ACİL ÇAĞRI MERKEZİ 112’YE BAŞVURAN HASTA/YARALILARIN ÖZELLİKLERİ VE SAĞLIK EKİBİ GELİNCEYE KADAR YAPILAN İLK YARDIM GİRİŞİMLERİ

Yıl 2015, Cilt: 4 Sayı: 3, 131 - 136, 31.12.2015

Selda Rızalar Esma Ayşe Öztürk

Öz

AMAÇ: Acil çağrı merkezi 112’ye başvuran hasta/yaralıların özellikleri ve sağlık ekibi gelinceye kadar yapılan ilk yardım girişimlerini belirlemektir.

YÖNTEMLER: Tanımlayıcı bir araştırmadır. Veriler ambulans çağrılarına gidilerek vakalarla yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Veri toplamada araştırmacılar tarafından oluşturulan tanılama formu kullanılmıştır. Araştırma Ordu ili Fatsa ilçe sınırları içinde yürütülmüş olup görüşmeyi kabul eden 100 vaka örneklemi oluşturmuştur. Veriler bilgisayarda SPSS programında değerlendirilmiştir.

BULGULAR: Araştırmaya alınan vakaların %71’i erkek, %29’u kadın olup %69’unun bilincinin açık, %31’inin kapalı olduğu; %27’sinin hafif, %19’ unun şiddetli ağrı çektikleri belirlenmiştir. Vakaların 112’ye başvuru nedenlerine bakıldığında; tıbbi rahatsızlıklar %43 ile ilk sırada, trafik kazaları %26 ile ikinci sırada, intihar vakaları %8 ile üçüncü sırada yer almıştır. Hasta/yaralıların %29’unun evde, %23’ünün araç içinde, % 17’sinin sokakta acil durum ile karşı karşılaştıkları ortaya çıkmıştır. Vakaların %30’una kurtarma, %67’sine ilk yardım girişimi yapıldığı belirlenmiştir.

SONUÇ: Çalışmamızda 112 acil çağrı merkezine başvuran yaralılara en çok uygulanan ilk yardım girişimleri sırasıyla; kanama kontrolü, hava yolu açılması, pozisyon verme ve kırık tespiti olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

ilk yardım, kaza-yaralanmalar, acil çağrı

THE CHARACTERISTICS OF ILL/INJURIED PEOPLE ADMITTED TO EMERGENCY SERVICE 112 AND FIRST AID INTERVENTIONS UNTIL HEALTH CARE TEAM IS ARRIVED

Öz

OBJECTIVE: We evaluated that the characteristics of ill/injuried peoples admitted to Emergency Service 112 and first aid interventions until 112 emergency service is arrived.

METHODS: A descriptive study was performed. The diagnoses form which was developed by the researchers had been used in data collection. Data were collected from the patients by face to face interwieve. The research was managed at Fatsa, which is a town of the Ordu city. The samples of this reseach includied 100 patients who acepted interwieves. Data were evaluated through SPSS statistical analysis program.

RESULTS: Patients included to the study was 71% male and 29% female.They were conscious 69%, unconscious 31% and had moderate pain 27%, severe pain 19%.The patients whom called 112 emergency service also had medical ill 43%, traffic accidents 26% and suicide 8%. These cases occured in the house with 29 %, on the motor vehicle with 23 % and at the street with 17 %. Rescue intervention 30 % and first aid intervention 67 % was applied to the cases.

CONCLUSION: The first aid interventions from the most to the least frequency were bleeding control, airway support, according to the position and fracture fixation in this study.

Anahtar Kelimeler

First aid, accident

Kaynakça

• 1. Köksoy S, Öncü E, Şermet Ş, Sungur MA. Cezaevinde Bulunan Mahkumların İlk Yardım Bilgi Düzeyleri Türkiye Acil Tıp Dergisi -Tr J Emerg Med 2012; 12 (1) : 20-24 doi: 10.5505 /1304. 7361.2012.88609.
• 2. Bilir N, Yıldız AN: Temel İlk Yardım Bilgisi, s.2-8, Ankara (1998).
• 3. Tabak RS Somyürek Hİ: Hemşireler İçin Temel İlk Yardım Ve Acil Bakım,s.3-5,Ankara (2008).
• 4. Sözen C: İlk Yardım Ve Acil Bakım, İstanbul (2006).
• 5. Şelimen D: Travmalarda Hemşirelik Bakımı, Hilal Matbaacılık Aş, İstanbul (1991).
• 6. Heckman JD, Rosenthal RE, Worsing RA, McFree AS.Çev.: Berk M Amerikan Ortopedik Cerrahlar Akademisi, Hasta ve Yaralıların Acil Bakım ve Nakledilmesi, Türkçe Üçüncü Baskı, Nasetti Limited, İstanbul (1999) ISBN 0-89203-012-7.
• 7. Ünsaldı T: İlk Yardım Ders Kitabı,s.1-4, Sivas (1994).
• 8. Durademir A.Temel Yaşam Desteği. Hemşirelik Forumu Dergisi. 1999; 2(4):157-61.
• 9. Talu U. Ortopedik Uygulamalarda İlk Yardım. Actual Medicine. 2006: 20-25.
• 10. Büyükkayacı Duman N, Sözen C, Koçak C.Üniversite Öğrencilerinin İlkYardım Bilgi Düzeyleri ve Bunu Etkileyen Faktörler.HititÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2013;6(1):57-70.
• 11. Badır A: Temel Ve İleri Kardiyak Yaşam Desteğinde Yeni Gelişmeler, 8. Ulusal İç Hastalıkları Kongre Kitabı ss: 313-14. Antalya (2006).
• 12. Bilir N, Yıldız AN, Özvarış ŞB: İlk Yardım Eğitim Becerileri Rehberi Ankara(1998).
• 13. Süzen B, İnan H: İlk Yardım, 2. Basım Birol Basın Yayın, (2004).
• 14. Şelimen D (Ed): Acil Bakım, Yüce Grup Genişletilmiş 3. Baskı Tavaslı Matbaası İstanbul (2004).
• 15. Ural G, Gün İ. Dr. Nafiz Körez Sincan Devlet Hastanesi Ve Özel Bayındır Hastanesi Acil Servisine Kaza Nedeniyle Başvuranların Epidemiyolojik Yönden İncelenmesi Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2008;17(1):31-39.
• 16. Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği (Tard) Anestezi Uygulama Kılavuzları 2005 http://webcache.googleusercontent.com/:http://www.tard.org.tr/kilavuz/7.pdf. Erişim Tarihi: 4.5.2014.
• 17. Güzeldemir E. Ağrı Değerlendirme Yöntemleri. http://www.gata.edu.tr/Metin /A%C4%9Fr %C4%B1%20De%C4%9Ferlendirme%20Y%C3%B6ntemleri%20(SENDROM).doc Erişim Tarihi:3.5.2014.
• 18. Tözün M, Ünsal A, Arberk K. Eskişehir İlinin 2008 Yılı 112 Acil Yardım ve Kurtarma İstasyonlarına Yapılan Çağrıların İncelenmesi. Düzce Tıp Dergisi 2012;14(3): 54-57
• 19. Eti Aslan F, Aygin D, Sarıyıldız D. Travma Geçiren Hastaların Ağrı Yönetimine İliskin Memnuniyet Düzeyi Turkiye Klinikleri J Med Sci 2007;27:687-94.
• 20. Kıdak L, Keskinoğlu P, Sofuoğlu T, Ölmezoğlu Z. İzmir İlinde 112 Acil Ambulans hizmetlerinin kullanımının değerlendirilmesi Genel Tıp Dergisi 2009;19(3):113-19.
• 21. Tomak L, Dündar C, Baydın A, Çetinoğlu E, Peksen Y. Samsun İli 112 Acil Sağlık Hizmetleri’nin 2004 Yılında Ulastığı Kardiyovasküler Sistem Sorunu Olan Hastaların Değerlendirilmesi Fırat Tıp Dergisi 2008;13(4):243-246.
• 22. Erkan M and Göz F. Determination of the teacher’s level of knowledge about the first aid subject. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi.2006; 9: 3-5.
• 23. Uşaklı H And Cengiz Nihal. İnvestigation of Teacher’s Knowledge Levels about the First Aid Working at Elementary School in Usak. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2001;2:101-105.
• 24. Özyürek P, Bayram F, Beştepe G, Ceylantekin Y, Ciğerci Y, ÇelikY ve ark. Lise Öğretmenlerine Verilen Temel İlkyardım Eğitiminin Etkililiğinin Değerlendirilmesi Sosyal Bilimler Dergisi 2013;15(1) DOI NO: 10.5578/JSS.6806.
• 25. Lerner, EB, Mascotı, M. The Golden Hour: Scientific Fact Or Medical 'Urban Legend”, Acad Emerg Med, 2001;.8: 758-760.
• 26. Toprak İ. Temel İlkyardım Uygulamaları Eğitim Kitabı, T.C. Sağlık Bakanlığı İstanbul İl Saglık Müdürlüğü Acil Sağlık Hizmetleri Şubesi, İstanbul (2006).
• 27. Ceylan S, Açıkel C, Dündaröz R, Yaşar M, Güleç M, Özışık T. Bir Eğitim Hastanesi Acil Servisine Travma Nedeniyle Başvuran Hastaların Sıklığının Ve Travma Özelliklerinin Saptanması, Turkiye Klinikleri J Med Sci 2002;22:156-161 http:// tipdizini. turkiyeklinikleri. com/tr/ Erişim: 9.01.2010.
• 28. Irmak Z . Akut Miyokart Infarktüsünde Trombolitik Tedavi. HÜ HYO Dergisi, 2001; 8(1):53-9.