Sosyal Bilgiler Öğretmen Eğitiminde Küresel Okuryazarlık: Paydaşların Programa Yönelik İhtiyaçlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 84 - 110, 30.01.2023

Fatih Ozturk Muhammed Akıncı

https://doi.org/10.34056/aujef.1177583

Öz

Bu çalışma, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı alan eğitimi seçmeli dersi olan Küreselleşme ve Toplum dersi programını değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada dersin, program paydaşlarının konuya ilişkin eğitimsel ihtiyaçlarını ne ölçüde karşıladığı belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, Küreselleşme ve Toplum dersi programının paydaşların girdiler, işlemler ve çıktılar boyutlarındaki ihtiyaçlarını karşılama durumu ortaya koyulmuştur. Program tek bir durum olarak değerlendirildiği için araştırma tasarımı bütüncül tek durum çalışması tasarımı olarak ele alınmıştır. Ayrıca program değerlendirme sürecinde Stake tarafından literatüre kazandırılan İhtiyaca Cevap Verici Değerlendirme Modeli kullanılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmenleri, öğretmen adayları, dersi yürüten öğretim elemanları ve program uzmanı gibi paydaşlar ile yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, programın paydaşlarının dersin hedeflerine ve içeriklerine ilişkin farklı bakış açılarına ve beklentilere sahip olduğunu göstermektedir. Ancak, bu hedef ve içerikler öğretmen eğitimi ve sosyal bilgiler öğretimine tam olarak ilişkilendirilememiştir. Bu durum sosyal bilgiler öğretiminde küreselleşmenin etkin bir şekilde işlenmediğinin bir göstergesi olabilir. Araştırma sonucunda programla ilgili sorunların çözümünde faydalı olacağına inandığımız bazı öneriler sunulmuştur. Programın hedef ve içerikleri, belirlenen ihtiyaçlara yönelik olmalıdır. Ders, küreselleşmenin toplumu etkilediği boyutları içermelidir. Dolayısıyla bu ders, küresel bir dünyada bireylerin sahip olması gereken bilgi, beceri ve değerleri kazanmayı amaçlamalıdır.

Anahtar Kelimeler

küreselleşme, toplum, program, öğretmen eğitimi, sosyal bilgiler

Evaluating Stakeholders Curricular Needs: Global Literacy in Social Studies Teacher Education

Öz

This study aims to evaluate the curriculum of the Globalization and Society course under the Social Studies Teacher Education Program. We attempted to determine the educational needs of the various curriculum stakeholders and the extent to which the relevant course met these needs. For this purpose, we aimed to reveal how effectively the globalization and society curriculum addresses stakeholders' needs regarding antecedents, transactions, and outcomes. We chose the research design (singular case study) because we evaluated the curriculum as a single case. We also used Stake's Responsive Evaluation Model during the curriculum evaluation process. We conducted structured and semi-structured interviews with curriculum stakeholders such as social studies teachers, pre-service teachers, course instructors, and a curriculum expert. The findings indicate that curriculum stakeholders have different perspectives and expectations regarding the course's objectives and contents. However, these objectives and contents needed to be better integrated into teacher education and social studies teaching. This case may indicate that social studies teaching handles globalization in a limited way.

Anahtar Kelimeler

globalization, society, curriculum, teacher education, social studies

Kaynakça

• Açıkalın, M. (2010). Influence of global education on the Turkish social studies curriculum. The Social Studies, 101(6), 254–259.
• Akdoğdu, E. (2016). Sınıf öğretmenliği lisans programının öğretmen adaylarının görüşleri doğrultusunda bağlam, girdi, süreç ve ürün (CIPP) modeli ile değerlendirilmesi [Master thesis, Muğla Sıtkı Koçman University]. CHE, Thesis Center.
• Akıncı, M. (2021). Eğitimde ölçme ve değerlendirme dersi programının değerlendirilmesi [Doctoral thesis, Akdeniz University]. CHE, Thesis Center.
• Alger, C. F., & Harf, J., E. (1984). Global education: Why? For whom? About what? In R. E. Freeman (Ed.), Promising Practices in Global Education: A Handbook with Case Studies (pp. 1-13). The National Council on Foreign Language and International Studies.
• Anderson, L. (1979). Schooling for citizenship in a global age: An exploration of the meaning and significance of global education. Mid-American Program for Global Perspectives in Education, Social Studies Development Center.
• Aslan, M. (2015). Eğitim fakültelerindeki öğretmenlik uygulaması dersinin değerlendirilmesi ve öğretim programının hazırlanması [Doctoral thesis, Akdeniz University]. CHE, Thesis Center.
• Başaran, S. T., & Ulubey, Ö. (2018). 2013 okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(2), 1-38.
• Becker, J. M. (1979). Schooling for a global age. McGraw-Hill.
• Board of Education [BoE]. (2009a). Sosyal bilgiler 4. – 5. sınıf programı [Social studies curriculum: Grades 4–5]. 10 April 2022 retrieved from http://ttkb.meb.gov.tr/ ogretmen/modules.php?name=Downloads&d op=viewdownload &cid=74&min=10&orderby=titleA&show=10.
• Board of Education [BoE]. (2009b). Sosyal bilgiler 6. – 7. sınıf programı [Social studies curriculum: Grades 6–7]. 10 April 2022 retrieved from http://ttkb.meb.gov.tr/ogretmen/modules.php?name=Downloads&d op=viewdownload &cid=74&min=20&orderby=titleA&show=10.
• Council of Higher Education. (2018a). Yeni öğretmen yetiştirme lisans programları. 2 April 2022 retrieved from https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/yeni-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari.
• Council of Higher Education. (2018b). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programı. 2 April 2022 retrieved from https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Sosyal_Bilgileri_Ogretmenligi_Lisans_Programi09042019.pdf
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd Edition). SAGE.
• Çiftçi, F. (2019). Ortaöğretim 9. sınıf 2011 Türk edebiyatı dersi öğretim programının CIPP modeline göre değerlendirilmesi [Master thesis, Gazi University]. CHE, Thesis Center
• Dabach, D. B., & Fones, A. (2016). Beyond the “English learner” frame: Transnational funds of knowledge in social studies. International Journal of Multicultural Education, 18(1), 7-27.
• Dağtekin, A. & Zorluoğlu, S. L. (2019). Güncellenen fen bilgisi öğretmenliği lisans programı hakkındaki akademisyenlerin görüşleri. SDU International Journal of Educational Studies, 6(1), 31-35.
• Davies, I., Evans, M., & Reid, A. (2005). Globalising citizenship education? A critique of ‘global education’and ‘citizenship education’. British Journal of Educational Studies, 53(1), 66-89.
• Demirel, Ö. (2014). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. (21st Edition). Pegem Akademi.
• Duman, S. N. (2019). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin değerlendirilmesi [Doctoral thesis, Gazi University]. CHE, Thesis Center.
• Frieden, J. A. (2019). The backlash against globalization and the future of the international economic order. The Crisis of Globalization, 43-52. Retrieved from www.scopus.com
• Fitzpatrick, J. L., Sanders, J. R. & Worthen, B. R. (2011). Program evaluation: Alternative approaches and practical guidelines. (4th Edition). Pearson Education Inc.
• Gaudelli, W. (2013). Critically theorizing the global. Theory & Research in Social Education, 41(4), 552-565.
• Giddens, A. (2006). Sociology. Polity Press.
• Goodwin, A. L. (2020). Globalization, global mindsets and teacher education. Action in Teacher Education, 42(1), 6-18.
• Günel, E. (2016). Türkiye’de küresel bakış açısının sosyal bilgiler eğitimine kaynaştırılması: Sosyal bilgiler öğretmen adayları. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(4), 440-461.
• Günel, E. & Pehlivan, A. (2016). Pre-service social studies teachers’ perception of global citizenship. Journal of Education and Future, 10, 51-69.
• Hahn, C., L. (2020). Educating citizens in an age of globalization, migration, and transnationalism: A study in four European democracies. Theory & Research in Social Education, (48)2, 244-284.
• Hanvey, R. G. (2004). An attainable global perspective. The american forum for global education, 2-47. Retrieved 12 May 2022 from https://docplayer.net/60696-An-attainable-global-perspective-by-robert-g-hanvey.html.
• Hanvey, R. G. (1976). An attainable global perspective. Center for War/Peace Studies.
• Haviland, W., Prins, H., Walrath, D. & McBride, B. (2008). Kültürel antropoloji, (İ. Deniz & E. Sarıoğlu, Translator). Kaknüs.
• Hıdıroğlu, Ç. N., Kandemir, A., & Tuncel, İ. (2016). Hammond’un değerlendirme küpü çerçevesinde öğretim ilke ve yöntemleri dersinin değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(37), 47-68.
• Hobsbawm, E. (2008). 21. Yüzyılın başında savaş, barış ve hegemonya: Küreselleşme, demokrasi ve terörizm, (O. Akınhay Translator). Agora.
• JCSEE. (2018). Checklist of the program evaluation standards statements. 2 Mayıs 2022 Retrieved from https://evaluationstandards.org/program.
• Kaymakçı, S. (2012). Global education in the Turkish social studies teacher training programme. Croation Journal of Education, 14(4), 817-854.
• Keskin, İ. & Yazar, T. (2019). Ortaöğretim matematik dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23, 1-28.
• King, J. T., & Thorpe, S. (2012). Searching for global literacy: Oregon's essential skills movement and the challenges of transformation. The Social Studies, 103(3), 125-132.
• Kim, Y. (2021) Imagining and teaching citizenship as non-citizens: Migrant social studies teachers’ positionalities and citizenship education in turbulent times. Theory & Research in Social Education, 49(2), 176-200.
• Kirkwood, T. F. (2001). Our global age requires global education: Clarifying definitional ambiguities. Social Studies, 92(1),10–15.
• Kotluk, N., & Yayla, A. (2016). Ortaöğretim 9. sınıf fizik öğretim programının tyler'ın hedefe dayalı değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1832-1852.
• Kuzu, S. (2015). Öğretim ilke ve yöntemleri ders programının değerlendirilmesi [Doctoral thesis, Gaziantep University]. CHE, Thesis Center.
• Martell, C. C. (2018). Social studies teacher education: Critical issues and current perspectives. Information Age Publishing.
• Merryfield, M. (1998). Pedagogy for global perspectives in education: Studies of teachers’ thinking and practice. Theory and Research in Social Education, 26(3), 342-379.
• Merryfield, M. M. (1992). Preparing social studies teachers for the twenty-first century: Perspectives on program effectiveness from a study of six exemplary teacher education programs in global education. Theory & Research in Social Education, 20(1), 17-46.
• Merryfield, M. M., & Kasai, M. (2004). How are teachers responding to globalization. Social Education, 68(5), 354-359.
• Mertens, D. M. ve Wilson, A. T. (2019). Program evaluation theory and practice. (2nd Edition). Guilford Publications.
• Mitsakos, C. L. (1978). A global education program can make a difference. Theory & Research in Social Education, 6(1), 1-15.
• Myers, J. P. (2006). Rethinking the social studies curriculum in the context of globalization: Education for global citizenship in the US. Theory & Research in Social Education, 34(3), 370-394.
• Myers, J. P., & Rivero, K. (2020). Challenging pre-service teachers' understandings of globalization: Critical knowledge for global citizenship education. The Journal of Social Studies Research, 44(4), 383–396.
• Özaltaş Serçek, G. (2014). Önlisans turizm eğitim programının CIPP modeline göre değerlendirilmesi [Doctoral thesis, Dicle University]. CHE, Thesis Center.
• Öztürk, F. & Günel, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin küresel sistem, küresel eğitim ve çeşitlilik kavramlarına ilişkin algısı. İlköğretim Online, 15(1), 172-185
• Paine, L., Aydarova, E., & Syahril, I. (2017). Globalization and teacher education. In D. J. Clandinin & J. Husu (Eds.), The SAGE handbook of research on teacher education (pp. 1133–1148). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Paine, L., Blömeke, S., & Aydarova, O. (2016). Teachers and teaching in the context of globalization. In DH Gitomer, & CA Bell (Eds), Handbook of research on teaching (5th ed., pp. 717–786). Washington, DC: AERA.
• Pike, G. (2000). Global education and national identity: In pursuit of meaning. Theory into Practice, 39(2), 64–73.
• Pike, G., & D. Selby. (1988). Global teacher, global learner. Hodder & Stoughton.
• Ritzer G. (2011) Küresel dünya. (M. Pekdemir, Translator). Ayrıntı.
• Poole, C. M., & Russell III, W. B. (2015). Educating for global perspectives: A study of teacher preparation programs. Journal of Education, 195(3), 41–52.
• Stake, R. E. (2014). Information science and responsive evaluation. E-Learning and Digital Media, 11(5), 443-450.
• Stake, R. E. (2013). Responsive evaluation IV. In Alkin, M. C. (Ed.) Evaluation roots. A wider perspective of theorists’ views and influences (pp. 189-197). Sage.
• Stake, R. E. (2011). Program evaluation particularly responsive evaluation. Journal of Multi-Disciplinary Evaluation, 7(15), 180-201.
• Stake, R. E. (2005). Qualitative case studies. In Norman K. D. & Yvonna S. L. (Ed.) The sage handbook of qualitative research (3rd Edition). (pp. 443- 465). Sage.
• Stake, R. E. (1967). The countenance of educational evaluation. Department for Exceptional Children, Gifted Children Section.
• Stufflebeam, D. L. (1983). The CIPP model for program evaluation. In Madaus, G. F., Scriven, M. ve Stufflebeam, D. L. (Ed.) Evaluation models: viewpoints on educational and human services evaluation (pp. 117-141). Kluwer Academic Publishers.
• Stufflebeam, D. L. ve Coryn, C. L. S. (2014). Evaluation theory, models, and applications. (2nd Edition). Josey-Bass.
• Tan-Şişman, G. (2021). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminde program geliştirme bilgisinin kazandırılması. Pegem Journal of Education and Instruction, 11(1), 355-400.
• Tekmen, B. (2012). Okul öncesi öğretmenliği programının akademisyenlerin bakış açısıyla değerlendirilmesi [Doctoral thesis, Middle East Technical University]. CHE, Thesis Center.
• Tomlinson, J. (2013) Küreselleşme ve kültür. (A. Eker, Translator). Ayrıntı.
• Türk, N. (2019). Eğitim fakültelerinin lisans programlarına yönelik fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) öğretim programının tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi [Doctoral thesis, Gazi University]. CHE, Thesis Center.
• Ukpokodu, N. (1999). Multiculturalism vs. globalism. Social Education, 63(5), 298–300.
• United Nations. (2018). The sustainable development goals report 2018. 9 May 2022 Retrieved from https://unstats.un.org/sdgs /report/2018
• Walter, S. (2021). The backlash against globalization. Annual Review of Political Science, pp. 24, 421–442.
• Wang, J., Lin, E., Spalding, E., Odell, S. J., & Klecka, C. L. (2011). Understanding teacher education in an era of globalization. Journal of Teacher Education, 62(2), 115-120.
• White, G., & Myers, J. P. (2016). The changing role of citizenship education in a globalizing society. In J. Banks, M. Su_arez-Orozco, & M. Ben-Peretz (Eds.), Global migration, diversity, and civic education: Improving policy and practice (pp. 179–201). Teachers College Press.
• Yapucuoğlu, M. D. & Gündoğdu, K. (2020). Öğretmenlik meslek bilgisi derslerine ilişkin karşılaştırmalı nitel bir inceleme. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 33-52.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9th Edition). Seçkin.
• Yüksel, İ. & Sağlam, M. (2014). Eğitimde program değerlendirme. (2nd Edition). Pegem Akademi.