Artvin Borçka’daki Yığma Ahşap Camiler

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 142 - 160, 30.07.2020

Rümeysa Coşkun Banu Çelebioğlu

Öz

Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Artvin’in Borçka İlçesi çok sayıda ahşap sivil ve dini mimari yapıyı barındırmaktadır. İlçede bulunan 19.yüzyıla ait dini yapılar yapım teknikleri ile dikkat çekmektedir. Yöre halkının koruma çabaları sayesinde günümüze ulaşan camilerden bazıları tescillenip restorasyonları gerçekleştirilirken, bir kısmı halen halkın çabaları ile onarılmaktadır. Bu çalışma kapsamında Borçka’da bulunan ve yığma ahşap sistem ile inşa edilmiş olan İremit Camisi (1851), Camili Köyü Merkez Camisi (1891 öncesi), Muratlı Köyü Camisi (1846) ve Düzköy Camisi (1857) incelenmiştir. Camili Köyü Merkez, Muratlı Köyü ve Düzköy Camileri mimari özellikleri ile ele alınırken İremit Camisi analitik rölöve çizimleri ve analizleri ile belgelenmiştir. Ayrıca çalışma kapsamında İremit Camisi’nin koruma sorunları incelenmiş, geçirmiş olduğu değişimler takip edilerek sürece dahil edilmiştir. Bu çalışma ile Borçka’da bulunan camilerin koruma sorunlarına dikkat çekilip, henüz tescili yapılmamış olan camilerin tescillenerek koruma kriterlerine uygun restorasyon projeleri ile korunması amaçlanmıştır. Bölgedeki mevcut doğa turizmine ahşap camileri de ekleyerek bölgede tanınırlığının ve koruma sürekliliğinin sağlanmasına katkı yapılmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Artvin, Borçka, ahşap yığma, cami, koruma

Wooden Mosques at Borcka District in Artvin

Öz

There are lots of wooden civil and religious architectural artifacts in Artvin Borçka district in East Black Sea region. The religious buildings within the district identifies with their construction techniques. Some of these mosques have been registered and restored by the conservation efforts of local communities. A few of them are still under conservation process by local communities. This study reviews Camili Merkez Mosque (before 1891), Muratlı Mosque (1846), Düzköy Mosque (1857), İremit Mosque (1851) which are built with wooden-masonry technique in Borçka district. Camili Köyü Merkez, Muratlı, Düzköy Mosques are reviewed by only their architectural properties. İremit Mosque is further studied and documented with analytic survey drawings and analysis. Furthermore, the reviewed building's conservation problems are examined, their transformations are followed throughout the process and the founds are added to the study. With this study, it is aimed to draw attention to the conservation problems of the Mosques in Borçka. Moreover, it is aimed to provide restoration projects that meet the conservation principles to currently unregistered mosques. By adding wooden mosques to existing nature tourism in the region, it will contribute to ensure its recognition and conservation continuity in the region.

Anahtar Kelimeler

Artvin, Borçka, wooden masonry, mosque, conservation

Kaynakça

• BOSTANCIOĞLU, E., 2014. Ahşap yapım sistemleri. 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları.
• NEFES, E. ve GÜN, R., 2016. Çorum / İskilip’te çantı tekniğinde inşa edilmiş iki cami: Sanayi Marangozlar ve Tavukçuhoca Camileri. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 15 (30), s. 299-309.
• ZORLU, T., 2017. Karadeniz Bölgesi’nde ahşap camiler: Trabzon örneği. Mimarlık Dergisi. 53 (395), s. 46-52.
• BORÇKA BELEDİYESİ, 2019a. Borçka tarihi [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.borcka.bel.tr/haberler/borcka-tarihcesi/ [Erişim tarihi 20 Şubat 2020].
• BORÇKA BELEDİYESİ, 2019b. Tarihi Muratlı Camii [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.borcka.bel.tr/turizm/tarihi-muratli-camii/ [Erişim tarihi 17 Şubat 2019].
• CAMBAZ, M., 2014. Borçka Düzköy Camii [çevrimiçi]. Erişim adresi: http://www.mustafacambaz.com/details.php?image_id=39693 [Erişim tarihi 18 Şubat 2020].
• GOOGLE EARTH, 2020. Borçka [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://earth.google.com/web/@41.36273685,41.71120473,380.04171513a,63179.54589707d,35y,0h,0t,0r [Erişim tarihi 7 Şubat 2020].
• KARADENİZ KÜLTÜR ENVANTERİ, 2020. Düzköy Merkez Camii. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://karadeniz.gov.tr/duzkoy-merkez-camii/ [Erişim tarihi 5 Şubat 2020].
• AYTEKİN, O., 1996. Artvin’deki mimari eserler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• CENGİZ, S., 2015. Doğu Karadeniz’de kırsal mimari: Rize–Fındıklı-Hara Köyü-Köseoğlu Osman Cengiz evi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• EROĞUL, Y., 1993. Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki (Merkez Artvin ve ilçeleri) yapılarda bulunan kalem işi bezeme sanatı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi.
• GÜLEÇOĞLU, H. N., 2019. Artvin geleneksel evlerinde cephe tipolojisi üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• TAŞKAN, D., 2011. Artvin ili Borçka ve Hopa ilçeleri camilerinde ahşap süslemeler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi.