Bilgi Suistimali Suçu

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2 - Cumhuriyetin 100. Yılına Armağan, 647 - 675, 11.01.2024

İbrahim Çetin

Öz

Bilgi suistimali suçu, hukuk ve ekonomi alanlarını birlikte ilgilendiren bir suç tipidir. Suç, Türk hukukunda 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 106. maddesinde düzenlenmektedir. 6362 sayılı Kanun’un birinci maddesi incelendiğinde, kanunun amaçladığı hedeflere ulaşmak için özel hukuk enstrümanlarının yeterli olmayacağı düşüncesi ile cezai hükümlerin düzenlendiği ve sermaye piyasasının koruma altına alındığı görülmektedir. Bu da sermaye piyasası suçları ve bu suçlardan birisi olan bilgi suistimali suçunun düzenlenmesi sonucunu doğurmuştur. Söz konusu suç, uygulamada nadiren karşılaşılan bir suç olmasına rağmen suçtan kaynaklanan haksız kazancın ulusal ekonomilere zarar verebilecek ölçüde olma potansiyeli sebebiyle, büyük önem teşkil etmektedir. Bu çalışmada ilgili suç, suç genel teorisi ve uluslararası hukuk düzenlemeleri çerçevesinde incelenmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi suistimali, İçeriden öğrenen, Suç

The Crime of Insider Trading

Öz

The crime of insider trading is a type of offense that involves both the fields of law and economics. This crime is regulated under Article 106 of the Law No. 6362 on the Capital Markets in Turkish law. When the first article of the Law No. 6362 is examined, it is seen that the penal provisions are regulated and the capital market is taken under protection, with the thought that private law instruments will not be sufficient to achieve the aims of the Law. This has resulted in the regulation of capital market crimes and the crime of insider trading which is one of these. The aforementioned crime, although rarely encountered in practice, holds significant importance due to the potential for the unlawful profit arising from it to be substantial enough to cause harm to national economies. In this study, the mentioned crime will be examined within the framework of general principles of criminal law and international legal regulations.

Anahtar Kelimeler

Insider trading, Insider, Crime

Kaynakça

• AGUILAR JR., Rodolfo J.: “Securities Regulation: Nondisclosure of Insider Information, Chiarella v. United States”, Louisiana Law Review, V. 41, Y. 1981, s. 1295-1305.
• AKSOY, Zeki: Türk Sermaye Piyasası Hukukunda İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu (Bilgi Suistimali), Seçkin Yayıncılık, Ankara 2018.
• APAYDIN, Cengiz: “Zorunluluk Halinin Hukuki Niteliği”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 14, S. 154, Haziran 2019, s. 1222-1236.
• ARSLAN, Çetin / ÖZDEMİR, Didar: “Türk Ceza Hukukunda Bilgi Suistimali Suçu”, International Conference On Eurasian Economies, Session 2D: Hukuk, Y. 2018, s. 405-410.
• AYDIN, Devrim: “Tüzel Kişilerin Cezai Sorumluluğu Tartışmaları”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Y. 5, S. 10, Aralık 2017, s. 97-110.
• BAINBRIDGE, Stephen M.: “The Law and Economics of Insider Trading: A Comprehensive Primer”, SSRN, February 2001, s. 1-84.
• BAKKALCI, Şebnem Meral: “Avrupa Birliği’nde İçerden Öğrenenlerin Ticareti ile İlgili Hukuki Düzenlemeler”, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, C. 1, S. 1, Y. Ocak 2009, s. 41-56.
• BAYINDIR, Sinan: Türk Sermaye Piyasası Hukukunda Manipülasyon Suçu, Beta Yayıncılık, İstanbul 2011.
• BEZCİ, M. Yiğit: Sermaye Piyasası Kanununda Yer Alan Suçlar, İdare Hukuku Açısından Sermaye Piyasası içinde, (Editör: Meltem KUTLU GÜRSEL), Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.
• CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide / YENERER ÇAKMUT, Özlem: Türk Ceza Hukukuna Giriş, Beta Yayınları, 9. Baskı, İstanbul 2016.
• ÇOLAK, Uğur: “Insider Trading Suçu”, Adalet Dergisi, S. 6, Y. 92, Ocak 2001, s. 89-107.
• DURSUN, Gizem: “Ekonomik Suça Ekonomik Ceza İlkesi ve Bu Kapsamda 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Bilgi Suistimali ve Piyasa Dolandırıcılığı Suçları İçin Öngörülen Cezaların Değerlendirilmesi”, BÜHFD, C. 14, S. 175-176, Y. Mart Nisan 2019, s. 853-885.
• DURSUN, Selman: Sermaye Piyasasında Gerçeğe Aykırılıktan Doğan Suçlar, Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2010.
• ERMAN, Sahir: Ekonomik Suçların Tespitinde Suç Siyaseti, İÜHF Yayını, İstanbul 1984.
• ERMAN, Sahir: Şirketler Ceza Hukuku, İÜ Basımevi, İstanbul 1993.
• ESEN, M. Fevzi: “Vakalarla İçeriden Öğrenenler Ticareti Tarihi ve Düzenlemeleri”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, Y. 2016, s. 158-184.
• EVİK, Ali Hakan / EVİK Vesile Sonay: “İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu”, İÜHFM, C. 63, S. 1-2, Y. 2005, s. 3-56.
• EVİK, Ali Hakan: “Bilgi Suiistimali Suçu”, GÜHFD, Y. 2019/2, s. 163-214.
• GEÇER, Ahmet Emrah: “Sermaye Piyasası Hukukunda Piyasa Dolandırıcılığı Suçu”, GÜHFD, C. 21, S. 2, s. 241-270.
• GOSHEN, Zohar / PARCHOMOVSKY, Gideon: “The Essential Role of Securities Regulation”, Duke Law Journal, Vol. 55, Num. 4, February 2006, s. 711-782.
• GÜNDOĞDU, Aysel: “Türk Sermaye Piyasasında Bilgi Suistimali ve Piyasa Dolandırıcılığı Suçu Düzenlemelerinin İrdelenmesi”, Maliye-Finans Yazıları, S. 108, Y. 2017, s. 9-25.
• GÜNEŞ, Turan: Türk Pozitif Hukukunda Yürütme Organının Düzenleyici İşlemleri, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları-Sevinç Matbaası, Ankara 1965.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki / ÖZEN, Muharrem: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara 2017.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki: Ceza Normu (Normatif Bir Yapı Olarak Ceza Hukuku Düzeni), US-A Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş Ek Konulmuş İkinci Baskı, Ankara 1996.
• KARASİOĞLU, Fehmi: “İçeriden Öğrenenler Ticareti (Insider Trading) ve Türkiye’de Muhasebenin Yatırımcılara Bilgi Sağlama Sorumluluğu, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, S. 3, Y. 1998, s. 113-122.
• KATOĞLU, Tuğrul: “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, AÜHFD, C. 61, S. 2, Y. 2012, s. 657-693.
• KIZILYEL, Güventürk: “Halka Açık Şirketlerde Bilgi Suistimali Suçu ‘Insider Trading”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 91, S. 2, Y. 2017, s. 78-86.
• MANAVGAT, Çağlar: “Bilgiye Dayalı Manipülasyonda Menfaat Elde Etme Şartının Yerindeliği”, BATİDER, C. 33, S. 2, Haziran 2017, s. 29-41.
• MANAVGAT, Çağlar: Sermaye Piyasasında İşleme Dayalı Manipülasyon ve Özel Hukuk Bakımından Sonuçları, Türkiye İş Bankası Vakfı, Ankara 2008.
• OKUYUCU ERGÜN, Güneş: “Bilgi Suistimali Yasağının Muhatabı”, BATİDER, Y. 2021, C. 37, S. 1, s. 5-33.
• ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, 12. Baskı, Ankara 2021.
• ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray: “Zorunluluk Halinin (TCK m.25/2) Hukuki Niteliği”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 2, Y. 2007, s. 195-222.
• ÖZGENÇ, İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, 17. Baskı, Ankara 2021.
• SAKİN, Sinan: “Sermaye Piyasasında Manipülasyon Suçu”, International Journal of Legal Progress, Vol. 2, Y. 2016, Num. 1, s. 31-77.
• SANCAK, Ethem: Sermaye Piyasası Sözlüğü – Önemli 101 Kavram, Scala Yayıncılık, İstanbul 2014.
• SOYASLAN, Doğan: Teşebbüs Suçu, Kazancı Kitap, Ankara 1994.
• ŞARE, Ersin: “Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs”, TBB Dergisi, S. 130, Y. 2017, s. 119-156.
• ŞENOL, Cem: “İçeriden Öğrenilen Bilgi ve İçeriden Öğrenen Kavramlarının Ceza Hukuku Açısından İncelenmesi”, HÜHFD, S. 2(2), Y. 2012, s. 126-145.
• TACİR, Hamide: “Sermaye Piyasasında İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu”, MÜHFD, S. 2, Y. 2006, s. 87-115.
• TEKİNALP, Ünal: “İçerden Öğrenenlerin Ticareti Sorunu”, İktisat ve Maliye Dergisi, C. 13, S. 9, Y. 1986, s. 310-319.
• TERCAN, Erkan: “İşleme Dayalı Yapay Piyasa Oluşturma Suçu ve Bu Suçla İlgili Hareketlerin Elverişliliği Tartışması”, BATİDER, C. 26, S. 3, Y. 2010, s. 163-181.
• THAPA, Rojina: “Insider Trading: A Brief Overview of Legal Regime in USA, UK, India and Nepal”, Mirmire-Economic Article Special Issue 2010, V. 38, N. 293, Y. January/February 2010, s. 1-16.
• TOROSLU, Nevzat / TOROSLU, Haluk: Ceza Hukuku Genel Kısım, 24. Baskı, Savaş Yayınları, Ankara 2018.
• TOROSLU, Nevzat: Cürümlerin Tasnifi Bakımından Suçun Hukuki Konusu, AÜHF Yayınları, Ankara 1970.
• TURANBOY, Asuman: “6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanununa Tâbi Halka Açık Bankalar Bakımından Piyasa Dolandırıcılığı ve Bilgi Suistimali Suçları”, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 60. Yıl Sempozyumu, Banka Hukukuna Genel Yaklaşım, Teori-Uygulama, Ankara 2015, s. 197-216.
• TURANBOY, Asuman: Insider Muameleleri (Şirkete Ait Gizli Bilgilerin Haksız Kullanımı), Adalet Matbaacılık, Ankara 1990.
• UĞRAŞ, Dilek Özge: “Bilgi Suistimali Suçu (İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçu)”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y. 12, S. 47, 2021, s. 463-500.
• USLUADAM, Asena Kamer: “Bilgi Suistimali Suçu”, AndHD, C. 5, S. 1, Ocak 2019, s. 229-254.
• ÜNVER, Yener: Ceza Hukukuyla Korunması Amaçlanan Hukuksal Değer, Seçkin Yayınları, Ankara 2003.
• VARIŞ TEZCANLI, Meral: İçeriden Öğrenenlerin Ticareti ve Manipülasyonlar, Ufuk Matbaacılık, İstanbul 1996.
• YALÇIN, Can: “Sermaye Piyasası Kanunu Açısından Piyasa Dolandırıcılığı Suçu”, ÇÜHFD, C. 5, S. 1, Nisan 2020, s. 3483-3525.
• YILDIRIM, Evrim,: “Sermaye Suçları Açısından Etkin Pişmanlık”, ABD, C. 2, Y. 2014, s. 231-268.
• https://eur-lex.europa.eu/
• https://law.justia.com/
• https://mevzuat.spk.gov.tr/
• https://supreme.justia.com/
• https://www.law.cornell.edu/
• https://www.mevzuat.gov.tr/
• https://www.resmigazete.gov.tr/
• https://www.spk.gov.tr/.