Kapsayıcı Liderlik Ölçeği’nin Türk Kültürüne Uyarlanması: Devlet Okulları Bağlamında Geçerlik Güvenirlik Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 628 - 643, 30.07.2023

Ceyhun Kavrayıcı

https://doi.org/10.34056/aujef.949216

Cited By: 2

Öz

Örgütlerin amaçlarına ulaşmasında örgütlerde sergilenen liderlik rollerinin büyük önemi bulunmaktadır. Örgüt liderleri, sorun çözebilen, etkin kararlar alabilen, öncülük eden, risk alabilen, sorumluluk üstlenen, empati kurabilen, iş birliğine odaklı kişilerdir. Proaktif ve risk alan bireyler olarak liderler yönettikleri insanlara güven aşılar ve yön verirler. Alanyazında pek çok tanımı olan liderlik kavramı yalnızca belirli kişileri içeren bir kavram olmamalı, bütüncül ve geniş çapta uygulanabilir olmalıdır. Bir başka ifade ile liderliğin “kapsayıcı” olması gerekmektedir. Açıklık uygunluk ve ulaşılabilirlik boyutlarını içeren "kapsayıcı liderlik" daha etkin lider-takipçi ilişkilerine ve çeşitliliklerin daha fazla kapsanmasına olan gereksinimi ifade temek adına kullanılmaktadır. Bu çalışmada Carmeli, Reiter-Palmon ve Ziv (2010)’in geliştirdiği 9 maddelik Kapsayıcı Liderlik Ölçeği’nin (KLÖ) Türk kültürüne uyarlanması amaçlanmaktadır. Maddelerinin açıklık, uygunluk ve ulaşılabilirlik kuramsal temelinde yazıldığı 9 maddeli ve tek faktörlü bir ölçek olan KLÖ %68.74 varyans açıklamaktadır. Bu çalışmada ölçek uyarlama sürecine ilişkin Hambleton ve Patsula (1999) tarafından önerilen adımlar izlenmiştir. 307 öğretmenin katıldığı çalışmada ölçeğin yapı geçerliğinin sağlanması için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Gerçekleştirilen DFA sonucunda ortaya konan modelde verilerin uyumunun belirlenmesinde elde edilen sonuçların alanyazında belirlenen kritik değerlerin üzerinde olduğu görülmektedir. Ölçeğin uyarlanması sürecinde güvenirliğin sağlanması için Cronbach’ın alpha iç tutarlık katsayısı ve McDonald’ın yapısal güvenirlik katsayısından yararlanılmıştır. Elde edilen değerler .70’den büyüktür ve ölçeğin güvenilir olduğunu ortaya koymaktadır. Elde edilen sonuçlar Kapsayıcı Liderlik Ölçeği’nin Türk kültüründe de geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kapsayıcı liderlik, kapsayıcı liderlik ölçeği, ölçek uyarlama, geçerlik ve güvenirlik

Adapting the Inclusive Leadership Scale to Turkish Culture: A Validity and Reliability Study in the Context of Public Schools

Öz

Leadership roles in organizations are important for organizations to achieve their goals. Organizational leaders are individuals who can solve problems, take effective decisions, lead, take risks, take responsibility and focus on cooperation. As proactive and risk-taking individuals, leaders instill confidence to the people they lead and direct them. The concept of leadership, which has many definitions in the literature, should not be a concept that covers only certain people, but should be holistic and widely applicable. In other words, leadership needs to be “inclusive”. "Inclusive leadership", which includes the dimensions of openness, availability and accessibility, is used to express the need for more effective leader-follower relationships and greater inclusion of diversity. The aim of this study was to adapt the 9-items Inclusive Leadership Scale (ILS) developed by Carmeli, Reiter-Palmon, and Ziv (2010) to Turkish culture. The ILS, a 9-item single factor scale in which the items are written on the theoretical basis of openness, availability and accessibility, explains 68.74% of variance. Steps regarding the scale adaptation process, suggested by Hambleton and Patsula (1999) were followed in the study. 307 teachers participated in the study. Confirmatory Factor Analysis was performed to ensure the construct validity of the scale. The results of CFA in the tested model were above the critical values determined in the literature. Cronbach's alpha internal consistency coefficient and McDonald's structural reliability coefficient were used to ensure reliability in the adaptation process of the scale. The values in realiability analysis were greater than .70. This proves that the scale is reliable. The overalll results revealed that Inclusive Leadership Scale is a valid and reliable measurement tool in Turkish culture as well.

Anahtar Kelimeler

Inclusive leadership, inclusive leadership scale, scale adaptation, validity and realiability

Kaynakça

• Ağcihan, E. (2022). Okul Yöneticilerinin Kapsayıcı Liderlik Özelliklerinin Okullardaki Sosyal Diyalog. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Kocaeli Üniversitesi, Türkiye.
• Appelbaum, N. P., Dow, A., Mazmanian, P. E., Jundt, D. K., ve Appelbaum, E. N. (2016). The effects of power, leadership and psychological safety on resident event reporting. Medical education, 50(3), 343-350.
• Atwater, L., ve Carmeli, A. (2009). Leader–member exchange, feelings of energy, and involvement in creative work. The Leadership Quarterly, 20(3), 264-275.
• Aydoğan, D., Özbay, Y., ve Büyüköztürk, Ş. (2017). Özgünlük Ölçeği’nin uyarlanması ve özgünlük ile mutluluk arasındaki ilişkide maneviyatın aracı rolü. The Journal of Happiness ve Well-Being, 5(1), 38-59.
• Blake, R. R., ve Mouton, J. S. (1981). Management by Grid® principles or situationalism: Which?. Group ve Organization Studies, 6(4), 439-455. https://doi.org/10.1177/105960118100600404
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi. Ankara.
• Carmeli, A., Reiter-Palmon, R., ve Ziv, E. (2010). Inclusive leadership and employee involvement in creative tasks in the workplace: The mediating role of psychological safety. Creativity Research Journal, 22(3), 250-260.
• Cerne, M., Jaklic, M., ve Skerlavaj, M. (2013). Authentic leadership, creativity, and innovation: A multilevel perspective. Leadership, 9(1), 63–85.
• Choi, S.B., Tran, T.B.H. ve Kang, S.W. (2017), Inclusive leadership and employee well-being: the mediating role of person-job fit, Journal of Happiness Studies, 18(6), 1877-1901.
• Choi, S. B., Tran, T. B. H., ve Park, B. I. (2015). Inclusive leadership and work engagement: Mediating roles of affective organizational commitment and creativity. Social Behavior and Personality: an international journal, 43(6), 931-943.
• Çakmak, C., Biçer, İ., ve Uğurluoğlu, Ö. (2019). Alturistik (özgeci) liderlik ölçeğinin türkçe uyarlaması: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 785-802.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Ankara: Pegem Yayınları.
• Demir, Ö., ve Yurdugül, H. (2014). Ortaokul ve lise öğrencileri için bilgisayara yönelik tutum ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 247-256.
• Edmondson, A. (1999). Psychological safety and learning behavior in work teams. Administrative Science Quarterly, 44, 350–383
• Frazier, M. L., Fainshmidt, S., Klinger, R. L., Pezeshkan, A., ve Vracheva, V. (2017). Psychological safety: A meta‐analytic review and extension. Personnel psychology, 70(1), 113-165.
• George, D., ve Mallery, P. (2013). SPSS for windows step by step: A simple guide for reference. Allyn ve Bacon, Boston.
• Hambleton, R.K., ve Patsula, (1999) Increasing the validity of adapted tests: Myths to be avoided and guidelines for improving test adaptation practices. Journal of Applied Testing Technology, 1(1), 1-30.
• Hollander, E. P. (2009). Inclusive leadership: The essential leader-follower relationship. New York: Routledge.
• Hooper, D., Coughlan, J., ve Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Hughes, D. J., Lee, A., Tian, A. W., Newman, A., ve Legood, A. (2018). Leadership, creativity, and innovation: A critical review and practical recommendations. The Leadership Quarterly, 29(5), 549-569.
• Hu, L. T., ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indices in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
• Hunter, S. T., Bedell, K. E., ve Mumford, M. D. (2007). Climate for creativity: A quantitative review. Creativity research journal, 19(1), 69-90.
• Ivancevich,M.,J., Konopaske, R., ve Matteson, T., M. (2011). Organizational behavior and management. (9th Edition). McGraw-Hill.
• Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
• Kaner, S., Büyüköztürk, S., ve Iseri, E. (2013). Conners anababa dereceleme ölçegi-yenilenmis kısa: Türkiye stardardizasyon çalışması/Conners parent rating scale-revised short: Turkish standardization study. Noro-Psikyatri Arsivi, 50(2), 100.
• Karakuş, S. Ş., Yıldırım, H., ve Büyüköztürk, Ş. (2016). Üç faktörlü yeme ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(3), 229-237.
• Kavrayıcı, C. (2019). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 116-131.
• Kavrayıcı, C. (2021). Okullarda örgütsel adalet algısının yordayıcısı olarak etik liderlik. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 1076-1086.
• Khan, J., Jaafar, M., Javed, B., Mubarak, N., ve Saudagar, T. (2020). Does inclusive leadership affect project success? The mediating role of perceived psychological empowerment and psychological safety. International Journal of Managing Projects in Business, 13(5), 1077-1096.
• Lee, Y., Tao, W., Li, J. Y. Q., ve Sun, R. (2021). Enhancing employees’ knowledge sharing through diversity-oriented leadership and strategic internal communication during the COVID-19 outbreak. Journal of Knowledge Management, 25(6), 1526-1549.
• Madhavan, R., ve Grover, R. (1998). From embedded knowledge to embodied knowledge: New product development as knowledge management. Journal of Marketing, 62, 1-12
• Mitchell, R. K., Van Buren III, H. J., Greenwood, M., ve Freeman, R. E. (2015). Stakeholder inclusion and accounting for stakeholders. Journal of Management Studies, 52(7), 851-877.
• Nembhard, I. M., ve Edmondson, A. C. (2006). Making it safe: The effects of leader inclusiveness and professional status on psychological safety and improvement efforts in health care teams. Journal of Organizational Behavior, 27(7), 941–966.
• Northouse, G., P. (2019). Leadership theory and practice. Sage.
• Norrgren, F., ve Schaller, J. (1999). Leadership style: Its impact on cross-functional product development. The Journal of Product Innovation Management, 16, 377-384
• Nunnally, J. C., ve Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). New York: McGrawHill.
• Okçu, V., ve Deviren, İ. (2020). Kapsayıcı liderlik ölçeğinin eğitim örgütleri için Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 180-192.
• Randel, A. E., Dean, M. A., Ehrhart, K. H., Chung, B., ve Shore, L. (2016). Leader inclusiveness, psychological diversity climate, and helping behaviors. Journal of Managerial Psychology, 31(1), 216-234.
• Schumacker, R. E., ve Lomax, R. G. (1996). A beginner’s guide to structural equation modeling. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Shalley, C. E., ve Gilson, L. L. (2004). What leaders need to know: A review of social and contextual factors that can foster or hinder creativity. The leadership quarterly, 15(1), 33-53.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
• Sürücü, L., ve Maslakçı, A. (2021). Kapsayıcı Liderlik Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(2), 201-215.
• Şahin, 0. (2022). Okul Yöneticilerinin Kapsayıcı Liderlik Davranışları ile Rehber Öğretmen/Psikolojik Danışmanların Örgütsel Mutluluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Siirt Üniversitesi, Türkiye.
• Tyler, T. R., ve Lind, E. A. (1992). A relational model of authority in groups. In M. P. Zanna (Ed.), Advances inexperimental social psychology (Vol. 25, pp. 115–191). New York: Academic Press
• Van Dierendonck, D. (2010). Servant leadership: A review and synthesis. Journal of Management, 37(4), 1228–1261
• Vinarski-Peretz, H., ve Carmeli, A. (2011). Linking care felt to engagement in innovative behaviors in the workplace: The mediating role of psychological conditions. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 5(1), 43–53.
• Wheaton, B., Muthén, B., Alwin, D. F., ve Summers, G. F. (1977). Assessing Reliability and Stability in Panel Models. Sociological Methodology, 8, 84–136. https://doi.org/10.2307/270754
• Worthington, R. L., ve Whittaker, T. A. (2006). Scale development research: A content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806-838.
• Wuffli, P.A. (2016). Inclusive leadership a framework for the global era. Springer International Publishing Switzerland
• Yukl, G. (1994). Leadership in organizations (3rd ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall
• Yurdugül, H., ve Alsancak-Sırakaya, D. (2013). Çevrimiçi öğrenme hazır bulunuşluluk ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(169).
• Zheltoukhova, K. (2016). Developing and validating a scale of altruistic leadership (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Lancaster University, İngiltere.