Türkiye'de yetişen bazı Silene L. türlerinin toprak özellikleri

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 3, 252 - 263, 15.12.2020

Kemal Yıldız Mehmet Kuh Seçil Tan Güngör Ay

Öz

Türkiye florası’nda yetişen Italicae (Rohrb.) Schischk. Giganteae Du Pasquier, Siphonomorpha Otth, Lasiostemones Boiss., Sclerocalycinae Boiss., Chloranthae Rohrb., Tataricae Chowdhuri, and Otites (Adams.) Otth seksiyonlarına ait 19 (21 takson) Silene L. (Caryophyllaceae) türünün toprak özellikleri araştırılmıştır. İncelenen toprak özellikleri; fiziksel karekter olarak, suya doygunluk (%), kimyasal karekter olarak ise tuz (%), organik madde (%), kireç (%) oranları, pH (toprak reaksiyonu) değeri, fosfor (P), potasyum (K), mağnezyum (Mg) ve kalsiyum (Ca) miktarları (ppm) olmuştur. Silene taksonlarının örnekleri toplanmış ve bu alanlardan, 10-30 cm derinlikteki toprak örneği alınmıştır. Toprak reaksiyonu (pH) “cam elektrotlu pH metre” ile, elektrik iletkenlik (ECX103) “Conductance Bridge” aletinde, toprakların tane çapları “Bouyoucos’un hidrometre yöntemi”ne göre, topraktaki fosfor (P) “Bray ve Kurtz No. 1” yöntemine göre, alkalen reaksionlu topraklarda “Olsen” yöntemine göre, topraktaki potasyum (K), kalsiyum (Ca), Magnezyum (Mg) tayini “amonyum asetat yöntemine göre yapılmıştır. Yaptığımız araştırmada, taksonların yetiştiği toprakların, killi, tınlı, killi-tınlı, taksonların çoğunun hafif alkali, tamamının tuzsuz, organik madde değerlerinin çok düşük ve yüksek, kireçsiz ve çok kireçli, orta-iyi oranda fosfor (P), düşük-yüksek oranda potasyum (K), zayıf-orta miktarda kalsiyum, zayıf-çok yüksek oranda ise mağnezyuma (Mg) sahip topraklarda yetiştiği tespit edilmiştir. İncelenen Silene taksonlarının lokal olanlar endemikler dışında, Türkiye’nin çok değişik toprak özelliklerine sahip alanlarda yetişme özelliğine sahip oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Silene L..., Caryophyllaceae, Türkiye, toprak karakterleri

Proje Numarası

FEF 2014–125

Kaynakça

• Davis, P.H., Mill, R.R. & Tan, K. (1988). Silene L. In: Davis, P.H., Mill, R.R. & Tan, K. (eds.) Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Suppl. 1), Edinburgh: Edinburgh University Press, Vol. 10, pp. 76–81.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. & Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 11, Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. & Babaç, M.T. (eds.) (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği yayını, İstanbul.
• Yıldız, K. (2012). Silene. In: Guner A, Aslan S, Ekim T, Vural M & Babaç MT (eds.). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). İstanbul Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları, pp. 354–365.
• Şen, H., Bağcı, Y. & Yılmaz Çıtak, B. (2014). The investigation of morphological, anatomical and ecological properties of endemic Silene anatolica and Silene lycaonica. Biological Diversity and Conservation, 7/1, 47–60.
• Polat, T. & Bağcı, Y. (2015). Silene capillipes Boiss. & Heldr. (Caryophyllaceae)’in morfolojik, anatomik ve özellikleri. Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, 41, 104–123.
• Özçelik, H. & Muca, B. (2010). Ankyropetalum Fenzl (Caryophyllaceae) Cinsine Ait Türlerin Türkiye’deki Yayılışı ve Habitat Özellikleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3 (2), 47–56.
• Korkmaz, M. & Özçelik, H., İlhan, V. (2012). Habitat Properties of Some Gypsophila L. (Caryophyllaceae) Taxa of Turkey. Research Journal of Biology Sciences, 5 (2), 111–125.
• Korkmaz, M. & Özçelik, H. (2013). Soil–plant relations in the annual Gypsophila (Caryopyhllaceae) taxa of Turkey. Turk J Bot, 37, 85–98. https://doi:10.3906/bot–1201–3.
• Selvi, S., Güner, Ö. & Akçiçek, E. (2014). Türkiye'de yayılış gösteren Agrostemma L. (Caryophyllaceae) cinsi üzerinde mikromorfolojik, anatomik ve ekolojik araştırmalar. Biological Diversity and Conservation, 7/1, 61–67.
• Scheffer, F. & Schachtschabel, P. (1989). Lehrbuch der Bodenkunde. Ferdinand Enke Verlag: Stuttgart., 12 Aufl., pp. 442,118.
• Irmak, A. (1954). Aride ve Laboratuvarda Toprağın Araştırılması Metodları. İstanbul Üniversitesi Yayınları, İ. Ü. Yayın No: 599, O. F. Yayın No: 27, İstanbul.
• Jackson, M.L. (1962). Soil Chemical Analysis. London, England: Constable and Company Ld.
• Gülçur, F. (1974). Toprağın Fiziksel ve Kimyasal Analiz Metodları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İ. Ü. Yayın No: 1970, O. F. Yayın No: 201, İstanbul: Kutulmuş Matbaası.
• Eruz, E. (1979). Toprak tuzluluğu ve Bitkiler Üzerindeki Genel Etkileri. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 29(2), 112–120.
• Altundağ, E. & Öztürk, M. (2011). Ethnomedicinal studies on the plant resources of east Anatolia Turkey. Procedia Social and Behavioral Sciences, 19, 756–777.
• Ülgen, N. & Ateşalp, M. (1972). Toprakta Bitki Tarafından Alınabilir Fosfor Tayini. Köy İşleri Bakanlığı, Topraksu Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü, Teknik Yayınlar Serisi, Sayı 21, Ankara.
• Saatçi, F., Tuncay, H., Altınbaş, Ü. & Akıncı, M.Ç. (1983). Toprak ve Su Analiz Yöntemleri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Teksir No:18–II. Bornova.
• Öztürk, M,, Pirdal, M. & Özdemir, F. (1997). Bitki Ekolojisi Uygulamaları. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, No: 157, Bornova, İzmir.
• Tüzüner, A. (1990). Toprak ve Su Analizi Laboratuarı El Kitabı. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara. Çokuysal, B. & Erbaş, E. (2004). Bitkilerde Besin Maddeleri ve Toprak Tahlillerinin Değerlendirilmesi, Ege Üniversitesi, Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi, Çiftçi Broşürü: 55.
• Güneş, A., Alpaslan, M. & İnal, A. (2000). Bitki Besleme ve Gübreleme. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, Yayın No: 1514, pp. 467, 576.
• Ağaoğlu, Y.S., Çelik, H., Çelik, M., Fidan, Y., Gülşen, Y., Günay, A., Halloran, N., Köksal, A.İ. & Yanmaz, R. (1997). Genel Bahçe Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları no: 4.
• Güzel, N. (1989). Süs bitkilerinin gübrelenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders kitabı, Adana: Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:113.
• Gallet, A., Flish, R., Ryser, J., Nosberger, J., Frossard, E. & Sinaj, S. (2003). Uptake of Residual Phosphate and Freshly Diammonium Phosphate by Lolium perenne and Trifolium repens. J. Plant Nutr. Sci., 166, 557–567. https://doi.org/10.1002/jpln.200321075.
• Tetik, A. & Oğuz, İ. (2004). Gübre uygulamalarında toprak analizlerinin ve Türkiye yöresi topraklarının bı fiziksel ve kimyasal özellikleri ile besin elementleri ihtiyaçları. Türkiye III. Ulusal Gübre Kongresi, Tokat. Fohse, D., Claassen, N. & Jungk, A. (1991). Phosphorus Efficiency of Plants. Plant and Soil, 132, 261–272.
• Sanchez, E., Etchevers, J.D., Ortic, C.J., Nunez, E.R., Martınez, G.A., Castellanos, J.Z. (2001). Phosphorus Nutrition of Potato and Maize Seedlings. Terra, Mexico, 19, 55–65.
• Zhu, Y., Smith, F.A. & Smith, S.E. (2003). Phosphorus Efficiencies and Responses of Barley (Hordeum vulgare L.) to Arbuscular Mycorrhizal Fungi Grown in Highly Calcareous Soil. Mycorrhiza, 13, 93–100.
• https://www.drt.com.tr/Blog/Bitkilerde–Fosfor–Kullanimi/11 (13.12.2019).
• Aktaş, M. & Ateş, A. (1998). Bitkilerde Beslenme Bozuklukları Nedenleri Tanınmaları. Ankara–Türkiye: Nurol Matbaacılık A.Ş.
• Aktaş, K., Özdemir C, Altan, Y., Baran, P. & Özkan, M. (2010). Türkiye’de yayılış gösteren Petrorhagia (Ser.) Link (Caryophyllaceae) Taksonlarının Bazı Ekolojik Özellikleri. Tübav Bilim Dergisi, 3(1), 79–93.