Arkeolojik Alanlarda Jeofizik Prospeksiyon: Pisidia Mallos Örneği

Yıl 2020, , 958 - 966, 15.06.2020

Çağlayan Balkaya , Açelya Sever , Olcay Çakmak Fikret Özcan

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.624678

Cited By: 1

Öz

Isparta
İli, Eğirdir İlçesi Sarıidris Kasabası’nın 2 km kuzeydoğusunda konumlanan
Pisidia Mallos Antik Kenti Hellenistik Dönem’de kurulan bir kenttir. Kentin
agora alanında arkeolojik alanlarda yaygın olarak kullanılan tahribatsız yer
radarı/jeoradar yöntemiyle olası yapı kalıntılarının görüntülenmesi amacıyla bir
arkeojeofizik çalışma gerçekleştirilmiştir. Yer radarı çalışması, 223 profil
boyunca 500 MHz frekanslı korumalı bir anten kullanılarak gerçekleştirilmiş ve elde
edilen veri kümeleri bir dizi temel veri işlem adımlarıyla değerlendirilmiştir.
Veri değerlendirme bulguları, yeraltında düzenli geometriler sunan insan yapımı
arkeolojik kalıntılara atfedilebilecek dört düzenli yapının varlığını göstermektedir.
Bunlar arasında en umut verici belirtinin elde edildiği alanda bir elektrik
özdirenç tomografi çalışması önerilmektedir. Her iki çalışmadan elde edilecek
bulguların birlikte değerlendirilmesiyle agora alanında bir arkeolojik deneme
açmasının gerçekleştirilmesi uygun olacaktır. Mallos Antik Kenti’nde yürütülen
arkeolojik çalışmaların yüzey araştırmaları olarak devam ettiği düşünüldüğünde
elde edilecek sonuçlar ileri dönemlerdeki kazı planlaması çalışmalarına rehberlik
edecektir.

Anahtar Kelimeler

Pisidia Mallos, ERT, GPR, Arkeoloji

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı

Proje Numarası

FYL-2019-6976

Teşekkür

FYL-2019-6976 no’lu proje kapsamında bu çalışmayı maddi olarak destekleyen Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı’na ve alan uygulamasında ekipman desteği sağlayan Süleyman Demirel Üniversitesi Deprem ve Jeoteknik Araştırma Merkezi’ne teşekkür ederiz.

Kaynakça

• 1. Belshé J.C. 1957. Recent Magnetic Investigations at Cambridge University in Physics, 6 (22): 192-193.
• 2. Aitken, M.J. 1958. Magnetic Prospecting I. Archaeometry, 1 (1): 16-20.
• 3. Fassbinder J.W.E. 2017. Encyclopedia of Geoarchaeology, Springer Science+Business Media, Dordrecht.
• 4. De Terra H. 1947. A Preliminary Note on the Discovery of Fossil Man at Tepexpan in the Valley of Mexico. American Antiquity, 13:40-44.
• 5. Bevan B., Kenyon J. 1975. Ground-Penetrating Radar for Historical Archaeology. MASCA Newsletter, 11 (2): 2-7.
• 6. Vickers R.S., Dolphin L.T. 1975. A Communication on an Archaeological Radar Experiment at Chaco Canyon, New Mexico. MASCA Newsletter, 11 (1): 6-8.
• 7. Conyers L.B. 2006. Ground-penetrating radar. Remote Sensing in Achaeology: an Explicitly North American Perspective. The University of Alabama, Tuscaloosa, AL.
• 8. Yaramancı A. 1970. Keban Projesi Jeofizik Araştırmaları Ön Raporu, 1968 Yaz Çalışmaları. ODTÜ Keban Projesi Yayınları, Seri: 1, Yayın: 1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• 9. Kaya M.A., Balkaya Ç., Ekinci Y.L., Demirci A. 2013. Kültür Mirasımız, Torunlarımızın Emaneti için Arkeojeofizik Neden, Nereye? Jeofizik Bülteni, 72: 29-45.
• 10. Drahor, M.G. 2006. Integrated Geophysical Studies in the Upper part of Sardis Archaeological Site, Turkey. Journal of Applied Geophysics, 59 (3): 205-223.
• 11. Drahor M.G., Kurtulmuş T.Ö., Berge M.A., Hartmann M., Speidel M.A. 2008a. Magnetic Imaging and Electrical Resistivity Tomography Studies in a Roman Military Installation found in Satala Archaeological Site, Northeastern Anatolia, Turkey. Journal of Archaeological Science, 35 (2): 259-271.
• 12. Drahor M.G., Berge M.A., Kurtulmuş T.Ö., Hartmann M., Speidel M.A. 2008b. Magnetic and Electrical Resistivity Tomography Investigations in a Roman Legionary Camp Site (Legio IV Scythica) in Zeugma, Southeastern Anatolia, Turkey. Archaeological Prospection, 15 (3): 159-186.
• 13. Berge, M.A., Drahor, M.G., 2011a. Electrical Resistivity Tomography Investigations of MultiLayered Archaeological Settlements: Part I – Modelling. Archaeological Prospection, 18 (3): 159-171.
• 14. Berge, M.A., Drahor, M.G., 2011b. Electrical Resistivity Tomography Investigations of MultiLayered Archaeological Settlements: Part II – A Case from Old Smyrna Höyük, Turkey. Archaeological Prospection, 18 (4): 291-302.
• 15. Ekinci Y.L., Kaya M.A., 2007. 3D Resistivity Imaging of Buried Tombs at the Parion Necropolis (NW Turkey). Journal of the Balkan Geophysical Society, 10 (2): 1-8.16. Ekinci Y.L., Kaya M.A., Başaran C., Kasapoğlu H., Demirci A., Durgut C., 2012. Geophysical Imaging Survey in the South Necropolis at the Ancient City of Parion (Kemer-Biga), Northwestern Anatolia, Turkey: Preliminary Results. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 12 (2): 145-157.
• 17. Ekinci Y.L., Balkaya Ç., Şeren A., Kaya M.A., Lightfoot C., 2014. Geomagnetic and Geoelectrical Prospection for buried Archaeological Remains on the Upper City of Amorium, a Byzantine City in Midwestern Anatolia, Turkey. Journal of Geophysics and Engineering, 11 (1): 015012.
• 18. Balkaya Ç., Kalyoncuoğlu Ü.Y., Özhanlı M., Merter G., Çakmak O., Güven, İ.T., 2018. Ground-penetrating Radar and Electrical Resistivity Tomography Studies in the Biblical Pisidian Antioch City, SW Anatolia. Archaeological Prospection, 25 (4): 285-300.
• 19. Akca İ., Balkaya Ç., Pülz A., Alanyalı H.S., Kaya M.A., 2019. Integrated Geophysical Investigations to Reconstruct the Archaeological Features in the Episcopal District of Side (Antalya, Southern Turkey). Journal of Applied Geophysics, 163: 22-30.
• 20. Yilmaz, S., Balkaya Ç., Çakmak O., Oksum E., 2019. GPR and ERT Explorations at the Archaeological Site of Kılıç Village (Isparta, SW Turkey). Journal of Applied Geophysics (in publish).
• 21. Kaya M.A, Özyalın Ş., 1999. Malos Antik Kentinin Manyetik Yöntemle Araştırılması. Workshop: Arkeoloji ve Jeofizik, İzmir.
• 22. Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri (TAY). 1993. http://www.tayproject.org/TAYages.fm$Retrieve?CagNo=5758&html=ages_detail_e.html&layout=web (Erişim Tarihi: 25.09.2019)
• 23. Özcan F. 2019. Mallos Antik Kenti. Antik Dönemden Günümüze Isparta’nın Külktürel Mirası, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• 24. Balkaya Ç., Göktürkler G., 2016. Karşılıklı Kuyu Yer Radarı Verilerinin Modellenmesi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22 (6): 581-596.
• 25. Blindow N., Eisenburger D., Illich B., Petzold H., Richter T., 2007. Ground Penetrating Radar. Environmental Geology - Handbook of Field Methods and Case Studies. Springer Berlin Heidelberg, New York.
• 26. GPR-SLICE v7.0. Ground-penetrating Radar Imaging Software. https://www.gpr-survey.com/