Çocuklara Verilen İsimler Üzerinden Türkiye’deki Sosyo-Kültürel Değişimin Analizi / An Analysis on the Socio-Cultural Change of Turkey Based on the Child's Given Names

Yıl 2016, Cilt: 20 Sayı: 3, 0 - 0, 19.11.2016

İlknur Esen Yıldırım

Öz

Kişi isimleri, bireyin kimliğini niteleyen önemli bir gösterge olmakla birlikte, ait oldukları topluma dair de önemli referanslardır. Bu çalışmada, Cumhuriyet Dönemi’nden günümüze Türkiye’de çocuklara verilen isimler, toplumdaki sosyo-kültürel değişimin izini sürmek amacıyla analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında, 1923-2010 dönemi için en popüler 20 kız ve erkek çocuk ismi İçerik Analizi ile incelenmiştir. Türkiye’de isim verme eğilimindeki değişimler 10’ar yıllık periyodlarda gözlemlenmiş; isim tercihlerinin Türk siyasi tarihindeki gelişmelerle paralellik gösterdiği tespit edilmiştir. Özellikle 1960 ve 1990 yıllarında popüler isim listelerinde önemli değişimlerin baş gösterdiği tespit edilmiştir. Türkiye’de 1960’tan itibaren hızlanan kentleşme süreci, ailelerde geleneksel isimler yerine yeni/modern isimler bulma arayışlarını da beraberinde getirmiş; 1990’lardan itibaren ise, muhafazakâr söylemli siyasi atmosferin etkisiyle popüler isim listelerinde dinî vurgusu olan isimler ağırlık kazanmıştır. Türkiye’de kentleşme sürecinin geleneksel değerleri bırakmadan modernleşme biçiminde devam ettiği, çocuklara verilen isimler üzerinde de gözlemlenmiştir. Popüler kültürün birey yaşamının pek çok boyutunda olduğu gibi isim verme kültüründe de etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Çocuklara Verilen İsimler, Kişi İsimleri, İçerik Analizi, Sosyo-Kültür, Kentleşme, Modernleşme, Muhafazakârlaşma

Abstract: The names of people are important indicators of personal identities while being significant references of their communities. In this study, the names given to children in Turkey starting from the establishment of Turkish Republic in 1923 till today were analyzed to understand the socio-cultural transformation of Turkey. Within the scope of the study, the most popular 20 names of girls and boys between 1923 and 2010 were investigated through the Content Analyses Method. The change in tendency of naming children in Turkey was observed in ten-year periods. It was revealed that the most significant change in popular name lists occurred between 1960 and 1990. The growth in urbanization process starting from 1960 was started to affect families to find modern names instead of traditional ones having religious patterns. However, since 1990s; the religious effect has re-gained its importance in the popular name list with the recent conservative approaches in governmental politics. The development of Turkey’s urbanization process together with modern and traditional values was also evaluated based on the children’s given names. It was seen that popular culture which has influence on most of our daily lives was also effective on naming children.

Keywords: Children Given Names, Personal Names, Content Analysis, Socio-Culture, Urbanization, Modernization, Conservatism 

Makale Geliş Tarihi: 04.08.2016

Makale Kabul Tarihi: 07.10.2016