Konut Açık ve Yeşil Alanlarının İyi Oluş Hali Üzerindeki Etkisi: İstanbul ve Dünyadan On Farklı Örnek Üzerine Bir İnceleme

Year 2025, , 98 - 118, 31.01.2025

F.esra Tanrıkulu , Ayfer Aytuğ

https://doi.org/10.61807/babdergisi.1483872

Abstract

Çevresel faktörlerin fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlık üzerinde önemli etkisi olduğu bilinmektedir. Kovid-19 Pandemisi, bireyin bütüncül sağlığını koruyabilmesi için yaşadığı konut ve çevresinde açık/yeşil alanlara duyulan ihtiyacı belirgin hale getirmiştir. Bu süreçte, bireyin iyi oluş halini sağlamak için doğal çevreyle bütünleşik bir yaşam sürdürebilmesini kolaylaştıracak tasarım paradigmalarına odaklanmanın önemi artmıştır. Bu çalışma, çevresel faktörlerin bireylerin fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlıkları üzerindeki etkisini incelemiş ve özellikle Kovid-19 pandemisiyle belirginleşen açık/yeşil alan ihtiyacına odaklanmıştır. Araştırmanın amacı, seçilen bu mimari projelerin konut-açık/yeşil alan ilişkisi bağlamında analiz edilmesi ve projeler arası karşılaştırmalar yapılarak, bu yaklaşımın konut tasarımındaki etkilerinin ortaya konulmasıdır. Makalede karşılaştırmalı analiz yöntemi kullanılarak İstanbul ve dünya genelinden seçilen projeler değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında İstanbul ve dünyanın farklı kentlerinden seçilen büyük ölçekli doğa temalı pazarlama ve reklam stratejilerine sahip on konut projesi analiz edilmiştir. Her proje açık ve yeşil alan nitelikleri, erişilebilirliği, çeşitliliği ve tasarım özellikleri açısından incelenmiş ve bireylerin iyi oluş hali üzerindeki katkıları değerlendirilmiştir. Projeler kendi içlerinde bina yüksekliklerine göre sınıflandırılmış ve her bir grup, diğer gruplarla karşılaştırılmıştır. Ayrıca, projelerde vurgulanan doğa ile kullanıcı arasındaki ilişkisinin uygulama ve günlük yaşam bağlamında gerçekçi ve sürdürülebilir olup olmadığı ile bu uygulamaların hayata geçirilip geçirilmediği de sorgulanmıştır. Araştırma, kentsel yaşamda doğal çevrenin gereklilik olarak ele alınması gerektiğini vurgulamakta ve konut tasarımında yeşil alan entegrasyonunun önemini öne çıkarmaktadır.

Keywords

İyi oluş hali, açık ve yeşil alanlar, konut, sağlıklı kent, doğal çevre

The Impact of the Residential Open and Green Spaces on Well-being: An Analysis of Ten Different Examples from Istanbul and Around the World

Abstract

The impact of environmental factors on physical, mental, and emotional health is well established. The COVID-19 pandemic has underscored the need for open and green spaces in residential and urban environments to support holistic well-being. In this context, the importance of design paradigms that facilitate a lifestyle integrated with the natural environment has gained prominence, emphasizing the role of such spaces in promoting individual well-being. This study examines the effects of environmental factors on individuals’ physical, mental, and emotional health, focusing specifically on the increased demand for open and green spaces that became evident during the pandemic. The purpose of this research is to analyze these architectural projects within the context of the relationship between residential spaces and open/green areas. By comparing different projects, the study aims to highlight the implications of this approach in residential design. Through a comparative analysis, selected projects from Istanbul and around the world were assessed. The study analyzed ten large-scale residential projects with nature-themed marketing and advertising strategies from Istanbul and various cities worldwide. Each project was evaluated for its open and green space attributes, accessibility, diversity, and design characteristics, assessing their contributions to residents' well-being. Projects were classified based on building height, and each group was compared with others to provide a nuanced understanding. Additionally, it questions whether the relationship emphasized between nature and users in these projects is realistic and sustainable in terms of practical application and daily life, and whether these design principles have indeed been implemented. The research underlines the necessity of viewing the natural environment as essential within urban life, advocating for the integration of green spaces in residential design as a priority.

Keywords

Well-being, open and green spaces, residence, healthy city, natural environment

References

• STEG, L., VAN DEN BERG, A.E., DE GROOT, J.I.M., 2015. Çevre psikolojisi. Çev: E. E. Cicerali. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• PETERMANS, A. ve POHLMEYER, A., 2014. Design for subjective well-being in interior architecture. İçinde: Proceedings of the 6th Annual Architectural Research Symposium, Ekim 2014, Oulu. Finlandiya: University of Oulu, Department of Architecture. s. 206-218.
• ADIGÜZEL ÖZBEK, D. Ve MELIKOĞLU EKE, S., 2022. Pandemi ile evde yaşam: COVID 19 süreci ve sonrası için konut tasarım stratejileri. Megaron. 17 (2), s. 371-388.
• ÇETİN, C. ve Ç. KARAFAKI, F., 2021. Covid-19 pandemisi sonrası konut iç mekan ve peyzaj tasarımında Ulrich’in destekleyici tasarım teorisi yaklaşımı. Asya Studies. 5 (17), s. 191-200.
• DE VERIES, S., VERHEİJ, R. A., GROENEWEGEN, P. P., SPREEUWENBERG, P., 2003. Natural Environments-Healthy Environments? An Exploratory Analysis of the Relationship Between Greenspace and Health. Environment and Planning A. 35 (10), s. 1717-1731.
• DİKMEN, Ç. B., 2020. Sağlıklı kentler kavramı ve fiziksel çevrenin yaratılmasında çevrenin rolü. Social Sciences Studies Journal. 64, s. 2575-2586.
• KARADAĞ, A. A., GÜLTEKİN, Y. S. ve MUTLU, S., 2019. Açık ve yeşil alanların konut seçimine etkisinin belirlenmesi temelinde bir ölçek geliştirme çalışması. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi. 7 (1), s. 223-238.
• KAYA, H. ve ARSLAN SELÇUK, S., 2018. Biyofilik tasarım ve iyileştiren mimarlık: sağlık yapıları üzerine bir değerlendirme. Journal on Mathematic, Engineering and Natural Sciences. 2 (3), s. 35-47.
• KUTLU, R., 2018. Çevresel faktörlerin mekan kalitesi ve insan sağlığına etkileri. Turkish Online Journal of Design Art and Communication. 8 (1), s. 67-78.
• ÖZAKBAŞ, D., 2015. 1950 yılı sonrası İstanbul’da konut alanlarının oluşumu ve sorunları. Tarih Okulu Dergisi. 8 (22), s.415-448.
• ÖZDEDE, S., HAZAR KALONYA, D. ve AYGÜN, A., 2021. Pandemi sonrası dönemde kişi başına düşen kentsel yeşil alan ihtiyacını yeniden düşünmek. İdealkent. S. 362-388.
• PAWAN, P., 2016. Urbanization and Its Causes and Effects: A Review. International Journal of Research and Scientific Innovation (IJRSI). 3 (9), s. 110-112.
• TURNA, E. A. ve USTA, G., 2021. COVİD-19 Pandemi’sinde evin değişimi ve evde çalışma ortamları. YDÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi. 3 (2), s. 115-128.
• ULRICH, R. S., 1979. Visual landscapes and psychological well-being. Landscape Research. 4 (1), s. 17-23.
• ULRICH, R. S., 1984. View through a window may influence recovery from surgery. Science. 224 (4647), s.420-421.
• ARCHITEKTEN, B., Living in the Spinnereipark (Y-Houses) [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://behnisch.com/work/projects/0843 [Erişim tarihi 10 Mart 2024].
• ARKİV, 2024. Aydos Country [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.arkiv.com.tr/proje/aydos-country/11271 [Erişim tarihi 10 Mart 2024].
• CALLEBAUT, V., (2024). Building icons, Tao Zhu Yin Yuan [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://vincent.callebaut.org/object/230118_taozhuyinyuan/taozhuyinyuan/projects [Erişim tarihi 5 Mart 2024].
• DAHLGREN, G. ve WHİTEHEAD, M., 1991. Policies and strategies to promote social equity in health. Background document to WHO - Strategy paper for Europe [çevrimiçi]. Institute for Future Studies. Erişim adresi: https://www.iffs.se/en/publications/working-papers/policies-and-strategies-to-promote-social-equity-in-health/ [Erişim tarihi 13 Şubat 2024].
• ESTON, 2024. Estonşehir Koru [çevrimiçi]. Erişim adresi: https https://estonsehirkoru.com/ [Erişim tarihi 21 Mart 2024].
• İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ, 2018. İstanbul İmar Yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/05/20180520-4.htm [Erişim tarihi 12 Kasım 2024].
• LEE, K., 2024. Sky Green Residential & Retail Tower / WOHA [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.archdaily.com/930892/sky-green-residential-and-retail-tower-woha
• NEF, 2024. Nef Ormantepe [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.nef.com.tr/projeler/nef-konut/nef-projeler/nef-ormantepe/ [Erişim tarihi 12 Mart 2024].
• PINTOS, P., 2020. Living in the Spinnereipark / Behnisch Architekten [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.archdaily.com/944311/living-in-the-spinnereipark-behnisch-architekten [Erişim tarihi 11 Şubat 2024].
• PUMAR, 2024. Pesendorfer & Machalek Architekten [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.pumar.at/ [Erişim tarihi 12 Mart 2024].
• RAMS, 2024. Rams Garden Bahçelievler [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://ramsgarden.com/ [Erişim tarihi 12 Mart 2024].
• SAFFAR, A., 2020. Sarvestan-Saffar studio [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.nexagroup.net/News/sarvestan-saffar-studio/ [Erişim tarihi 22 Mart 2024].
• SAFFAR STUDİO, 2020. Sarvestan garden yard [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://saffarstudio.com/portfolio/sarvestan/ [Erişim tarihi 26 Şubat 2024].
• SİNGH, P. K., 2017. Make cities green for better health [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.who.int/southeastasia/news/detail/05-06-2017-make-cities-green-for-better-health [Erişim tarihi 12 Şubat 2024].
• SİNPAŞ, 2020. Sinpaş Gökorman [çevrimiçi]. Erişimadresi: https://www.sinpasgokorman.com/ [Erişim tarihi 8 Şubat 2024].
• UNİTED NATİONS, 2022. The 17 goals [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://sdgs.un.org/goals [Erişim tarihi 27 Mart 2024].
• TEPE, 2022. Tepe Aura [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.tepe.com.tr/tr/tepe-aura [Erişim tarihi 13 Şubat 2024].
• WOHA, 2019. Sky Green [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://woha.net/project/sky-green-taichung/# [Erişim tarihi 23 Ekim 2024].
• WORLD HEALTH ORGANİZATİON, 1946. Constituon [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.who.int/about/accountability/governance/constitution [Erişim tarihi 12 Şubat 2024].
• WORLD HEALTH ORGANİZATİON, 2016. Creating healthy cities [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.who.int/activities/creating-healthy-cities [Erişim tarihi 12 Şubat 2024].
• ÖZDEMİR, B., 2023. Sürdürülebilir yapım için bina cephelerinde akıllı malzemelerin uygulanması. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi.