“Örgütsel Atalet Ölçeği” nin Türkçeye Uyarlanması, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 4, 1735 - 1753, 31.12.2020

Kenan Orçanlı Mustafa Bekmezci Z. Mehmet Fırat

Öz

Yapılan çalışmanın amacı, Huang, Lai, Lin ve Chen (2013) tarafından geliştirilen “Örgütsel Atalet Ölçeği”ni Türkçeye uyarlamak ve söz konusu ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Ölçeğin geçerlik çalışması kapsamında; ilk önce ölçeğin tercümesi yapılmış, uzman personel ile ölçek maddeleri incelenmiş ve müteakiben açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin güvenirlik çalışması kapsamında ise; güvenirlik analizi yapılarak elde edilen istatistiki bilgiler yorumlanmıştır. Ölçeğin kapsam ve mantıksal geçerlik çalışmasında on kişilik uzman personelin görüşünden, ölçeğin yapı geçerliği ve güvenirliği çalışmasında ise ölçeğin Ankara il sınırı içinde bulunan vakıf üniversitelerinde görevli 233 akademisyene uygulanması sonucunda elde edilen verilerden istifade edilmiştir. Yapılan çalışmanın sonucunda; Huang, Lai, Lin ve Chen (2013) tarafından geliştirilen “Örgütsel Atalet Ölçeği”nin İngilizce orijinalinde olduğu gibi herhangi bir madde çıkartılmadan üç alt boyutlu olarak Türkiye’de sosyal bilimler alanında yapılacak çalışmalarda kullanılabileceği tespit edilmiştir. Bu kapsamda ölçeğin maddelerine ait faktör yüklerinin birinci alt faktörde 0.840-0.439 arasında, ikinci alt faktörde 0.870-0.533 arasında ve üçüncü alt faktörde 0.774-0.573 arasında olduğu, ölçeğin üç alt faktörünün toplam varyansı % 53.864 oranında açıkladığı, ölçeğin uyum iyiliği değerlerinin χ2: 281.19 (p:0.000), SRMR: 0.006, RMSEA: 0.023, TLI (NNFI): 0.947, CFI: 0.919 olduğu ve elde edilen uyum iyiliği değerlerinin literatürde yer alan referans değerleri arasında bulunduğu, Cronbach’s alpha katsayısı değerlerinin ölçeğin bütünü için 0.784, birinci alt faktör için 0.507, ikinci alt faktör için 0.609 ve üçüncü alt faktör için 0.758 olduğu ve güvenirlik analizi kapsamında elde edilen diğer istatistiklerinin de uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel atalet,, geçerlik,, güvenirlik

Kaynakça

• Alpar R. (2012), Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Arlı, D., Ölmez, C. Ö. & Akduman, Y. S. (2012), İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Örgütsel Atalete İlişkin Görüşleri, Ege Eğitim Dergisi, 13(1): 73–91.
• Atalay, M. (2013), Kurumsal Ataletin Yabancılaşma ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Bakan, İ., Sezer, B. & Kara, C. (2017), Bilgi Yönetiminin Örgütsel Çeviklik ve Örgütsel Atalet Üzerindeki Etkisi: Bir Alan Araştırması, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1): 117-138.
• Brislin, R. W. (1970). Back-translation for Cross-cultural Research, Journal of Cross-Cultural Psychology, 1(3): 185-216.
• Çankaya, İ. H. (2010), Okullarda Kurumsal Ataleti Yenmek: Yönetici Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 705-718.
• Çankaya, İ. H. & Demirtaş, Z. (2010), Öğretmen Adaylarının Görüşlerine Göre Üniversite İklimi ve Atalet Arasındaki İlişki, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28: 1-9.
• Dawn, K. & Amburgey, T. L. (1991), Organizational Inertia and Momentum: A Dynamic Model of Strategic Change, Academy of Management Journal, 34(3): 591-612.
• Dean, J. W. & Snell, S. A. (1991), Integrated Manufacturing and Job Design: Moderating Effects of Organizational Inertia, Academy of Management journal, 34(4): 776-804.
• Eroğlu, Ş. G. & Alga, E. (2019), Üniversite Çalışanlarının Örgütsel Değişime Açıklıkları ile Örgütsel Ataletleri Arasındaki İlişki, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 23(3): 1251-1271.
• Evans, J. D. (1996), Straightforward Statistics for the Behavioral Sciences. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole Publishing, USA.
• Fettahlıoğlu, Ö. O., Akdoğan, Z. & Alkış, A. (2018), Örgütsel Kimlik Dejenerasyonu Üzerinde Örgütsel Atalet Algısının Etkisi, Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 4(8): 43-54.
• Gal, D. (2006), A Psychological Law of Inertia and the Illusion of Loss Aversion, Judgment and Decision Making, 1(1): 23-32.
• Godkin, L. & Allcorn, S. (2008), Overcoming Organizational Inertia: a Tripartite Model for Achieving Strategic Organizational Change, The Journal of Applied Business and Economics, 8(1): 82-94.
• Haag, S. (2014), Organizational Inertia as Barrier to Firms’ IT Adoption-Multidimensional Scale Development and Validation. Twentieth Americas Conference on Information Systems, Savannah, 1-11.
• Hannan, M. T. & Freeman, J. (1977), The Population Ecology of Organizations, The American Journal of Sociology, 82(5): 929-964.
• Hannan, M. T. ve Freeman, J. (1984), Structural Inertia and Organizational Change American Sociological Review, 49(2): 149-164.
• Huang, H. C., Lai, M. C., Lin, L. H. & Chen, C. T. (2013), Overcoming Organizational Inertia to Strengthen Business Model Innovation: An Open Innovation Perspective, Journal of Organizational Change Management, 26(6): 977-1002.
• İbrahimoğlu, N., Seyhan, M. & Bal, F. (2016), Teknofobi Düzeyi ve Örgütsel Atalet İlişkisi: Gaziantep İli Kamu Hastanelerinde Bir Araştırma, https://www.researchgate.net/publication/299207784 (16.10.2019).
• İmdat Yalçın, Ç. & Şentürk, F. K. (2019), Örgütlerde Bilgi Ataleti, Eğitim Yayınevi, Konya.
• Karatay, M. (2019), Örgütsel Öğrenme ve Bilgi Ataletinin İnovasyon Kabiliyeti Üzerindeki Etkisi ve Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, Ş. D., Yüceler, A. & Yağcı, Ö. M. (2018), Hemşirelerde Atalet Davranışları ve Hasta Güvenliği, Nobel Medicus, 14(2): 40-48.
• Kinnear, C. & Roodt, G. (1998), The Development of an Instrument for Measuring Organisational Inertia, Journal of Industrial Psychology, 24(2): 44-54.
• Larsen, E. & Lomi, A. (2002), Representing Change: A System Model of Organizational Inertia and Capabilities as Dynamic Accumulation Processes, Simulation Modelling Practice and Theory 10(5-7): 271-296.
• Liao, S., Fei, W. & Liu, C. (2008), Relationship between Knowledge Inertia, Organizational Learning and Organizational Innovation, Technovation, 28(4): 183-195.
• March, J. G. & Olsen, J. P. (1975), The Uncertainty of the Past: Organizational Learning Under Ambiguity, European Journal of Political Research 3: 147-158.
• Meydan, C. H. & Şeşen, H. (2011), Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Detay Yayımcılık, Ankara.
• Nakagawa, M. & Watanabe, C. (2007), Moving beyond Organizational Inertia as a Survival Strategy for Resources-Based Industry in a Servıce-Oriented Economy: Lessons from Cross-Sector Technology Spillover in the Nonferrous Metal Industry, Journal of Services Research, 7(1): 7-35.
• Nedzinskas, Š., Pundziene, A. B., Rafanaviciene, S. & Pilkiene, M. (2013), The Impact of Dynamic Capabilities on SME Performance in a Volatile Environment as Moderated by Organizational Inertia, Baltic Journal of Management, 8(4): 376-396.
• Soysal, A. (2010), Atalet: Etkin Yönetim için Kişisel ve Örgütsel Düzeyde Bir Analiz, Çimento İşveren Dergisi, 24(3): 16-26.
• Sull, D. (1999), Why Good Companies Go Bad?, Harvard Business Review, 77(4): 42-52.
• Şaştım, Z. (2019), Öğretmenlerin Algılarına Göre Atalet ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Tripsas, M. & Gavetti, G. (2000), Capabilities, Cognition, and Inertia: Evidence from Digital Imaging, Strategic Management Journal, 21(10/11):1147-1161.
• Tsai, C. (2007), Organizational Change and Organizational Inertia, Graduate School of Management. I-Shou University. Taiwan.
• Yıldız, A. (2019), Sosyal Medya Bağımlılığının Örgütsel Atalet Üzerindeki Etkisi: Sakarya Hizmet Sektörü Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Yılmaz, A., Çelik, A., Abul, A. & Nalçın, A. Z. (2014), Sinerjik Liderler Örgütsel Ataleti Yener mi? Çalışanların Özyeterliliğinin Aracılık Etkisi, 22. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 22-24 Mayıs 2014, Konya.
• Zimmermann, N. (2009), Dynamics of Organizational Adaptation, Inertia, and Routines: Generic Contributions from a Study of Change, System Dynamics Society. https://pdfs.semanticscholar.org/57f7/742c5dda35cbea094bd81cefbaa5dd79228e.pdf (13.11.2019)