Bir Aylık ve Beş Aylık Erkek Ratlarda Medulla Spinalis’in Torakal Segmenti Üzerine Yapılan Morfolojik ve Stereolojik Bir Çalışma

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 67 - 81, 21.03.2021

Asiye Arkaç Toyran Gamze Çakmak

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.848445

Öz

Bu çalışmada ratlarda medulla spinalis’in thoracal bölümünün ak ve gri madde ve tüm dokunun hacim yoğunlukları stereolojik yöntem kullanılarak araştırıldı. Materyal olarak 1 ve 5 aylık olmak üzere iki farklı yaş grubundan altışar adet erkek Wistar Albino ırkı ratlar kullanıldı. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Deney Hayvanları Yetiştirme ve Araştırma Merkezi’nden ölü olarak temin edilen materyaller % 10’luk formaldehitte bir hafta bekletilerek tespit edildi. Daha sonra ratlar diseke edildi ve medulla spinalis’leri açığa çıkarıldı. Çalışmada 1 ve 5 aylık ratların medulla spinalis’lerinin thoracal bölümlerinden segmentler elde edildi. Kesitler alınırken ilk 15 kesit arasından rastgele bir tanesi seçildi. Onu takip eden her 50.kesit sistematik rasgele örnekleme yöntemiyle belirlendi. Böylelikle bir hayvanın medulla spinalis’inin thoracal segment’inden 5µm kalınlığında 12 adet kesit alındı. Bu kesitler hematoksilen eozin boyama tekniği ile boyanarak mikroskop altında fotoğraflandı. Cavalieri Prensibi ile SHTEREOM 1.5 programı kullanılarak noktalı alan cetveli sayesinde medulla spinalis’in thoracal bölümünün her bir segmentinde tüm dokunun, substantia alba ve substantia grisea kısımlarının hacim yoğunlukları hesaplandı. Ayrıca araştırmada thoracal segment’in tüm hacminin, substantia alba ve substantia grisea hacim değerleri ve bu hacim değerlerinin birbirlerine oranları hesaplanarak değerlendirildi.

Anahtar Kelimeler

Hacim, medulla spinalis, rat, stereoloji, thoracal segment

Destekleyen Kurum

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi

Proje Numarası

TYL-2018-7350

Teşekkür

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi'ne teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Rudolf H. 1986. Anatomy and embriology of laboratory rat. BioMed Verlag, Wörthsee, 1-17.
• Dursun N. 2000. Veteriner Anatomi III. Medisan Yayınevi, Ankara, 15-23.
• Arıncı K., Elhan A. 2001. Anatomi. 3. Basım, Güneş Kitapevi, Ankara, 59-65.
• Yıldırım M., Temel Nöroanatomi. 1. Basım, Nobel Tıp Kitapevi, İstanbul, 39-52.
• Zeman W., Maitland J.M. 1963. Cragie's Neuroanatomy of the Rat (Revised and expanded). Innes, Academic Press Inc., New York, 230.
• Bahadır A., Yıldız H. 2010. Veteriner Anatomi Hareket Sistemi ve İç Organlar. 3. Basım, Ezgi Kitapevi, İstanbul, 37-56.
• Dursun N. 2008. Evcil Kuşların Anatomisi. Medisan Yayınevi, Ankara, 97-98.
• Moore K.L., Persaud T.V.N. 2009.Embriyoloji ve doğum defektlerinin temelleri. (Çeviri: Müftüoğlu S., Atilla P., Kaymaz F.) 7. Basım, Güneş Tıp Kitabevi, Ankara.
• Unur E., Ülger H,. Ekinci N. 2002. Anatomi. Ufuk Kitabevi, Kayseri.
• Schoenen J., Faull R.L.M. 2004. Spinal cord cyto and chemoarchitecture. In: George Paxinos JKM, editör, The human nervous system. 2 ed., Elsevier academic press, London, 190-228.
• Baddeley A.J. 1991. Stereology. In: Spatial statistics and digital image analysis. Washington DC, Nat. Res. Co., 181-216.
• Cruz-Orive L.M. 1993. Systematic sampling in stereology. Bull. Int. Statistic Institu, 451-468.
• Mouton P.R. 2002. Principles and practices of unbiased stereology. John Hopkins University Press, 5-6.
• Bancroft J.D, Stivens A., Turner D.R. 1996 Theory and Practice of Histological Technique. Fourth edition, Churchill Livingstone, 15: 76-81.
• Cruz-Orive LM., Weibel E.R. 1990. Recent stereological methods for cell biology: a brief survey. Am J Physiol. Lung Cellular and Molecular Physiology, 258: 148-156.
• Begum F., Zhu W., Namaka M.P., Frost E.E. 2010. A novel decalcification method for adult rodent bone for histological analysis of peripheral-central nervous system connections, 187 (1): 59-66.
• Chiasson R.B. 1994. Laboratory anatomy of the white rat. 5th ed., WCB McGraw-Hill, Boston.
• Ekim O., Oto Ç. 2015. Ratta Toraks Anatomisi. J Clic and Anal Med., 17-21.
• Waibl H. 1973. Zur Topographie der Medulla spinalis der Albinoratte (Rattus norvegicus). Adv. Anat. Embryol. Cel., 47: 5-42.
• Fritzgerald M.J.T. 1987. Anatomy and embriyology of the laboratory rat. J Anat., 153: 256.
• Paxinos G. 2004. The Rat Nervous System. 3. Basım, Prince of Wales Medical Research Instıtute, The University of New South Wales Sydney, Australia.
• Rahım O.O., Çölçimen N., Rağbetli M.Ç. 2019. The effects of streptozotocin on spinal cord motor neurons count in rat: a stereological study. East J Med., 24 (2): 141-145.
• Bolat D., Tıpırdamaz S. 2011. Leghorn ırkı kanatlılarda medulla spinalis’in stereolojik metodlar ile incelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Baumel E. 1966. Evcil hayvanların komparatif nörolojisi. A.Ü Vet. Fak Yayınları, 203-289.
• Haziroglu R.M., Orhan I.O., Yildiz D., Gultiken M.E. 2001. Morphology of the spinal cord in the chicken, duck and pigeon. Turk J Vet Anim Sci., 25 (6): 913-920.
• Nickel R., Schummer A., Seiferle E., Siller W., Wight P. 1977. Anatomy of the domestic birds. Parey New york, Springer-Verlag, Berlin.
• Candan M., Çakmak G. 2017. Bir aylık ve beş aylık erkek ratlarda medulla spinalis’in servikal segmenti üzerine yapılan morfolojik ve stereolojik bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Rahmanifar F., Mansouri S., Ghazi S. 2008. Histomorphometric study of the spinal cord segments in the chick and adult male ostrich (Struthio camelus). Iranian J Vet Res IJVR. 25 (9): 336-340.
• Rağbetli M.Ç., Kara M., Çölçimen N., Koyun N., Çakmak G., Akyol V., Deniz O.G., Yurt K.K. 2018. Prenatal exposure to low-dose diclofenac sodium does not affect total neuron numbers in spinal segment T13 in rats. J Chem Neuroanat., 87: 49-53.
• Braun A. 1950. Der segmentale feinbau des rückenmarks des pferdes. Acta Anat Basel, 10: 1-76.
• Thomas C., Combs C.M. 1965. Spinal cord segments. B. Gross structure in the adult monkey. Am J Anat., 116 (1): 205-216.
• Öcal M., Hazıroğlu R.M. 1988. Merkebin (Equus asinus L.) medulla spinalis’i üzerinde komparatif morfolojik araştırmalar. I Segmentlerin transversal kesitlerinin incelenmesi. Ankara Üniv. Vet. Fak. Derg., 35: 55-68.
• Ko H., Park J.H., Shin Y.B., Beak S.Y. 2004. Gross quantitayive measurements of spinal cord in human. Spinal Cord, 42: 35-40.
• Pontiansky L., Barbeito C.G., Goya R.G., Gimeno E.J., Zuccolilli G.O. 2004. Morphometry of cervical segments grey matter in the male rat spinal cord. J Neu Meth., 139: 217-229.