Öğretmenlerin Teknoloji Kullanım Düzeyleri ile Psikolojik Sermaye Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt 2, Sayı 4, 280 - 294, 31.10.2018

Bayram GÖKBULUT Ahmet Naci ÇOKLAR

Öz

Bu çalışmada öğretmenlerin derslerinde teknoloji kullanım düzeyleri ve psikolojik sermaye düzeyleri araştırılarak aralarındaki ilişki ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda veri toplamak için Öğretmenlerin Teknoloji Kullanım Düzeyleri Ölçeği ile Psikolojik Sermaye Ölçeği kullanmıştır. Araştırmada Çorum İli İskilip İlçesinde 2016-2017 eğitim öğretim yılında kamuya bağlı ilkokul, ortaokul, lise ve meslek liselerinde görev yapan 164 öğretmenden veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizi neticesinde öğretmenlerin derslerinde teknoloji kullanım düzeyleri orta düzey olarak bulunurken, psikolojik sermaye düzeyleri ileri düzey olarak bulunmuştur. Öğretmenlerin teknoloji kullanım düzeyleri cinsiyet, mezuniyet (lisansyüksek lisans) durumlarına göre aralarında anlamlı bir fark göstermemiştir. Benzer şekilde öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ile mezuniyet (lisans-yüksek lisans), cinsiyet, branş ve mesleki kıdemleri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Araştırmada elde edilen bir diğer sonuç ise ilkokul ve kültür dersi öğretmenleri arasında teknoloji kullanım düzeylerinin ilkokul öğretmenlerinin lehine anlamlı bir farklılığa sahip olmasıdır. Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile teknoloji kullanım düzeyleri arasında ise orta düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sermaye, eğitimde teknoloji kullanımı

Investigation of the Relationship between Teachers’ Technology Use and Psychological Capital

Öz

The purpose of this study was to investigate teachers’ technology use in their lessons and psychological capital levels and reveal the relationship between them. For this purpose, Teachers’ Level of Technology Use Scale and Psychological Capital Scale were used to collect the data. The participants involved 164 teachers working at primary, elementary, high and vocational high schools in Çorum İskilip during 2016-2017 academic year. As a result of data analysis, teachers’ level of technology use was found as medium while their psychological capital level was found as high. Teachers’ level of technology use didn’t differ significantly in terms of gender and educational level. Similarly, teachers’ psychological level didn’t differ significantly in terms of graduation, gender, branch, and professional experience. On the other hand, technology use levels of primary school teachers and teachers of culture courses significantly differed in favor of primary school teachers. Moreover, a moderate and positive correlation between teachers’ psychological capital level and technology use level was found.

Anahtar Kelimeler

Psychological capital, technology use in education

Kaynakça

• Abbas, M. ve Raja, U. (2010). Impact of psychological capital on innovative performance and job stress. Canadian Journal of Administrative Sciences, 32(2), 128-138. https://doi.org/10.1002/cjas.1314.
• Akın, U. (2015). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Uğur Akın (Editör). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi, 180-237.
• Akman, Y. (2016). Öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. DOI: http://dx.doi.org/10.14582/DUZGEF.729.
• Altınkurt, Y., Ertürk, A., ve Yılmaz, İ. (2015). Öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of Teacher Education and Educators. Volume / Cilt 4, Number / Sayı 2, 2015 166-187.
• Büyükgöze, H. (2014). Lise öğretmenlerinin görüşlerine göre algılanan örgütsel destek ve psikolojik sermaye ilişkisi (yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı. Ankara. Erişim Tarihi: 23.06.2018. http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/1846/330ffdd8-ea43-46cc-8735-6ce1a487f6ac.pdf?sequence=1&isAllowed=n
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (12. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Çakmak, S., M., ve Arabacı, B., İ. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algılarının iş doyumları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. Yaz -2017 Cilt:16 Sayı:62 (890-909).
• Çakır, R. ve Oktay, S. (2013). Bilgi toplumu olma yolunda öğretmenlerin teknoloji kullanımları. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 30, s.35-54.
• Dağ, F. (2016). Yaşam boyu öğrenme bağlamında Türkiye’de öğretmenlerin teknolojik yeterliliklerinin geliştirilmesine yönelik mesleki gelişim çalışmalarının incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 90-111. doi:10.14687/ijhs.v13i1.3523.
• Dikmen, H., C. ve Demirer, V. (2016). Öğretmenlerin teknoloji entegrasyonuna yönelik davranışlarını etkileyen değişkenlerin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 17, Sayı 3, 2016 ss. 153-167. DOI: 10.17679/inuefd.17334476.
• Erkmen, T. ve Esen, E. (2013). Psikolojik sermaye ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Öneri Dergisi, 10(39), 23-30.
• Erkuş, A. ve Fındıklı, A., M. (2013). Psikolojik sermayenin iş tatmini, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. Cilt/Vol:42, Sayı/No:2, 2013, 302-318.
• Fraenkel, J., R. and Wallen, N., E. (2006). How to design and evaluate research in education (6th ed.). New York: McGraw-Hill Publishing.
• Güneş, M., A. ve Buluç, B. (2017). Sınıf öğretmenlerinin teknoloji kullanımları ve öz yeterlilik inançları arasındaki ilişki. Türk Bilim Araştırma Vakfı Dergisi. Yıl: 2017, Cilt:10, Sayı:1, Sayfa: 94-113.
• Hakkari, F., Atalar, T. ve Tüysüz, C. (2015). Öğretmenlerin bilgisayar yeterlilikleri ve öğretimde teknoloji kullanımına ilişkin algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2015 Cilt:X, Sayı:II.
• Kaya, A., Balay, R. ve Demirci, Z. (2014). Ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeylerinin incelenmesi (Şanlıurfa ili örneği). Electronic Journal of Social Sciences, 13(48).
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. (8.baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kelekci, H. ve Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2015; 11(3): 992-1007 DOI: 10.17860/efd.96988.
• Keser, S. ve Kocabaş, İ. (2014). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik sermaye özniteliklerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 2014, Cilt 20, Sayı 1, ss: 1-22.
• Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of organizational behavior, 23(6), 695-706. Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri, Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 2006.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme Ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Öğretmen Strateji Belgesi 2017-2023. Ankara, 2017.
• Menzi, N., Çalışkan, E. ve Çetin, O. (2012). Öğretmen adaylarının teknoloji yeterliliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, January 2012, 2(1)
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2013). http://www.oecd.org/skills/improve-skills-to-build-fairer-more-inclusive-societies.htm, Erişim Tarihi: 17.04.2016.
• Organisation for Economic Co-operation and Development. (2016). Education GPS The World of Education at Your Fingertip. http://gpseducation.oecd.org/IndicatorExplorer?query=13&indicators=N050*N052*N055*N053*N054*N051*N056*N057%20 , Erişim Tarihi: 17.04.2016.
• Oktay, S. ve Çakır, R. (2012). İlköğretim öğretmelerinin teknoloji kullanımları ve teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30.
• Öksüz, C. ve Ak, Ş. (2010). İlköğretim okullarında matematik derslerinde teknoloji kullanım düzeyini belirleme ölçeği geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. Bahar-2010 C.9 S.32 (372-383) ISSN:1304-0278.
• Polatcı, S. (2014). Psikolojik sermayenin görev ve bağlamsal performans üzerindeki etkileri: Polis teşkilatında bir araştırma. Ege Akademik Bakış. Cilt: 14 Sayı:1 Ocak 2014 ss. 115-124.
• Saygıner, Ş. (2016). Öğretmen adaylarının bilgisayar yeterlilik düzeyleri ile teknolojiye yönelik algıları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Yıl/Year: 2016 Cilt/Volume: 13 Sayı/Issue: 34, s. 298-312.
• Seligman, M. and Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. The American Psychological Association, 55 (1), 5-14.
• Töremen, F. ve Demir, S. (2016). Sahip oldukları psikolojik sermayenin öğretmenlerin işten ayrılma niyetleri üzerindeki etkisi/The Effects of Psychological Capital on Teachers’ Intentions to Leave. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34).
• Ulaş, A. ve Ceyhun, O. (2010). Sınıf öğretmenlerinin eğitim teknolojileri açısından yeterlilik düzeyi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2010 14 (1): 63-84.
• Wright, T., A. (2003). Positive organizational behavior: An idea whose time has truly come. Journal of Organizational Behavior, 24(4), 437-442.
• Varank, I. (2009). Considering Material Development Dimension of Educational Technologies: Determining Competencies and Pre-Service Teachers' Skills in Turkey. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 5(2).