THE ROLE AND IMPORTANCE OF THE HARP IN THE KAРA KARAEV AND FARAJ KARAEV'S BALLET MUSIC

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 8, 9 - 19, 30.06.2019

Ganire Hüüseynova

https://doi.org/10.31455/asya.560706

Öz

The history of Azerbaijani music of the
1950’s-70’s, known as an important stage in the search for new methods of the
school composition, innovation in performance, as well as in opera and ballet
art. In search of enrichment of orchestral timbre, composers often use harp in
orchestra. Over time, interesting works will appear in the Western style, with
elements of folk music and specific performance techniques. During this period,
interesting ideas also appeared in stage music. The bright works of Azerbaijani
composers of the second and third generation testify to the high professional
level of harp performance. In this regard, modern methods of the harp play
techniques, with the formation of a new style, are particularly emphasized in
the study. The pinnacle of the harp performance in the Azerbaijan opera and
ballet music is closely connected with the work of the famous composer Kara
Karayev. The role of the harp in the ballets “Seven Beauties” and “The Path of
Thunder” by K. Karayev, as well as “The Shadow of Gobustan” by Faraj Karayev
was chosen as the main subject of the paper. These composers have paved the way
for the harp, as an important orchestral instrument for ballet and symphonic
music.

Exploring the history of the harp, we
are confronted with the fact that the roots of this instrument go back to the
early civilizations of the East. Having passed a difficult historical way,
today this ancient instrument is able to express itself in modern language. In
this context, the ballet music of K. Karayev and F. Karayev demonstrates the
broad possibilities of the harp.

Anahtar Kelimeler

Harp, Azerbaijan Ballet Music, Orkestral Harp Parts, Modern Harp Playing Techniques

KARA KARAYEV VE FEREC KARAYEV’İN BALE MÜZİĞİNDE ARP ÇALGISININ ROLÜ VE ÖNEMİ

Öz

Azerbaycan müzik tarihinde 1950-70’li
yılları, bestecilik ekolünde yeni yöntemler arayışı, opera ve bale
yaratıcılığının yanı sıra icracılık alanında yenilikleri destekleyen önemli bir
evre olarak bilinmektedir. Orkestral tınıları farklı renklerle zenginleştirme
çabası, ulusal bestecilerin eserlerinde bir Avrupa çalgısı olan arpa daha çok
yer ayırma gereği duyduklarıyla dikkat çekmiştir. İcracılık seviyesinde sezilen
yükseliş, bestecilerin diğer orkestra çalgılarıyla birlikte bu çalgıya olan
ilgisini artırarak, halk müziği unsurlarıyla harmanlanmış klasik Batı üslubunda
ilginç eserler bestelemesine, yeni akıma özgü parlak icra tekniklerinin ortaya
çıkmasına vesile olmuştur. Bu dönemde sahne müziği alanında geniş perspektifler
sunan yaratıcı düşünceler ve ilginç fikirler aşılanmıştır. Arp icracılığında
yüksek profesyonel seviye, çalgının ikinci ve üçüncü kuşak Azerbaycan
bestecilerin yarattıkları parlak eserlerden anlaşılmaktadır. Yeni müzik
tarzının biçimlenmesiyle arpta modern icra teknikleri uygulanması konusuna araştırmada ayrı bir önem verilerek geniş
şekilde ele alınmıştır. Azerbaycan
opera ve bale müziğinde arpın ulaştığı zirve noktası ünlü besteci K. Karayev’in
yaratıcığıyla yakından bağlantılıdır. Bu bağlamda, Kara Karayev’in “Yedi Güzel”
ve “Yıldırımlı Yollarla”, Ferec Karayev’in “Gobustan Gölgeleri”
balesinde arp çalgısının rolü bu
çalışmanın ana konusu olarak seçilmiştir. Bu besteciler bale ve senfoni
müziğinde arpın önemli bir orkestra çalgısı olarak geniş kullanılmasının önünü açmışlardır.

Bugün bir
Avrupa çalgısı olduğu bilinen arpın tarihi geçmişini araştırırken, Doğu
medeniyetlerinde ortaya çıktığı gerçeğiyle karşı karşıyayız. Nice dönemlerden
geçerek çağımıza ulaşmayı başaran, döneminin
taleplerine ayak uydurarak düşünce ve duyguları ifade edebilen bu eski çalgı,
bugün çağdaş bir dilde “konuşabiliyor” olması önemli bir etken olarak kabul
edilebilir. K. Karayev ve F. Karayev’in bale müziğinde arpın geniş imkânlarının
sergilenmesi bunun en somut göstergesidir.

Anahtar Kelimeler

Arp Çalgısı, Azerbaycan Bale Müziği, Orkestral Arp Partileri

Kaynakça

• Karagiçeva, L. (1960). Kara Karayev’in Yedi Güzel Ve Yıldırımlı YollarlaBaleleri, Moskova, Sovyetskiy Kompozitor
• Sadıkzade, H. (2016). Azerbaycan’da Bale Sanatının Ortaya Çıkışı Ve Gelişmesi, Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi,Yıl 2016, Cilt 1, Sayı 2
• Kurbanov, B. 2018. Qarayev İrsinin Qorunması. “Respublika” gazeti, 25 Ağustos, N:187 (6220), http://www.respublica-news.az/index.php/dig-r-x-b-rl-r/reklam-v-elanlar/itemlist/date/2018/8/25
• İsazade, A. (1961). Azerbaycan Sovet Bestecilarının İnstrumental Yaradıcılığı, Bakı, Azerbayjan SSR EA Neşriyyatı
• Hacıyeva, Ş. (2010). “Gedim Gobustan Medeniyyetinin, “Gobustan Gölgeleri” Baletinde Sehne Tecessümü”, Kültür Evreni Dergisi, Kış, Sayı 5
• Gulieva N. (2013). Gara Garayev’ in Sahne Müziği Üzerine Bir Değerlendirme, Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, Sayı 30