tahlil etmektir. Bu bağlamda sembolizmin cephe tasarımındaki yansımalarının mimari tasarım üzerindeki etkisinin örneklerde gösterilmesi hedeflenmektedir.
1908-1913 yıllarında Musa Nağıyev tarafından yapılmış olan bu saray, çeşitli zamanlarda tarihi olaylara şahitlik etmiştir. 1918 Mart olayları sırasında Ermeniler tarafından yağmalanan ve ateşe verilen bina neredeyse tamamen yok edilmiştir. Birkaç sene sonra SSCB binayı yıkma kararı alsa da yerel halkın itirazı nedeniyle binanın restorasyonuna başlanılmıştır. Binayı restore eden Sovyet iktidarı her zaman olduğu gibi yine bu sarayda da kendi izlerini bırakarak değişiklikler yapmıştır.
Yapılan çalışmada yapının yangından önceki durumuyla yangından sonraki durumu karşılaştırılarak nicel bilimsel araştırma yöntemlerinden nedensel-karşılaştırma yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Bu makale, Azerbaycan mimarisinde önemli yeri olan İsmailiye Binası’nın cephesinin siyasal, dini etkenler ile tarihsel süreçte nasıl değiştiğini karşılaştırmalı çizim ve resimlerle ortaya koyması açısından önem arz etmektedir. Çalışmanın sonucunda mimaride sembolizmin ne kadar etkili olduğunu görmek mümkündür

Anahtar Kelimeler

saray mimarisi, Azerbaycan Mimarisi, kültür, SSCB, Sembolizm

Symbolism in Facade Design and The Process of Change in The Facade of Ismailliyya Palace

Öz

Symbolism, used in all areas of life, is preeminent in architecture. This study elucidates the use of symbolism in facade design, which is one of the most important parts of a building. The correlation between the political and religious influences along with symbolism in the pre and post-restoration of the Ismailiye Palace's facade, amongst the significant structures in Baku, the capital of Azerbaijan, has been examined. The purpose of the study is to analyze the traces of symbolism present in the facade design of the Ismailiye Palace by providing exemplars. In this regard, the reflections of symbolism in facade design on the architectural design through exemplars have been demonstrated.
Ismailliyya Palace, which was built by Musa Nagiyev between 1908-1913, has witnessed various historical events. The building, which was looted and set on fire by the Armenians during the events of March 1918, was almost destroyed. Although the USSR decided to demolish the building a few years later, restoration was commenced due to the objection of locals. The Soviet government has restored the building, however made changes in the palace by leaving their trace.
In the study, the situation of the building before the fire was compared with its situation after the fire and was examined using the quantitative comparison method, a quantitative-scientific research method. This article regards how the facade of the Ismailiye Building has changed during history on political and religious aspects, with comparative drawings and pictures. Consequently, it is possible to see how effective symbolism is in architecture.

Anahtar Kelimeler

Palace Architecture, Azerbaijani Architecture, Culture, USSR, Symbolism

Kaynakça

• Alodalı, A. (2015). Mimarlıkta sembolizm, Kutsal'ın mimariyle buluşması ve Kabe örneği. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi.
• Aydeniz, H. (2011). Dini semboller, sembolün anlam kaybı ve etkilerine gelenekselci bir yaklaşım( Rene Gueonon örneği). Ekev, 48, 75-90.
• Dianat, S. (2015). Mimarlıkta sembolizm ve simgesel anlamı. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Fetullayev-Figarov, Ş. (2013). Memar İ.K.Ploşko-"İsmailiyyə"nin müəllifi. Bakü: Ami.
• Gülcan, N. (2019). Ortaçağ Avrupa'sında skolastik felsefe ve gotik mimari. Turkish Studies Social Sciences, 14, 2225-2234.
• Hasanlı, K. (2021). Mirzabeyov'un binası, Bakü.
• YILDIZ, Ş. (2015). Gotik Dönem Mimarisi ve Dönem Giysi Tasarımlarına Etkisi, International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) August 2015 : Special Issue 4 ISSN : 2148-1148 Doi : 10.14486/IJSCS386