Erzurum Yöresine Ait Oyun Havalarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 22 Özel Sayı, 873 - 888, 16.04.2018

Mahmut Kıvanç , Yavuz Şen

Öz

Bu araştırmada Erzurum yöresine ait
oyun havalarının, makam dizileri ve usûl özelliklerinin ortaya konulması
amaçlanmıştır. Araştırma, TRT THM repertuvarına yönelik betimsel bir
araştırma olup, oyun havalarından veriler elde etmeye yönelik tarama (survey)
modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni, TRT Türk halk müziği repertuvarında
yer alan 682 adet oyun havasından oluşmaktadır. Örneklemi ise, TRT Türk halk
müziği repertuvarında yer alan Erzurum yöresine ait 29 adet (sözsüz) oyun
havasından oluşmaktadır. Araştırma sonucunda, Erzurum yöresine ait toplam 29
oyun havasının, 7 farklı makam dizisine benzerlik gösterdiği tespit
edilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda Erzurum yöresine ait oyun
havalarının, Türk sanat müziği usûl türüne göre, daha çok 2, 4 ve 9 zamanlı
usûllerden oluştuğu sonucuna varılmıştır. Erzurum yöresine ait oyun havalarının
biçimsel yapısına yönelik yapılan analizler sonucunda eserlerin, bölüm ve cümle
yapısı incelendiğinde 26 eserin tek (A) bölümlü olduğu; cümle yapısı olarak 2
eser (a), 5 eser (a+a'), 12 eser (a+b), 1 eser (a+b+a'), 4 eser (a+b+c), 2 eser
(a+b+c+d) olduğu görülmüştür. 3 eserin iki bölümlü (A+B) olduğu; cümle yapısı 1
eser (a+b+c)+(d), 1 eser (a+b)+(a'+b'), 1 eser (a+a')+(b+b') şeklinde olduğu
sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erzurum Yöresi, Türk Halk Müziği

Kaynakça

• Açar, Y. ve Şen, Y. (2015). “TRT Türk Halk Müziği Repertuvarında Bulunan Kına Türkülerinin Usûl Yönünden Analizi”, [Elektronik Versiyon]. Avrasya Sanat ve Medeniyet Dergisi. 1, 61-80.
• Bayraktar, E. (1992). “Geleneksel Müziklerimiz ve Çokseslilik Çalışmaları”. Salih Turhan (Der.). Türk Halk Musikisinde Çeşitli Görüşler (ss. 95-97). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Karakaya, İ. (2009). “Bilimsel Araştırma Yöntemleri”.(3. bs.). Abdurrahman Tanrıöğen (Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (ss. 59-60). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şen, Ü. S. (2016). Müzik Estetiği Üzerine. (2. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tokel, B. B. (2012). Türküler Kalır. İstanbul: Kapı Yayınları.
• TRT. (2000). Türk Halk Müziği Repertuarı “Türk Halk Müziği Oyun Havaları Repertuarı”. Ankara: TRT Kurumu Müzik Dairesi Yayınları.
• Yıldız, G. (2006). İlköğretimde Müzik Öğretimi Birinci Kademe. (2. bs.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• TRT (t.y.). Erişim tarihi: 27 Mart 2017, http: //www.trtmüzikdairesibaşkanlığı.com/