Development, Validity and Reliability of the Elderly Internalized Stigma Scale

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 2, 251 - 263, 30.08.2025

Gizem Karasoy , Hakan Baydur

Öz

Objective: The objective of this study is to develop the "Elderly Internalized Stigma Scale" (EISS) and to assess its validity and reliability. Method: The study was conducted as a cross-sectional methodological study. In the study, the Elderly Internalized Stigma Scale (EISS) was developed, and its validity and reliability were tested. A total of 162 individuals aged 65 and above participated in the study. Participants were administered a sociodemographic information questionnaire, the EISS, the World Health Organization Quality of Life Scale for Older Adults (WHOQOL-AGE), and the WHO-Europe Attitudes of Aging Questionnaire (EAAQ). The EISS consists of 17 items, three subdimensions (Awareness, Agreement, and Self-Application), and a total score designed to assess the level of internalized stigma among elderly individuals. The response options for the scale items are based on a three-point Likert-type scale, with higher scores indicating greater stigma. Psychometric analyses of the developed EISS were conducted using Lisrel 9.1 and SPSS 25.0 software. Results: Of the participants, 54.3% were women, with a mean age of 76.5 ± 7.9 years; 40.1% were uneducated, and 48.1% were currently married. The confirmatory factor analysis results indicated a good model fit, with RMSEA=0.042, chi-square/degrees of freedom=1.28, CFI=0.98, and Stand.RMR=0.052. For concurrent validity, there was a strong correlation between the EISS and the EAAQ (r=-0.83), while for discriminant validity, a strong correlation was observed between the EISS and WHOQOL-AGE scores (r=-0.78). The EISS demonstrated high discriminative power regarding variables such as age, education level, economic status, place of residence, and health perception. The scale’s internal consistency coefficient (Cronbach’s alpha) was 0.89 overall, with subdimension values of 0.82 for Awareness, 0.67 for Agreement, and 0.88 for Self-Application. Conclusion: The developed scale is a valid and reliable tool for measuring internalized stigma in elderly people.

Anahtar Kelimeler

Aging , Internalized stigma , Validity , Reliability

Yaşlı İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeğinin Geliştirilmesi, Geçerlilik ve Güvenilirliği

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı yaşlı içselleştirilmiş damgalanma ölçeğinin (YİDÖ) geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenilirliğinin sınanmasıdır. Yöntem: Araştırma kesitsel olarak yürütülmüş metodolojik türdedir. Araştırmada YİDÖ geliştirilmiş, geçerlilik ve güvenilirliği sınanmıştır. Araştırmaya 65 yaş ve üzeri 162 birey katılmıştır. Katılımcılara sosyodemografik bilgileri anketi, YİDÖ, yaşlılar için yaşam kalitesi ölçeği (WHOQOL-AGE) ve Avrupa yaşlanma tutum ölçeği (AYTA) uygulanmıştır. YİDÖ yaş almış bireylerde içselleştirilmiş damgalanma düzeyini belirlemek üzere 17 soru ve 3 alt boyut (farkına varma, onaylama ve kendine uygulama) ile bir toplam puandan oluşmaktadır. Ölçek maddelerinin yanıt seçenekleri üç noktalı likert tipindedir. Artan puan damgalanma durumunu gösterir. Geliştirilen YİDÖ ölçeğinin psikometrik analizlerinde Lisrel 9.1 ve SPSS 25.0 programları kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %54,3’ü kadın, yaş ortalaması 76,5±7,9, %40,1’i eğitimsiz, %48,1’i halen evlidir. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre RMSEA=0,042, ki-kare/serbestlik derecesi=1,28, CFI=0,98 ve Stand.RMR=0,052 düzeyinde iyi uyumu göstermekteydi. Eş zaman geçerliliğinde AYTA ve ayırt edici geçerlilikte WHOQOL-AGE puanları ile YİDÖ arasında yüksek düzeyde korelasyon (sırasıyla r=-0.83 ve r=-0,78) vardı. YİDÖ yaş, eğitim, ekonomik durum, yaşanılan yer ve sağlık algısı gibi durumları yüksek düzeyde ayırt edebilmekteydi. Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı Cronbach’s alfa değeri 0,89; farkına varma, onaylama ve kendine uygulama alt boyutları için sırasıyla 0,82, 0,67 ve 0,88’di. Sonuç: Geliştirilen ölçek yaşlılıkta içselleştirilmiş damgalanmayı ölçebilen geçerli ve güvenilir bir ölçektir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık , İçselleştirilmiş damgalanma , geçerlilik , güvenilirlik

Kaynakça

• Ak, B. (1991). Yaşlılık psikolojisi. Aile ve Toplum 1(1), 67-72.
• Aközer, M., Nuhrat, C., & Say, Ş. (2011). Türkiye'de yaşlılık dönemine ilişkin beklentiler araştırması. Aile ve Toplum, 7(27), 103-128.
• Ardahan, M. (2010). Yaşlılık ve huzurevi. Aile ve Toplum Eğitim- Kültür- ve Araştırma Dergisi 11(5), 25-32. Beğer, T., & Yavuzer, H. (2012). Yaşlılık ve yaşlılık epidemiyolojisi. Klinik gelişim, 25(3), 1-3.
• Bindak, R. (2005). Tutum ölçeklerine madde seçmede kullanılan tekniklerin karşılaştırılması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 17-26.
• Caballero, F. F., Miret, M., Power, M., Chatterji, S., Tobiasz-Adamczyk, B., Koskinen, S., . . . Ayuso-Mateos, J. L. (2013). Validation of an instrument to evaluate quality of life in the aging population: WHOQOL-AGE. Health Qual Life Outcomes, 11, 177. https://doi.org/10.1186/1477-7525-11-177
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2 ed.). Lawrence Erlbaum. Corrigan, P. W. (1998). The impact of stigma on severe mental illness. Cognitive and behavioral practice, 5(2), 201-222.
• Corrigan, P. W., Larson, J. E., & Ruesch, N. (2009). Self‐stigma and the “why try” effect: impact on life goals and evidence‐based practices. World psychiatry, 8(2), 75-81.
• Corrigan, P. W., & Watson, A. C. (2002). The paradox of self-stigma and mental illness. Clinical Psychology: Science and Practice, 9(1), 35-53.
• Çam, O., & Çuhadar, D. (2011). Ruhsal hastalığa sahip bireylerde damgalama süreci ve içselleştirilmiş damgalanma. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(3), 136-140.
• Çapık, C., Gözüm, S., & Aksayan, S. (2018). Kültürlerarası Ölçek Uyarlama Aşamaları, Dil ve Kültür Uyarlaması: Güncellenmiş Rehber. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 26(3), 199-210.
• DeVellis, R. F., & Thorpe, C. T. (2021). Scale development: Theory and applications. Sage publications.
• Doğanavşargil Baysal, G. Ö. (2013). Damgalanma ve ruh sağlığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(2), 239-251.
• Eser, E., Gerçeklioğlu, G., Eser, S., Fidaner, C., Baysan, P., & Pala, T. (2011). Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Yaşlanma Tutumu Anketi (AAQ)’Türkçe sürümünün (AYTA-TR) Psikometrik özellikleri. Turkish Journal of Geriatrics, 14, 101-110.
• Field, A. (2018). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. Sage Publications.
• Gökdemir, F., & Yılmaz, T. (2023). Likert tipi ölçekleri kullanma, modifiye etme, uyarlama ve geliştirme süreçleri. Journal of Nursology, 26(2), 148-160.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2019). Multivariate Data Analysis (8 ed.). Cengage Learning.
• Henson, R. K., & Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological measurement, 66(3), 393-416.
• Karakoç, A. G. D. F. Y., & Dönmez, L. (2014). Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası, 13(40), 39-49.
• Keskinoğlu, P., Uçku, R., Yener, G., Yaka, E., Kurt, P., & Tunca, Z. (2009). Reliability and validity of revised Turkish version of Mini Mental State Examination (rMMSE-T) in community-dwelling educated and uneducated elderly. Int J Geriatr Psychiatry, 24(11), 1242-1250. https://doi.org/10.1002/gps.2252
• Kline, R. B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling (3 ed.). The Guilford Press.
• Livingston, J. D., & Boyd, J. E. (2010). Correlates and consequences of internalized stigma for people living with mental illness: A systematic review and meta-analysis. Social Science & Medicine, 71(12), 2150-2161. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2010.09.030
• Loewenthal, K., & Lewis, C. A. (2001). An Introduction to Psychological Tests and Scales. Psychology Press.
• Luppa, M., Sikorski, C., Luck, T., Ehreke, L., Konnopka, A., Wiese, B., . . . Riedel-Heller, S. G. (2012). Age- and gender-specific prevalence of depression in latest-life – Systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 136(3), 212-221. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jad.2010.11.033
• Moreland, B. L., Kakara, R., Haddad, Y. K., Shakya, I., & Bergen, G. (2021). A Descriptive Analysis of Location of Older Adult Falls That Resulted in Emergency Department Visits in the United States, 2015. Am J Lifestyle Med, 15(6), 590-597. https://doi.org/10.1177/1559827620942187
• Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory McGraw-Hill.
• Özcan, C., & Eser, E. (2020). Validition of the Turkish version of the WHOQOL-AGE and a proposed alternative scale structure Turkish Journal of Geriatrics, 23(2), 157-168.
• Öztürk, M. O., & Uluşahin, A. (2011). Ruh sağlığı ve bozuklukları. Nobel Tıp Kitabevleri.
• Panza, F., Frisardi, V., Capurso, C., D'Introno, A., Colacicco, A. M., Imbimbo, B. P., . . . Solfrizzi, V. (2010). Late-Life Depression, Mild Cognitive Impairment, and Dementia: Possible Continuum? The American Journal of Geriatric Psychiatry, 18(2), 98-116. https://doi.org/https://doi.org/10.1097/JGP.0b013e3181b0fa13
• Pehlivan, S., & Karadakovan, A. (2013). Yaşlı bireylerde fizyolojik değişiklikler ve hemşirelik tanılaması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 385-395.
• Polit, D. F., & Beck, C. T. (2006). The content validity index: are you sure you know what's being reported? Critique and recommendations. Research in nursing & health, 29(5), 489-497.
• Portney, L. G., & Watkins, M. P. (1993). Foundations of Clinical Research: Applications to Practice. Appleton & Lange.
• Robitail, S., Simeoni, M.-C., Erhart, M., Ravens-Sieberer, U., Bruil, J., & Auquier, P. (2006). Validation of the European Proxy KIDSCREEN-52 Pilot Test Health-Related Quality of Life Questionnaire: First Results. Journal of Adolescent Health, 39(4), 596.e591-596.e510. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.1016/j.jadohealth.2006.01.009
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Shultz, K. S., Whitney, D., & Zickar, M. J. (2020). Measurement theory in action: Case studies and exercises. Routledge.
• Streiner, D. L., Cairney, J., & Veldhuizen, S. (2006). The Epidemiology of Psychological Problems in the Elderly. The Canadian Journal of Psychiatry, 51(3), 185-191. https://doi.org/10.1177/070674370605100309
• Şahin, D. B., & Gülleroğlu, H. D. (2013). Likert tipi ölçeklere madde seçmede kullanilan farkli madde analizi teknikleri ile oluşturulan ölçeklerin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Asian Journal of Instruction (E-AJI), 1(2), 18-28.
• Taşkın, E. O. (2007). Ruhsal hastalıklarda damgalama ve ayrımcılık. In E. O. Taşkın (Ed.), Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama (pp. 17-30). Meta Basım Matbaacılık.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (2 ed.). Nobel Yayınları.
• Tezcan, S., & Seçkiner, P. (2012). Türkiye’de demografik değişim; yaşlılık perspektifi (D. Arslan & M. Ertem, Eds.). Palme Yayıncılık.
• TÜİK. (2020). Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. TÜİK.
• WHO. (2015). World report on ageing and health. WHO Press.
• World Health Organization. (2015). World report on ageing and health. World Health Organization.
• Yaman, E., & Güngör, H. (2013). Damgalama (stigma) ölçeği’nin geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 251-270.
• Yeşilyurt, S., & Çapraz, C. (2018). Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 251-264.
• Yumurtacı, A. (2013). Demografik değişim: psiko sosyal ve sosyo ekonomik boyutlarıyla yaşlılık. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 9-31.
• Yurdugül, H. (2005). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1, 771-774.