İyi Bir Eğitim Ortamı İçin Yedi İlke ve Modellerle Desteklenen İşbirlikli Öğrenme Yöntemlerinin Akademik Başarıya Etkisi

Year 2018, Volume: 22 Issue: Özel Sayı 2, 1957 - 1976, 22.10.2018

Bilge Öztürk , Kemal Doymuş

Abstract

Bu araştırmanın amacı;
iyi bir eğitim ortamı için yedi ilke ile desteklenen, işbirlikli öğrenme
yöntemlerinden Okuma-Yazma-Uygulama (OYU), Öğrenci Takımları-Başarı Bölümleri
(ÖTBB) ve modellerle birlikte uygulanan OYU’nun fen bilgisi öğretmenliği lisans
programının birinci sınıfında öğrenim gören öğrencilerin maddenin tanecikli
yapısını anlamalarına yönelik etkisini belirlemektir. Araştırmada, nicel
araştırma desenlerinden biri olan yarı-deneysel yöntem kullanılmıştır.
Araştırmanın örneklemini Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi
Fen Bilgisi Öğretmenliği Lisans Programı’nın birinci sınıfında öğrenim gören
115 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Ön Bilgi Testi
(ÖBT) ve Akademik Başarı Testi (ABT) kullanılmıştır. Verilerin analizinde
tanımlayıcı istatistiklerden faydalanılmış ve anlamlılık analizi için tek yönlü
varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmada tüm deney gruplarının
akademik başarılarının kontrol grubuna göre yüksek olduğu belirlenirken
(p<0.05), deney grupları arasında da modellerle birlikte uygulamanın
yapıldığı OYU grubunun, yalnızca OYU’nun uygulandığı gruba göre daha başarılı
olduğu belirlenmiştir (p<0.05).

Keywords

İyi bir eğitim ortamı için yedi ilke, işbirlikli öğrenme, model

References

• Abdullah, S., & Shariff, A. (2008). The effects of inquiry-based computer simulation with cooperative learning on scientific thinking and conceptual understanding of gas laws. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Techology Education, 4(4), 387-398.
• Acar, B., & Tarhan, L. (2008). Effects of cooperative learning on students‘ understanding of metallic bonding. Research and Science Education, 38(4), 401–420.Açıkgöz, K.Ü. (2014). Aktif öğrenme (13. Baskı). İzmir: Kanyılmaz Matbaacılık.
• Adadan, E. (2014). Model-tabanlı öğrenme ortamının kimya öğretmen adaylarının maddenin tanecikli yapısı kavramını ve bilimsel modellerin doğasını anlamaları üzerine etkisinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 378-403.
• Adadan, E., Trundle, K.C., & Irving, K.E. (2010). Exploring grade 11 students‘ conceptual pathways of the particulate nature of matter in the context of multi representational instruction. Journal of Research in Science Teaching, 47(8), 1004-1035.
• Aksoy, G. (2011). Öğrencilerin fen ve teknoloji dersindeki deneyleri anlamalarına okuma-yazma-uygulama ve birlikte öğrenme yöntemlerinin etkileri (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Aksoy, G., & Doymuş, K. (2011). Fen ve teknoloji dersi uygulamalarında işbirlikli okuma-yazma-uygulama tekniğinin etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 381-397.
• Aksoy, G., & Doymuş, K. (2012). Genel kimya laboratuarı dersinde uygulanan farklı işbirlikli tekniklerin fen bilgisi öğretmen adaylarının laboratuar başarılarına etkileri. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 30-40.
• Ayas, A. (1995) Fen bilimlerinde program geliştirme ve uygulama teknikleri üzerine bir çalışma: İki çağdaş yaklaşımın değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 149–155.
• Ayas, A., & Özmen, H. (2002). Lise kimya öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı kavramını anlama seviyelerine ilişkin bir çalışma. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 19(2), 45-60.
• Aydoğdu, S. (2012). Üniversite öğretim elemanlarının Chickering ve Gamson öğrenme ilkelerini kullanma düzeyleri (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Balushi, S. (2013). The effect of different textual narrations on students‘ explanations at the submicroscopic level in chemistry. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 9(1), 3-10.
• Barbosa, R., Jofili, Z., & Watts, M. (2004). Cooperating in constructing knowledge: case studies from chemistry and citizenship. International Journal of Science Education, 26, 935-949.
• Bishoff, J.P. (2010). Utilization of the seven principles for good practice in undergraduate education in general chemistry by community college instructors (Doctoral dissertation). University of West Virginia, Morgantown West Virginia.
• Black, A.A. (2005). Spatial ability and earth science conceptual understanding. Journal of Geoscience Education, 53(4), 402-414.
• Burkaz, S. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde üç boyutlu modellerin yapılandırmacı öğrenme ortamında kullanımı (Yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (16. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Caboni, T.C., Mundy, M.E., & Duesterhaus, M.B. (2002). The implications of the norms of undergraduate college students for faculty enactment of principles of good practice in undergraduate education. Peabody Journal of Education, 77(3), 125-137.
• Chickering, A.W., & Gamson, Z. (1987). Seven principles of good practice in undergraduate education. AAHE Bulletin, 39(7), 3-7.
• Coll, R.K., France, B., & Taylor, I. (2005). The role of models/and analogies in science education: implications from research. International Journal of Science Education, 27(2), 183-198.
• Crews, T.B., Wilkinson, K., & Neill, J.K. (2015). Principles for good practice in undergraduate education: Effective online course design to assist students’ success. MERLOT Journal of Online Learning and Teaching, 11(1), 87-103.
• Çalık, M. (2003). Farklı öğrenim seviyesindeki öğrencilerin çözeltilerle ilgili kavramları anlama seviyelerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Çalık, M., & Ayas, A. (2002, Mayıs). Öğrencilerin bazı kimya kavramlarını anlama seviyelerinin karşılaştırılması. 2000‘li Yıllarda I. Öğrenme ve Öğretme Sempozyumu‘nda sunulan bildiri. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Çalık, M., Ayas, A., & Ünal, S. (2006). Çözünme kavramıyla ilgili öğrenci kavramalarının tespiti: Bir yaşlar arası karşılaştırma çalışması. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 309-322.
• Çavdar, O. (2016). Fen ve teknoloji dersinin öğretiminde iyi bir eğitim ortamı için yedi ilke ve modellerin işbirlikli öğrenme yöntemiyle uygulanması (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Çavdar, O., & Doymuş, K. (2016). İyi bir eğitim ortamı için yedi ilkenin işbirlikli öğrenme yöntemi ile kullanılmasının fen ve teknoloji dersinde başarıya etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 441-466.
• Demircioğlu, H., Demircioğlu, G. Ayas, A., & Kongur, S. (2012). Onuncu sınıf öğrencilerinin fiziksel ve kimyasal değişme kavramları ile ilgili teorik ve uygulama bilgilerinin karşılaştırılması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 162-181.
• Doymuş, K. (2008). Teaching chemical bonding through jigsaw cooperative learning, Research in Science & Technological Education, 26(1), 47-57.
• Doymuş, K., Şimşek, Ü., & Şimşek, U. (2005). İşbirlikli öğrenme yöntemi üzerine derleme: İşbirlikli öğreneme yöntemi ve yöntemle ilgili çalışmalar. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 59-83.
• Ebenezer, J.V. (2001). A hypermedia environment to explore and negotiate students‘ conceptions: Animation of the solution process of table salt. Journal of Science Education and Technology, 10(1), 73-92.
• Ebrahim, A. (2012). The effect of cooperative learning strategies on elementary students‘ science achievement and social skills in Kuwait. International Journal of Science and Mathematics Education, 10(2), 293 -314.
• Ergin, M. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji konularının öğretiminde işbirlikli öğrenme yönteminin öğrenci başarısı ve tutumlarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ergün, A. (2013). Atom ve molekül konusunda kavram yanılgıları ve bunları iyileştirmek için örnek etkinlikler (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Genç, M., & Şahin, F. (2013). İlköğretim sekizinci sınıf fen bilgisi dersinde işbirlikçi öğrenme yönteminin kullanılmasının öğrencilerin problem çözme becerilerine etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37(37), 138-155.
• Haigh, M., France, B., & Gounder, R. (2012). Compounding confusion? When illustrative practical work falls short of its purpose-A case study. Research Science Education, 42(5), 967-984.
• Harrison, A.G. (2001). How do teachers and textbook writers model scientific ideas for students?. Research in Science Education, 31(3), 401-435.
• Henninger, E.A., & Hurlbert, J.M. (2008). Using the seven principles for good practice in undergraduate education: A framework for teaching cultural diversity in a management course. Journal of Business & Finance Librarianship, 12(2), 3-15.
• Ibraheem, T.L. (2011). Effects of two modes of student teams – achievement division strategies on senior secondary school students‘ learning outcomes in chemical kinetics. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 12(2), 1-21.
• İnal, Z., & Aydın, A. (2015). Madde ve ısı ünitesinin öğretilmesinde model kullanımının akademik başarıya ve bilgilerin kalıcılığına etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 16(3), 19-37.
• İyibil, Ü., & Sağlam-Arslan, A. (2010). Fizik öğretmen adaylarının yıldız kavramına dair zihinsel modelleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(2), 25–46.
• Jaber, L.Z., & Boujaoude, S. (2012). A macro–micro–symbolic teaching to promote relational understanding of chemical reactions. International Journal of Science Education, 34(7), 973–998.
• Jalilifar, A. (2010). The effect of cooperative learning techniques on collage students‘ reading comprehension. System, 38(1), 96-108.
• Johnson, B., & Christensen, L. (2014). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma araştırmalar (4. Baskı). (Çev. S.B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Johnstone, A.H. (1991). Why is science difficult to learn? Things are seldom what they seem. Journal of Computer Assisted Learning, 7(2), 75-83.
• Karacop, A., & Doymus, K. (2013). Effects of jigsaw cooperative learning and animation techniques on students‘ understanding of chemical bonding and their conceptions of the particulate nature of matter. Journal of Science Education Technology, 22, 186-203.
• Karaçöp, A. (2016). Effects of student teams-achievement divisions cooperative learning with models on students’ understanding of electrochemical cells. International Education Studies, 9(11), 104- 120.
• Karadeniz, Y., & Doymuş, K. (2015). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin işbirlikli öğrenme modeli sınıfta uygulamaları ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi: Iğdır il örneği. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-12.
• Karagöz, Ö., & Sağlam-Arslan, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin atomun yapısına ilişkin zihinsel modellerinin analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 132-142.
• Karslı, F., & Ayas, A. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya konularında sahip oldukları alternatif kavramlar. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2), 284-313.
• Kılıç, D., Keleş, Ö., & Uzun, N. (2015). Fen bilimleri öğretmenlerinin laboratuvar kullanımına yönelik özyeterlik inançları: Laboratuvar uygulamaları programının etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 218-236.
• Kıncal, R.Y., Ergül, R., & Timur, S. (2007). Fen bilgisi öğretiminde işbrlikli öğrenme yöntemini öğrenci başarısına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 156-163.
• Kibirige, I., & Lehong, M.J. (2016). The effect of cooperative learning on grade 12 learners' performance in projectile motions, South Africa. EURASIA Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(9), 2543-2556.
• Kocaman-Karoğlu, A., Kiraz, E., & Özden, M.Y. (2014). Yükseköğretimde karma bir dersin tasarımında iyi uygulama ilkeleri. Eğitim ve Bilim, 39(173), 249-264.
• Koç, Y. (2014). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin işbirlikli öğrenme modeli hakkında bilgilendirilmesi, bu modeli sınıfta uygulamaları ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi: Ağrı il örneği (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Köse, S. (2012). Laboratuvara dayalı fen öğretimi. Ö. Taşkın, (Ed.), Fen ve teknoloji öğretiminde yeni yaklaşımlar (2. Baskı) içinde (43-96). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Merritt, J.D., Krajcik, J., & Shwartz, Y. (2008). Development of a learning progression for the particle model of matter. Proceeding ICLS‘08 Prooceedings of the 8th international conference on International conference fort he learning sciences, Volume 2, 75-81.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6,7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• Okumuş, S. (2017). İyi bir eğitim ortamı için yedi ilke”nin işbirlikli öğrenme ve modellerle birlikte uygulanmasının fen bilimleri dersinin anlaşılmasına etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Okumuş, S. Öztürk, B., Çavdar, O., Karadeniz, Y., & Doymuş, K. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fiziksel ve kimyasal olaylarda maddenin tanecikli yapısıyla ilgili anlamalarının belirlenmesi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 64-78.
• Okumuş, S., & Doymuş, K. (2018). İyi bir eğitim ortamı için yedi ilkenin işbirlikli öğrenme ve modellerle birlikte uygulanmasının 6. sınıf öğrencilerinin fen başarısına etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 203-238.
• Okur-Akçay, N. (2012). Kuvvet ve hareket konusunun öğretilmesinde işbirlikli öğrenme yöntemlerinden grup araştırması, okuma-yazma-sunma ve birlikte öğrenmenin etkisi (Doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özmen, H. (2014). Deneysel araştırma yöntemleri. M. Metin (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 47-76). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Öztürk, B. (2017). Maddenin tanecikli yapısının öğretiminde iyi bir eğitim ortamı için yedi ilke ve modellerle desteklenen işbirlikli öğrenme yöntemlerinin uygulanması (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Öztürk, B., Okumuş, S., Koç, Y., Çavdar, O., & Doymuş, K. (2013). Fen ve teknolojim öğretmenleri ve öğretmen adaylarının iyi bir eğitim ortamı için yedi ilke hakkındaki görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 102-115.
• Papageorgiou, G., Stamovlasis, D., & Johnson, P.M (2010). Primary teachers‘ particle ideas and explanations of physical phenomena: Effect of an in-service training course. International Journal of Science Education, 32(5), 629-652.
• Paton, R.C. (1996). On a apparently simple modelling problem in biology. International Journal of Science Education, 18(1), 55–64.
• Philipp, S.B., Johnson, D.K., & Yezierski, E.J. (2014). Development of a protocol to evaluate the use of representations in secondary chemistry instruction. Chemistry Education: Research and Practice, 15(4), 777-786.
• Shachar, H., & Fischer, S. (2004). Cooperative learning and the achievement of motivation and perceptions of students in 11th grade chemistry classes. Learning and Instruction, 14(1), 69-87.
• Smith, K.C., & Villarreal, S. (2015). Using animations in identifying general chemistry students‘ misconceptions and evaluating their knowledge transfer relating to particle position in physical changes. Chemical Education Research and Practice, 16(2), 273-282.
• Şahin, E. (2013). Kimyasal denge ünitesinin öğretiminde uygulanan okuma-yazma-uygulama yönteminin öğrencilerin akademik başarıları üzerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Talanquer, V. (2011). Macro, submicro, and symbolic: The many faces of the chemistry “triplet”. International Journal of Science Education, 33(2), 179–195.
• Tirrell, T. (2009). Examining the impact of Chickering’s seven principles of good practice on student attrition in online courses in the community college (Doctoral dissertation). Colorado State University, Colorado.
• Ültay, N., & Çalık, M. (2012). A thematic review of studies into the effectiveness of context-based chemistry curricula. Journal of Science Education and Technology, 21(6), 686-701.
• Ünal, S. (2003). Lise 1 ve 3 öğrencilerinin kimyasal bağlar konusundaki kavramları anlama seviyelerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Ünlü, M., & Aydıntan, S. (2011). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin matematik öğretiminde öğrenci takımları başarı bölümleri tekniği hakkındaki görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 101-117.
• Wang, H.C., Chang, C.Y., & Li, T.Y. (2007). The comparative efficacy of 2D- versus 3D-based media design for influencing spatial visualization skills. Computers in Human Behavior, 23(4), 1943–1957.
• Warfa, A.M., Roehring, G.H., Schneider, J.L., & Nyacwaya, J. (2014). Collaborative discourse and the modeling of solution chemistry with magnetic 3D physical models– impact and characterization. Chemical Education Research and Practice, 15, 835- 848.
• Wheeldon, R., Atkinson, R., Dawes, A., & Levinson, R. (2012). Do high school chemistry examinations inhibit deeper level understanding of dynamic reversible chemical reactions?. Research in Science & Technological Education, 30(2), 107-130.
• Wu, H.K., & Shah, P. (2004). Exploring visuospatial thinking in chemistry learning. Science Education, 88(3), 465–492.
• Yakmaci-Guzel, B. (2013). Preservice chemistry teachers in action: an evaluation of attempts for changing high school students‘ chemistry misconceptions into more scientific conceptions. Chemistry Education Research and Practice, 14(1), 95-104.
• Yılar, M.B., Şimşek, U., & Topkaya, Y. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenleri ve öğretmen adaylarının iyi bir eğitim ortamı için uygulanan yedi ilke hakkındaki görüşleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 245-260.
• Zarei, A.A. (2012). The effects of STAD and CIRC on L2 reading comprehension and vocabulary learning. Frontiers of Language and Teaching, 3, 161-173.