DETERMINATION OF YIELD AND YIELD CHARACTERISTICS OF SOME DRY BEANS (Phaseolus vulgaris L.) VARIETIES IN THE HAKKARİ ECOLOGICAL CONDITIONS

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 1250 - 1257, 24.12.2019

Numan Bildirici , Savaş Demir

Öz

Abstract

This research was conducted to
determine the yield and yield components of some dry bean varieties (Yunus-90, Noyanbey-98,
Topçu, Önceler-98, Göynük-98, Akman-98, Karacaşehir-90, Yakutiye-98 and
Aras-98) in the ecological conditions of Hakkari. The experiment was
established in Randomized Block Design with three replications. In this study;
plant height of bean cultivars, number of branches, number of pods, number of
seeds in pods, number of seeds in plants, seed yield in the plant, one hundred
seeds weight, seed yield per decare were examined.

According to results the following findings were determined: the plant
height 38.80-59.16 cm,
the number of branches 4.03-5.40 pieces plant-1, the number of pods 7.90-14.95
pieces plant-1,
the number of seeds in the bean 3.00-4.50 pieces pods-1,
the number of seeds in the plant 27.26-48.30 pieces plant-1,
hundred seeds weight 16.47-52.16
g and seed yield per plant 7.46-21.38 gr plant-1,
seed yield per decare of 79.78-345.41 kg da-1. And
at the end of research, while highest seed yield per area was obtained from
Önceler-98 variety with 345.41
kg da-1, the
lowest seed yield per area was obtained from the Karacaşehir-90 variety with 79.78 kg da-1.

Anahtar Kelimeler

Dry Beans, Variety, Yield

Hakkâri Ekolojik Koşullarında Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi

Öz

Öz

Bu çalışmada, bazı kuru fasulye
çeşitlerinin (Yunus-90, Noyanbey-98, Topçu, Önceler-98, Göynük-98, Akman-98,
Karacaşehir-90, Yakutiye-98 ve Aras-98) Hakkari ekolojik şartlarında verim ve
verim özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Deneme 3 tekerrürlü olarak
tesadüf blokları deneme desenine göre kurulmuştur. Çalışmada fasulye
çeşitlerinde bitki boyu, dal sayısı, bakla sayısı, baklada tane sayısı, bitkide
tane sayısı, bitkide tane verimi, yüz tane ağırlığı, dekara tane verimi gibi
özellikleri incelenmiştir.

Araştırmanın
sonuçlarına göre bitki boyu 38.80-59.16 cm, dal sayısı 4.03-5.40 adet bitki-1, bakla sayısı 7.90-14.95 adet bitki-1, baklada tane sayısı 3.00-4.50 adet
bakla-1, bitkide tane sayısı 27.26-48.30
adet bitki-1, yüz tane ağırlığı 16.47-52.16 g ve bitkide tane
verimi 7.46-21.38 gr bitki-1, dekara tane
verimi 79.78-345.41 kg da-1 arasında değişiklik göstermiştir. Çalışma
sonucunda en yüksek dekara tane verimi Önceler-98 çeşidinden (345.41 kg da-1), en düşük dekara tane verimi ise (79.78 kg da-1) Karacaşehir-90 çeşidinden elde
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kuru Fasulye, Çeşit, Verim

Kaynakça

• Kaynaklar
• Anlarsal A.E., Yücel C., Özveren D. 2000. Çukurova koşullarında bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşitlerinde tane verimi ve verimle ilgili özellikler ile bu özellikler arası ilişkilerin saptanması. Turkısh Journal of Agrıculture and Forestry, 24(1): 19–29.
• Anonim, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu Yıllık Raporu. Türkiye İstatistik Kurumu, Yayın No:4443, 150s., Ankara.
• Anonim, 2018a. Hakkâri İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Tarla Bitkileri Raporu. https://hakkari.tarimorman.gov.tr/Menu/12/Hakkari (Erişim tarihi: 15.09.2018)
• Anonim, 2018b. Van Ticaret Borsası Toprak Analiz Laboratuvarı Toprak Analiz Raporu, Van
• Atıcı Ö.F. 2013. Giresun İlinde Toplanan Yerel Fasulye Genotiplerinin Bazı Bitkisel Özellikleri ile Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi. OÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 63s, Ordu.
• Babagil G.E., Tozlu T., Dizikısa T.2011. Erzincan ve Hınıs Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi. Journal of Agricultural Faculty of Atatürk University, 42 (1): 11-17.
• Baran A. 2016. Kayseri Ekolojik Koşularında Yetiştirilen Fasulye (Phaseoluş vulgaris L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Değerlendirilmesi. EÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 33s, Kayseri.
• Baran İ. 2018. Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşitlerinin ve Ahlat Yerel Popülasyonunun Van-Gevaş Ekolojik Koşullarında, Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. YYÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 30s, Van.
• Bildirici N., Baran İ. 2018. Determine of Yield and Yield Components of Some Dry Bean (Phaseolus vulgaris L.) Varieties and One Local Ahlat Population in The Van-Gevaş Ecological Conditions. International Journal of Research In Agricultural and Food Sciences, 10(1): 2311-2476.
• Ceyhan E. 2003. Bezelye Ebeveyn ve Melezlerinde Bazı Tarımsal Özelliklerin ve Kalıtımlarının Çoklu Dizi Analiz Metoduyla Belirlenmesi. SÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 18s, Konya.
• Ceyhan Ö., Önder M., Kahraman A. 2009. Fasulye Genotiplerinin Bazı Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilim Dergisi, 23(4): 67-73.
• Çiftçi V., Yılmaz N. 1992. Van Ekolojik Koşullarında Verimli Fasulye Çeşitlerinin Belirlenmesi ve Verim Komponentlerinin Tane Verimine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1 (2): 135-146.
• Çokkızgın A., Girgel Ü., Çölkesen M., İdikut L., Zülkadir G., Çevik Y. 2014. Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşit ve Yerel Popülasyonlarında Verim ve Verim Öğelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 5. Uluslararası Katılımlı Tohumculuk Kongresi, 19-23, Ekim, Diyarbakır.
• Deniz Ş 2008. Gevaş Yöresinde Toplanan Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Hatlarında Verim ve Bazı Verim Öğelerinin Belirlenmesi. YYÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 31s, Van.
• DMİ. 2018. Hakkâri Meteoroloji İl Müdürlüğü Kayıtları.
• Düzdemir O. 1998. Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinde Verim ve Diğer Bazı Özellikler Üzerine Bir Araştırma. GOÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 51s, Tokat.
• Düzdemir O., Akdağ C. 2001. Türkiye Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Gen Kaynaklarının Karakterizasyonu: 2. Verim ve Diğer Bazı Özellikleri. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (1): 101-105.
• Düzgüneş O., Kesici T., Gürbüz F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1021, Ankara, 295s.
• Elkoca E., Çınar T. 2015. Erzurum Ekolojik Koşulları Altında Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşitleri ve Hatlarının Adaptasyonu, Agronomik ve Kalite Özellikleri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 30 (2): 141-153.
• Fırtına D. 2006. Türkiye'de Tescil Edilmiş Bazı Kuru Fasulye Çeşitlerinin Van-Gevaş Koşullarında Verim ve Bazı Verim Öğelerinin Belirlenmesi. YYÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 27s, Van.
• Girgel Ü., Çokkızgın A., Çölkesen M. 2018. Bayburt Koşullarında Organik Olarak Yetiştirilen Bazı Yerel Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Genotiplerinin Bazı Morfolojik ve Agronomik Özellikleri Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknolojik Dergisi, 6 (5):530-535.
• Gülümser A. 1981. Bezelyede Azotla Gübreleme ve Sulamanın Verim ve Verim Unsurları ile Tanenin Protein Oranına Etkileri (Doktora Tezi). AÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 38s, Ankara.
• Gülümser A., Bozoğlu H. 2000. Kuru Fasulyede (Phaseolus vulgaris L.) Bazı Tarımsal Özelliklerin Genotip Çevre İnteraksiyonları ve Stabilitelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Turkısh Journal of Agrıculture and Forestry, 24(1): 211-220
• Kaçar B. 1972. Bitki ve Toprağın Analizleri. 2. Bitki Analizleri. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 453, Ankara, 51-70s.
• Karabacak T. 2018. Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşitlerinin Agro-Morfolojik Özelliklerinin Araştırılması. KSÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 26s, Kahramanmaraş.
• Karasu A. 2003. Isparta Koşullarında Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Hat ve Çeşitlerinin Verim ve Verim ile İlişkili Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye V. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim, Diyarbakır.
• Kuyucuoğlu S. 2016. Farklı Ekim Zamanlarının Bazı Şeker Tipi Fasulye Genotiplerinde Agronomik Özellikler Üzerine Etkisi. SÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 46s.
• Madakbaş S.Y., Kar H., Küçükomuzlu B. 2004. Çarşamba Ovası’nda Bazı Bodur Taze Fasulye Çeşitlerinin Verimliliklerinin Belirlenmesi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (2): 1-6.
• Mıshra S.N., Dash S.N. 1991. Variability for Quantitative Characters in French Bean (Phaseolus vulgaris L.). Plant Breeding Abstracts, 63 (1): 64.Önder M., Sade A. 1996. Yunus-90 Bodur kuru fasulye Çeşidinde Farklı Bitki Sıklıklarının Dane Verimi ve Verim Unsurları Üzerine Etkileri. SÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (11): 71-82.
• Önder M., Şentürk D. 1996. Ekim Zamanlarının Bodur Kuru Fasulye Çeşitlerinde Dane ve Protein Verimi ile Verim Unsurlarına Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (3): 7-18.
• Pekşen E. 2005. Samsun Koşullarında Bazı Fasulye (Phaseolus Vulgaris L.) Genotiplerinin Tane Verimi ve Verimle İlgili Özellikler Bakımından Karşılaştırılması. OMÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (3): 88-95.
• Saylam A.Ç. 2017. Kırşehir Ekolojik Koşullarında Bazı Bodur Formundaki Kuru Fasulye Genotiplerinin Verim ve Kalite Unsurlarını Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 43s, Kırşehir.
• Şehirali S. 1988. Yemeklik Dane Baklagiller. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1089, Ankara, 435s.
• Ülker M. 2008. Orta Anadolu Ekolojik (Sarayönü ve Çumra) Şartlarındaki Performanslarının Belirlenmesi ve Bu Ekolojik Koşullara Uyan Fasulye Genotiplerinin Tespiti ve Tane Verimi, Bazı Agronomik ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. SÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 48s, Konya.
• Varankaya S., Ceyhan E. 2012. Yozgat ekolojik şartlarında yetiştirilen fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin bazı tarımsal özelliklerin Selçuk Tarım ve Gıda Bilimler Dergisi, 26 (1): 27-33.
• Yılmaz N., Ferda O.A., Fatih O. 2014. Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşitlerinde Verim ve Verim Unsurlarının Giresun Koşullarına Göre Belirlenmesi. Türk Ziraat ve Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 1: 1093-1096
• Zirek İ. 2015. Türkiye’de Tescil Edilmiş Bazı Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşitlerinin Verim ve Bazı Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Van YYÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 23s, Van.