Çok Zamanlı Landsat Uydu Görüntülerinin LULC ve NDVI Analizleri ile Ünye İlçesinde Arazi Kullanımı Değişimlerinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 3, 1301 - 1312, 15.10.2019

Saliha Koday Yusuf Kızılkan

Öz

Sanayileşme
ve nüfus artışı ile birlikte çevre, insan etkisi ile doğal yapısından uzaklaşma
eğilimindedir. İnsanlar, günlük yaşamlarında, doğal ortamda, çevre yapısını ve
çevresel etki sürecini değiştirmektedir. Uygulanan tarımsal ve ekonomik
yenilikler, nüfus miktarındaki artış ile gereken tarımsal ürünlere ve yerleşim
alanlarına ihtiyacın artması, arazi örtüsünde değişimlere yol açmaktadır. Bu
değişimlerin tespit edilmesi zor ve zaman alıcı süreçtir. Ancak Coğrafi Bilgi
Sistemlerinin gelişimi ile birlikte bu değişimler çeşitli yöntemler ve
analizlerce daha net bir biçimde belirlenmektedir. Bu analizlerin en ön plana
çıkanları LULC ve NDVI’ dir. Ünye ilçesindeki arazi örtüsü değişimlerinin
belirlenmesi amacıyla Land Use Land Cover (Arazi
Kullanımı ve Arazi Örtüsü) “Maximum Likelihood Classifications”
(Maksimum Olasılık Sınıflandırmaları) ve NDVI( Normalleştirilmiş
Fark Vejetasyon İndeksi) analizleri kullanılmıştır. Bu analizlerle Ünye
ilçesindeki çok zamanlı, 1985-2000-2017 yılları arasında meydana gelen arazi
örtüsü değişimleri incelenmiştir. Ünye ilçesindeki arazi örtüsü değişimlerini;
yanlış arazi kullanımı, daha fazla tarım alanına gereksinim duyulması ve nüfusun
hızla artması etkileyen en önemli nedenler arasındadır. Bu açıdan yıllara göre
arazi örtüsündeki değişimler, uzaktan algılama ile CBS analizlerine göre
yapılan alansal ölçümler sonucunda belirlenmiş ve arazi varlığının
sürdürülebilirliğiyle alakalı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), LULC, NDVI, Arazi Kullanımı Değişimi

Kaynakça

• Akıncı, H., Özalp, A. Y., Turgut, B. (2013). “Agricultural Land Use Suitability Analysis Using GIS and AHP Technique”. Computers And Electronics İn Agriculture, 97, 71-82.
• Aliefendioğlu, Y., Tanrıvermiş, H. (2011). “Türkiye’de Çevre Koruma Alanlarında Arazi Kullanımı ve Koruma Kararlarının Arazi Piyasalarına Etkileri: Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi Örneği”. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 46(1). 61-100.
• Ateş Ş., Keçer M., Mutlu G., Bulut A., Osmançelebioglu R., Şule S., Ekmekçi M., Cemözerk O., Özata A., Karakaya F., (2004). Ordu İlinin Yerbilim Verileri Ve Dogal Afet Özellikleri, MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Yayınları, Ankara
• DeFries, R. S., Townshend, J. R. G. (1994). “NDVI-Derived Land Cover Classifications At A Global Scale”. International Journal Of Remote Sensing, 15(17), 3567-3586.
• Dengiz, O., Turan, İ. D. (2014). “Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistem Teknikleri Kullanılarak Arazi Örtüsü/Arazi Kullanımı Zamansal Değişimin Belirlenmesi: Samsun Merkez İlçesi Örneği (1984-2011)”. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 78-90.
• Erinç, S., (1945). “Kuzey Anadolu Kenar Dağlarının Ordu-Giresun Kesiminde Landschaft Şeritleri”. Türk Coğrafya Dergisi No. 7(8), 119-140.
• Gao, Y., Zhang, W. (2009). “LULC Classification And Topographic Correction of Landsat-7 ETM+ İmagery in The Yangjia River Watershed: The İnfluence of DEM Resolution. Sensors”, 9(3), 1980-1995.
• Göney, S. (2017). Şehir Coğrafyası II. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Gülersoy, A. E. (2014). “Seferihisar’da Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi (1984-2010) Ve İdeal Arazi Kullanımı İçin Öneriler”. Sdü Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 155-180.
• Özçağlar, A., Özgür, E. M., Somuncu, M., Bayar, R., Yılmaz, M., Yüceşahin, M. M., Karadeniz, N. (2006). “Çamlıhemşin İlçesinde Doğal ve Beşeri Kaynak Tespitine Bağlı Olarak Geliştirilen Arazi Kullanım Kararları”. Coğrafi Bilimler Dergisi, 4(1), 1-27.
• Özşahin, E., Kaymaz, Ç. K. (2015). “Cbs ve Ahs Kullanılarak Doğal Çevre Bileşenleri Açısından Kentsel Mekânın Yerleşime Uygunluk Analizine Bir Örnek: Antakya (Hatay)”. Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 111-134.
• Öztürk, M., Mermut, A., Celik, A. (2010). “Land Degradation, Urbanisation, Land Use & Environment”. NAM Science & Technology Centre, Daya Publishing House, Delhi. Pettorelli, N., Vik, J. O., Mysterud, A., Gaillard, J. M., Tucker, C. J., & Stenseth, N. C. (2005). “Using The Satellite-Derived NDVI To Assess Ecological Responses To Environmental Change”. Trends in Ecology & Evolution, 20(9), 503-510.
• Sever, R. (2002). “Sürdürülebilirlik Bakımından Şavşat Ormanları”. Doğu Coğrafya Dergisi, 7(8), 76-97.
• Sevindi, C., Aydın Tavukçu, Z., (2016). Erzurum Ovası’nda 1950-2015 Yılları Arasında Arazi Kullanımındaki Değişmeler. Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi, Erzurum.
• Somuncu, M., Akpınar, N., Kurum, E., Çubuk Kaya, N., Özelçi Eceral, T. (2010). “Gümüşhane İli Yaylalarındaki Arazi Kullanımı ve İşlev Değişiminin Değerlendirilmesi: Kazıkbeli ve Alistire Yaylaları Örneği”. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 2(2), 107-127.
• Tanrivermis, H. (2003). “Agricultural Land Use Change And Sustainable Use Of Land Resources İn The Mediterranean Region Of Turkey”. Journal Of Arid Environments, 54(3), 553-564.
• Thenkabail, P. S., Schull, M., Turral, H. (2005). “Ganges and Indus River Basin Land Use/Land Cover (LULC) and İrrigated Area Mapping Using Continuous Streams of MODIS Data”. Remote Sensing of Environment, 95(3), 317-341.
• Walsh, S. J., Crawford, T. W., Welsh, W. F., Crews-Meyer, K. A. (2001). “A Multiscale Analysis of LULC and NDVI Variation in Nang Rong District, Northeast Thailand”. Agriculture, Ecosystems & Environment, 85(1-3), 47-64.
• Weih, R. C., Riggan, N. D. (2010). “Object-Based Classification vs. Pixel-Based Classification: Comparative İmportance Of Multi-Resolution İmagery”. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38(4), C7.