Türkiye Türkçesindeki Farsça Sözcükler ve Kullanım Şekilleri

Yıl 2009, Cilt: 13 Sayı: 1, 131 - 142, 20.04.2010

Halit Dursunoğlu

Öz

Türkiye Türkçesinin en kapsamlı sözlüklerinden olan Türk Dil Kurumu yayını
“Türkçe Sözlük”teki verilere göre bugün Türkiye Türkçesinde 1374 Farsça kelime bulunmaktadır.
Bu kelimelerden bazıları çok yoğun kullanılmakla birlikte bazılarının kullanım
sıklığı azalmış; bazıları da unutulma durumuna gelmiştir. Hiç kuşkusuz, Türkiye
Türkçesinin en önemli zenginliklerinden birini oluşturan alıntı kelimeler içerisinde hiç de
küçümsenmeyecek oranda olan Farsça sözcükler, Türk’ün dilinde, zihninde ve irfanında;
Türkçenin sesinde ve yapısında yeni biçimler kazanmış ve bu sözcükler artık tamamen
Türkçeleşmiştir. Bu makalede, Türkiye Türkçesindeki Farsça sözcüklerin nasıl Türkçeleştirildiği
konu edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe, Türkiye Türkçesi, Farsça, Türkçeleşmiş kelimeler, Dil Bilim

Kaynakça

• Ayverdi, İ. (2005). Misalli Büyük Türkçe Sözlük (3 cilt), İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
• Devellioğlu, F. (2000). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, (17. Bsk.), (Yay. Haz.: Aydın Sami Güneyçal), Ankara: Aydın Kitabevi Yay.
• Dırahşan, C. ve Olgun, İ. (2005). Farsça-Türkçe Sözlük, Ankara: Murat Kitabevi Yay.
• Doğan, M. (2005). Büyük Türkçe Sözlük, Ankara: Pınar Yayıncılık.
• Güldiken, K. (2005). Moheg (Türkçe-Farsça / Farsça-Türkçe) Sözlük, İstanbul: Alfa Ba- sım Yayın.
• Kanar, M. (1998). Büyük Türkçe-Farsça Sözlük, İstanbul: Birim Yayıncılık.
• Kanar, M. (1997). Farsça Dilbilgisi - Konuşma-Sözlük, İstanbul: Enderun Kitabevi.
• Öz, Y. (1996). Tarih Boyunca Farsça-Türkçe Sözlükler (Yayımlanmamış Doktora Tezi),
• Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Stachowski, Stanislaw (1998). Osmanlı Türkçesinde Yeni Farsça Alıntılar Sözlüğü: Wör- tebuch der Nevpersischen Lehnwörter im Osmanisch Turkischen, (Yay. Haz: Mehmet Ölmez), İstanbul: Simurg Yayınevi.
• Şafak, Y. (1995). “Lügat-i Naci ve Kamus-i Türkî’deki Farsça Kelimelerin İmla ve Telaf- fuz Yönünden Karşılaştırılması”, Yedi İklim, İstanbul: Yedi İklim Yay.
• TDK (2005). Türkçe Sözlük, (10. Bsk.), Ankara: TDK Yay.
• TDK (2005). Yazım Kılavuzu, Ankara: TDK Yay.
• Yıldırım, N. (1997). Farsça Dilbilgisi, Erzurum: Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınevi.
• Zülfikar, H. (1995). “Doğu Kökenli Kelimelerin Son Hecelerindeki Uzun Ünlülerin Kı- salması”, Türk Dili, Sayı 521, 1995. Ankara: TDK Yayınları.
• Zülfikar, H. (1996). “Doğu Kökenli Kelimelerin İlk Hecelerindeki Uzun Ünlülerin Kısal- ması”, Türk Dili, Sayı: 532, Ankara: TDK Yay.