Tuz Gölü’nde Artemia populasyonunun durumu (Orta Anadolu, Türkiye)

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 7 - 12, 15.04.2019

Göktuğ Yokuş Mine Kırkağaç

Öz

Bu çalışmada, Tuz Gölü’nde yaşayan Artemia populasyonunun son durumunu ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma Ekim 2014 ve Eylül 2015 tarihleri arasında yürütülmüştür. Artemia ve su örnekleri, gölden seçilen üç istasyondan sonbahar ve kış mevsimlerinde bir kez, ilkbahar ve yaz aylarında aylık olarak alınmıştır. Artemia populasyonuna 3. istasyonda, Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında rastlanmıştır. Araştırmada toplam Artemia bolluğu 3.2±0.2–42±5 adetx10³/m³ olarak, Artemia’nın planktonik kistlerinin miktarı ise 960±110–271200±97000 adetx10³/m³ olarak belirlenmiştir. En yüksek kist miktarı popülasyonun kaybolmaya başladığı ve erginlerin dominant olduğu Temmuz ayında, kaydedilmiştir. En yüksek kist çapı değerleri Mayıs ayında hidrasyona maruz kalmış kistlerde ölçülmüştür. Tuz Gölünde araştırma süresince su sıcaklığı (6.40±0.10°C-29.4±1.00°C), çözünmüş oksijen (1.26±0.08 mg/L), tuzluluk (226±5.77 g/L-366±20.13 g/L), pH (7.37±0.00-8.12±0.01), su derinliği (8±1.00 cm-35±1.5 cm) ve bulanıklık (7.66±0.60 cm-35±1.50 cm) değerleri ölçülmüştür. Tuz Gölü’nde 1994-2017 yılları arasında yapılmış çalışmalarda, Artemia popülasyonundaki dalgalanmaların iklim değişimi ve insan kaynaklı olduğu belirtilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, Tuz Gölü’nün sürdürülebilir olabilmesi için gölün fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak izlenmesi ve kirlenmeye karşı önlemlerin alınması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tuz Gölü, Artemia, sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen

The status of Artemia population in tuz lake (Central Anatolia, Turkey)

Öz

In this study, it was aimed to determine the status of Artemia population in Tuz Lake The study was conducted between October 2014 and September 2015. Artemia and water samples were taken seasonally in autumn and winter, monthly in spring and summer from 3 stations. Artemia population was found in 3th station in May, June and July. Total abundance was calculated as 3.2±0.2 – 42±5 number x10³/m³. Also, the density of Artemia planktonic cysts were 960±110 – 271200±97000 number x10³/m³. The highest density of cysts was observed in July when the population was about to disappear and matures were dominant. The largest cysts diameter values were measured in May on hydrated cysts. The water parameters were determined in terms of temperature (6.40±0.10 °C-29.4±1.00 °C), dissolved oxygen (1.26±0.08 mg/L), salinity (226±5.77 g/L-366±20.13 g/L), pH (7.37±0.00 - 8.12±0.01), water depth (8±1.00 cm-35±1.5 cm), and transparency (7.66±0.60 cm-35±1.50 cm). In previous studies (conducted in Tuz Lake between 1994 and 2017), it was claimed that climatic change and human effects has been an important factor in fluctuations of Artemia population. In conclusion, data evaluated from the present study results showed that the water criteria (physically, chemically and biologically) should be monitored and taken measures against pollution for the sustainable lake management.

Anahtar Kelimeler

Tuz Lake, Artemia, temperature, salinity, dissolved oxygen

Kaynakça

• Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Yönetim Planı. (2007). Ankara,Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü.
• Kılıç, A.M. & Uyanık, E. (2001, 18-19 Ekim). Tuz Gölü'nde Oluşan Kirlenmenin Göl Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması. 4. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, İzmir.
• Williams, W.D. (1998). Salinity as a determinant of the structure of biological communities in salt lakes. Hydrobiologia, 381, 191-201.
• Sorgeloos, P., Bengson, D.A., Decleir, W. & Jasper, E. (1987). Artemia Research and its Applications. Belgium: Universa Press.
• Persoone, G. & Sorgeloos, P. (1980). General Aspects of the Ecology and Biogeograpy of Artemia. The brine shrimp Artemia. Vol. 3. Belgium: Universa Press.
• Dağlıoğlu, Y. & Çelebi, M.S. (2015). The evaluation of the acute toxic effects of Polyvinylferrocenium supported platinum nanoparticles on Artemia salina (Brine shrimp). Biological Diversity and Conservation, 8 (3), 304-312.
• Başbuğ, Y. & Demirkalp, F.Y. (1997). A Note on the Brine Shrimp Artemia in Tuz Lake. Hydrobiologia, 263, 45-51.
• Başbuğ, Y. (1999). Tuz Gölü’nde Yaşayan Artemia salina’nın (L., 1758) Bazı Biyolojik Özellikleri. Turkish Journal of Zoology, 23(2), 617-624.
• Başbuğ, Y. (1999). Tuz Gölü’nde Yaşayan Artemia salina (L.. 1758)’nın Üreme Özellikleri. Turkish Journal of Zoology, 23(2), 635-640.
• Kırkağaç, M.U., Gümüş, E. & Yokuş, G. (2017). The Effects of Environmental Factors on Artemia Population in Tuz Lake (Central Anatolia, Turkey). Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 303-312.
• Gölü Özel Çevre Koruma Bölgesi Yönetim Planı 2014-2018 (2014). Ankara, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü.
• Tanyolaç, J. (2006). Limnoloji. 4. Baskı, Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Edmondson, W.T. (1959). Fresh-Water Biology. New York: John Wiley and Sons.
• Kesici, T. & Kocabaş, Z. 2007. Biyoistatistik. Ankara Üniversitesi, Ankara: Eczacılık Fakültesi.
• Uygun, A. & Şen, E. (1978). Tuz Gölü Havzası ve Doğal Kaynakları I: Tuz Gölü Suyunun Jeokimyası. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 21, 113-120.
• Van Stappen, G., Litvinenko, L.I., Litvinenko, A.I., Boyko, E.G., Marden, B. & Sorgeloos, P. (2009). A Survey of Artemia Resources of Southwest Siberia. Reviews in Fisheries Science, 17(1), 117-148.
• Amat, F. (1980). Differentiation in Artemia Strains from Spain. In Persoone, G., Sorgeloos, P., Roels, O. & Jaspers, E. (eds), The Brine Shrimp Artemia, Vol.1, Morphology, Genetics, Radiobiology, Toxicology., Belgium: Universa Press.
• Torrentera, L. & Dodson S.I. (2004). Ecology of the brine shrimp Artemia in the Yucatan, Mexico, Salterns. Journal of Plankton Research, 26(6), 617–624.
• Vanhaechke, P. & Sorgeloos, P. (1980). International Study on Artemia, XIV: Growth and Survival of Artemia Larvae of Different Geographical Origin in a Standart Culture Test. Marine Ecology Progress Series, 3; 303-307
• Wurtsbaugh, W.A. & Gliwicz, Z.M. (2001). Limnological control of brine shrimp population dynamics and cyst production in the Great Salt Lake, Utah. Hydrobiologia, 466, 119-132.
• Browne, R.A., Sorgeloos, P. & Trotman C.N.A. (1990). Artemia Biology. Boca Raton: CRC-press.
• Hammer, U.T. (1993). Zooplankton distribution and abundance in saline lakes of Alberta and Saskatchewan, Canada. Int. J. Salt Lake Res., 2(2), 111-132.
• Wen, Z. & Zhi-Hui, H. (1999). Biological and ecological features of inland saline waters in North Hebei. China. International Journal of Salt Lake Research, 8, 267-285.
• Wen, Z., Mian-Ping, Z., Xian-Zhong, X., Xi-Fang, I., Gan-Lin, G. & Zhi-Hui, H. (2005). Biological and ecological features of saline lakes is northern Tibet. China. Hydrobiologia, 541,189-203.
• Demir, A. & Arısoy, M. (2013, 22-23 Mayıs). Tuz Gölü Mikroçeşitliliğinin Ekonomik Değer Analizi: Dunaliella salina örneği. Ulusal Biyoçeşitlilik Sempozyumu, Marmaris.
• Çakmak, Y.S., Kaya, M. & Özüsağlam-Asan, M. (2014). Biochemical composition and bioactivity screening of various extracts from Dunaliella salina, a green algal microalgae. EXCLI Journal, 13, 679-690.
• Çamur, M.Z. & Mutlu, H. (1995). Thermodynamic evaluation of mineral precipitates in the salt lake (Tuz Gölü), Turkey. Geological Bulletin of Turkey, 38(2), 67-73.
• Başbuğ, Y. & Demirkalp, F.Y. (2002). Effects of Temperature on Survival and Growth of Artemia from Tuz Lake, Turkey. The Israeli Journal of Aquaculture-Bamidgeh, 54(3), 125-133.