Hidroelektrik ve Termik Santrallerin Karbon Emisyonu Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması: Eskişehir İli Örneği

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 442 - 452, 07.06.2021

Yıldırım Bayazıt

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.690283

Öz

Dünya nüfusunun hızla artmasıyla birlikte gelişen sanayi ve teknolojik gelişmeler ihtiyaç duyulan enerjiyi de arttırmaktadır. İhtiyaç duyulan enerjinin en önemlilerinden bir tanesi elektrik enerjisidir. Elektrik enerjisini elde etmek için birçok farklı kaynak kullanılmaktadır. Kömür, elektrik enerjisi üretiminde dünyada en çok kullanılan kaynaktır. Ülkemizde de yüksek rezerviyle kömür birincil enerji kaynağı olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak son yıllarda artan küresel ısınma meteorolojik ekstrem olayları meydana getirmekte insanoğlunu olumsuz etkilemektedir. Küresel ısınmanın en önemli sebeplerinden biri olarak atmosfere salınan karbon olarak gösterilmektedir. Termik santraller kömürün yüksek sıcaklıkta yakılmasıyla yüksek karbon emisyonu üreten santrallerdir. Bu durum her ne kadar baca filtresi teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte düşük emisyonlu termik santral gelişmelerini arttırsa da kaynağın tükenebilir fosil bir kaynak olması gerçeği ortadadır. Bu nedenle son enerjiyi doğadan sağlamak çevreci ve sürdürülebilir olması açısından önemlidir. Son yıllarda artan yenilenebilir enerji kaynaklarının (YEK) değerlendirilmesi konusunda büyük bir gelişme görülmüştür. Yenilenebilir enerji kaynakları arasında düşük ilk yatırım maliyeti, hızlı kendini geri ödeme süresi ve düşük karbon emisyonuyla hidroelektrik enerji santralleri (HES) dikkat çekmektedir. Ülkemiz su kaynakları açısından oldukça zengin bir ülke konumunda olduğundan sudan enerji konusunda yararlanma açısından büyük bir avantaja sahiptir. Bu çalışmada, termik santrallerle HES’lerin karbon emisyonu üzerine etkileri araştırılmıştır. Bu nedenle çalışmada, Eskişehir il sınırları içerisinde bulunan başka amaçlarla (sulama, taşkın, içme-kullanma suyu) işletilen Porsuk barajının HES’e dönüştürülmesi durumunda üretebileceği elektrik enerjisi ve karbon salınımına etkisi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tükenebilir Enerji, Yenilenebilir Enerji, Termik Santral, Hidroelektrik, Karbon Emisyonu

Kaynakça

• Bayraç H.N. 2009. Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye: Petrol ve Doğalgaz Kaynakları Açısından Bir Karşılaştırma. Eskisehir Osmangazi University, Journal of Social Sciences, 10 (1): 116-142.
• ExxonMobil. 2019. Outlook for Energy: A Perspective to 2040.
• Liu F., Duncan B.N., Krotkov N.A., Lamsal L.N., Beirle S., Griffin D., McLinden C.A., Goldberg D.L., Lu Z. 2019. A methodology 1 to constrain carbon dioxide emissions from coal-fired power plants using satellite observations of co-emitted nitrogen dioxide. Atmospheric Chemistry and Physics: Discussions., https://doi.org/10.5194/acp-2019-521.
• Gai Z., Zhao J., Zhang G. 2018. Typical calculation and analysis of carbon emissions in thermal power plants. IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science, 128 (2018): 012176.
• Mozazzem S., Rasul M.G., Khan M.M.K. 2012. A Review on Technologies for Reducing CO2 Emission from Coal Fired Power Plants. Thermal Power Plants Book. Intechopen, DOI: 10.5772/31876.
• WCA (World Coal Association). 2020. Coal’s role in the electricity generation worldwide. (Erişim Tarihi: 11.02.2020).
• ALA (American Lung Association). 2011. Toxic Air: The Case for Cleaning Up Coal-Fired Power Plants. Report.
• Janssens-Maenhout G., Crippa M., Guizzardi D., Muntean M., Schaaf E., Dentener F., Bergamaschi P., Pagliari V., Olivier J.G.J., Peters J.A.H.W., van Aardenne J.A., Monni S., Doering U., Petrescu A.M.R. 2017. EDGAR v4.3.2 global atlas of the three major greenhouse gas emissions for the period 1970–2012. Earth Syst. Sci. Data Discuss., doi: 10.5194/essd-2017-79.
• Shindell D., Faluvegi G. 2010. The net climate impact of coal-fired power plant emissions. Atmos. Chem. Phys., 10, 3247-3260.
• International Hydropower Association (IHA). 2019. Hydropower Status Report: Sector Trends and Insights, https://www.hydropower.org/download/file/nojs/21571. (Erişim Tarihi: 20.02.2020).
• Enerji Atlası. 2020. Eskişehir Elektrik Santralleri. https://www.enerjiatlasi.com/sehir/eskisehir/ (Erişim Tarihi: 15.02.2020).
• Bakış R., Bilgin M., Tuncan A., Altan M. 2009. Porsuk Havzasındaki Çok Amaçlı Barajlardan Elekrik Üretiminin Araştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. XXII: 2.
• Hydro Xpert Technology. 2019. SIMAHPP 5 Professional- Windows Based Software.
• Koç C., Bayazıt Y., Bakış R. 2016. A Study on Determining the Hydropower Potential of Çine Dam in Turkey. Computational Water, Energy, and Environmental Engineering, 5: 79-85.
• Bayazıt M. 1985. Hidroloji, ITU, İstanbul.
• Yanmaz A.M. 2006. Applied Water Resources Engineering. METU, Ankara, 1-606.
• Gupta R.S. 2001. Hydrology and Hydraulic Systems. Second Edition, University, Bristol, 1- 867.
• EPİAŞ, 2020. Genel Raporlar, Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (Erişim Tarihi: 16.01.2020).
• Parliamentary Office of Science and Technology (POST) 2019. Carbon footprint of electricity generation, 268. https://www.parliament.uk/documents/post/postpn268.pdf (Erişim Tarihi: 20.07.2019).
• INDC. 2020. Intended Nationally Determined Contributions, United Nations Convention on Climate Change. https://unfccc.int/process-and-meetings/the-paris-agreement/nationally-determined-contributions-ndcs/nationally-determined-contributions-ndcs (Erişim Tarihi: 27.01.2021).
• WWF. 2020. Türkiye Sera Gazı Emisyonlarını Azaltarak da Büyümeye Devam Edebilir, https://www.wwf.org.tr/?4620 (Erişim Tarihi: 27.01.2020).
• WWF-İPM. 2015. Türkiye için Düşük Karbonlu Kalkınma Yolları ve Öncelikleri. Rapor, İstanbul. http://awsassets.wwftr.panda.org/downloads/20151007_turkiye_icin_duuk_karbonlu_kalknma_yollar_ve_oncelikleri_rapor.pdf (Erişim tarihi: 27.01.2021).
• Republic of Turkey: Ministry of Environment and Urban. 2012. Carbon Markets in Turkey. http://www.yegm.gov.tr/iklim_deg/document/karbon_piyasasi.pdf (Erişim Tarihi: 16.01.2020)
• Gurbuz C., Karatas O.N., Bekci I. 2019. A Research on Carbon Trade and Carbon Accounting Applications in the World and Turkey. Mehmet Akif Ersoy Journal of Social Sciences Institute, 11 (28): 424-438.