AMELİYATHANE ÇALIŞANLARININ SKOPİ KULLANIMI VE GÜVENLİĞİNE YÖNELİK UYGULAMALARININ İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 6, 30.04.2019

İşıl Işık Andsoy , Asiye Gül , Rabia Görücü , Bayram Özen

Öz

GİRİŞ
ve AMAÇ: Ameliyathanelerde sıklıkla tanı ve tedavi için
kullanılan görüntüleme cihazlarının hasta ve ameliyathane çalışanları açısından
birçok zararlı etkileri bulunmakta olup, koruyucu önlemlerin alınması önemlidir.
Çalışmanın amacı, ameliyathane çalışanlarının skopi kullanımı ve güvenliğine
yönelik uygulamalarının incelenmesidir.

YÖNTEM: Araştırmanın
evrenini çalışmaya katılmayı kabul eden 95 ameliyathane çalışanı oluşturdu.
Veriler araştırmacılar tarafından skopi güvenliğine yönelik sorulardan
oluşturulan bir anket formu ile toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı
istatistikler; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanıldı.

BULGULAR: Çalışmada
katılımcıların %43.2’sinin
skopiye günde birden fazla maruz kaldıkları, %67.4’ünün radyasyon güvenliği ile
ilgili eğitim almadıkları, %48,4’ü radyasyon tehlike uyarı işareti bulunduğunu,
%70.5’inin koruyucu ekipmanların işlevselliğinin kontrol edilme sıklığını bilmedikleri
belirlendi. Katılımcıların %67.4’ü skopi kullanımı sırasında radyasyondan
korunmak için cihaza uzak mesafede durduklarını, %74.7’si skopinin zararlarını
bildiklerini ve %27.4’ü skopinin kansere neden olduğunu belirtti.

SONUÇ: Bu sonuçlar ışığında, skopi cihazı
kullanılan ameliyathanelerde radyasyon güvenliği konusunda gerekli
prosedürlerin yapılması, hasta ve çalışan güvenliğine yönelik olarak düzenli
eğitim programlarının oluşturulması ve belirli aralıklarla güncellemelerin
yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ameliyathane, güvenlik, radyasyon

Kaynakça

• 1. Aslan FE, Öntürk ZK. Güvenli ameliyathane ortamı; biyolojik, kimyasal, fiziksel ve psikososyal riskler, etkileri ve önlemler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 4(1):133-140.
• 2. Fencl JL. Guidleine implementation: radiation safety AORN J 2015;102(6): 630-636.
• 3. Huhn A, de Oliveira Vargas MA, de Melo JAC. D, Gelbcke FL, Ferreira, M, & Lança L Implementation of a radiation protection program: opinion of the health team working in a radiology service. Texto & Contexto-Enfermagem 2017;26(1):1-10.
• 4.La Salvia JC, de Moraes PR, Ammar TY, Schwartsmann CR. Fluoroscopy duration in orthopedic surgery. Rev Bras Ortop 2011;46(2):136-138.
• 5.Şahiner T, Gül SS, İlçe HT, Deveci EK, Erdem AF, Kurt M, Eker S. C-Kollu skopi cihazları için radyasyon yönetimi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2014;6(2):101-109.
• 6.Bozbıyık A, Özdemir Ç, Hancı İH. (2002). Radyasyon yaralanmaları ve korunma yöntemleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2002;11(7): 272-274.
• 7.Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Radyasyon Güvenliği El Kitabı 2014:1-52.
• 8.http://www.taek.gov.tr/radyasyon-guvenligi-sss/681-radyoloji-unitelerinde-koruyucu-giysi-kullanilmasi-zorunlu-mudur.html Erişim tarihi: 16/06/2018
• 9.Togay E. Radyasyona maruz kalan ameliyathane çalışanlarının güvenliği. http://www.trkd.org.tr/yararli-bilgiler/makaleler/636-radyasyona-maruz-kalan-ameliyathane-calisanlarinin-guvenligi.html Erişim tarihi: 16/06/2018
• 10.Aren A, Ameliyathanede Hasta ve Çalışan Güvenliği. İstanbul Tıp Dergisi 2008:3;141-145.
• 11.Querido FM, de Brito Poveda V. Exposure of nursing staff to radiation in the operating room: a descriptive study. Rev Sobecc Sao Paulo 2015;20(1): 2-8.
• 12.Çeçen GS, Gülabi D, Pehlivanoğlu G, Bulut G, Bekler H, Asil K. Ortopedi ameliyathanesinde radyasyon. Acta Orthop Traumatol Turc 2015;49(3):297–301.
• 13.Vural F, Fil Ş, Çiftçi S, Dura AA, Yıldırım F, Patan R. Ameliyathanelerde radyasyon güvenliği; çalışan personelin bilgi, tutum ve davranışları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;1(3):131-36.
• 14.Çakmak N. Ameliyathanede güvenli radyasyon uygulamaları. 3. Sterilizasyon, Ameliyathane Dezenfeksiyon Kongresi 2016::22-24.
• 15.AST Standards of Practice for Ionizing Radiation Exposure in the Perioperative Setting. Association of Surgical Technologists. http://www.ast.org Erişim tarihi: 08/06/2018