Ev İçi Radon Aktivite Konsantrasyonu ve Kanser Riski

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 683 - 691, 17.09.2021

Pelin Otansev

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.871234

Öz

Bu çalışmada, İstanbul ilinin çeşitli semtlerinde ev içi radon aktivite konsantrasyonları LR-115 pasif iz detektörler kullanılarak belirlendi. Kasımpaşa bölgesindeki binada en yüksek radon konsantrasyonu 100.40 Bq m-3 değer ile 1. katta belirlenmiştir. Sefaköy’ deki binada radon konsantrasyonu binanın 5. katı hariç üst katlara doğru azalmıştır. 5. katta radonun yüksek olmasının nedeni zayıf havalandırma olabilir. Bahçelievler’ de 1. kattaki radon konsantrasyonu 5. kattan daha yüksektir. Esenyurt’ ta 2. kattaki radon aktivitesi 1. kattan daha yüksektir ve bu havalandırma şartlarından kaynaklanabilir. Kasımpaşa, Sefaköy, Bahçeşehir, Bahçelievler ve Esenyurt’ taki binalarda belirlenen radon aktivite konsantrasyonları Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından belirlenen 400 Bq m-3 limit değerin altındadır. Kolmogorov-Smirnov normalite testine göre, binalarda belirlenen radon aktivite konsantrasyonları normal bir dağılım göstermektedir. En düşük ve en yüksek yıllık etkin doz eşdeğeri 0.8 m Sv y-1 ve 3.17 m Sv y-1 olarak belirlendi. Kanser risk değerleri 0.28 x 10-3 ve 11.10x10-3 arasında elde edildi.

Anahtar Kelimeler

Radon,, Kanser riski,, İstatistik parametreler

Kaynakça

• UNSCEAR, 2000. United Nations Scientific Committee on the Effect of Atomic Radiation: Sources and Effects of Ionizing Radiation. Annex B, United Nations, New York.
• Tabar E., Yakut H., Saç M.M., Taşköprü C., İçhedef M., Kuş A. 2017. Natural radioactivity levels and related risk assessment in soil samples from Sakarya, Turkey. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 313: 249-259.
• Şahin M. 2019. Investigation of radioactivity levels of 210Pb and 210Po in produced tobacco products in Turkey and the radiation dose by exposure - Development of adsorbent for the removal of 210Pb. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Abd El-Zaher M., Fahmi N.M. 2008. Studying the variation of radon level in some houses in Alexandria City, Egypt. IX. Radiation Physics & Protection Conference, 15-19 November, Nasr City - Cairo, Egypt, 339-347.
• Karpinska M., Mnich Z., Kapala J., Szpak A. 2009. The evaluation of indoor radon exposure in houses. Polish Journal of Environmental Studies, 18 (6): 1005-1012.
• UNSCEAR, 1988. United Nations Scientific Committee on the Effect of Atomic Radiation: Sources and Effects of Ionizing Radiation. Annex A, United Nations, New York.
• IARC, 2004. International Agency For Research On Cancer, Tobacco Smoke and Involuntary Smoking, IARC Monographs On The Evaluation Of Carcinogenic Risks To Humans. Lyon, 83.
• Apak H. 2014. Yapılarda radon etkisini azaltmaya ya da yok etmeye yönelik bir yaklaşım. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Uludağ H. İ. 2010. Radon kirliliği ve halk sağlığı ilişkisi. Bitirme Tezi, Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İzmir, 1-39, https://silo.tips/download/radon-krll-ve-halk-salii-lks. (Erişim Tarihi: 29.01.2021).
• Darby S. Hill D., Auvinen A., Barros-Dios J.M., Baysson H., Bochicchio F., Deo H., Falk R., Forastiere F., Hakama M., Heid I., Kreienbrock L., Kreuzer M., Lagarde F., Makelainen I., Muırhead C., Oberaigner W., Pershagen G., Ruano-Ravına A., Ruosteenoja E., Schaffrath Rosario A., Tırmarche M., Tomasek L., Whitley E., Wichmann H.E., Doll R. 2005. Radon in homes and risk of lung cancer: collaborative analysis of individual data from 13 European case-control studies. British Medical Journal, 330 (7485): 223-226.
• WHO, 2009. Handbook on indoor radon: a public health perspective. World Health Organization, Geneva.
• TAEK, 2012. Kapalı Ortamlarda Radon Gazı, Teknik Rapor, Ankara.
• Özkorucuklu S., Akyıldırım H., Çapalı V. 2006. Isparta İli’nde Radon Yoğunluk Ölçümleri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi,10 (3): 323-327.
• Anne-Sophie E., Denis H., Solenne B., Dominique L., Eric J., Margot T., Jacqueline C. 2006. Childhood leukemia incidence and exposure to indoor radon, terrestrial and cosmic gamma radiation. Health Physics, 90 (6): 569-579.
• Köksal M.E., Çelebi N. 2003. Radon ve Türkiye evlerinde radon ölçümleri. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayını, İstanbul.
• Çelebi N. 1995. Çevresel örneklerde uranyum, radyum ve radon ölçüm tekniklerinin geliştirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik N., Poffijn A., Çevik U., Schepens L. 2008. Indoor radon survey in dwellings of the Kars province, Turkey. Radiation Protection Dosimetry, 128 (4): 432-436.
• Öztürk E., Küçükömeroğlu B., Yeşilbağ Y. O., Kurnaz A., Albayrak N., Taskın H. 2010. Indoor radon (222Rn) concentration measurements in dwellings of the Erzincan province, Turkey. Azerbaijan Journal of Physics, 16 (2): 527-529.
• Can B., Canbazoğlu C., Albayrak N., Çelebi N., Doğru M. 2011. Measurements of indoor radon concentration levels in Kilis, Osmaniye and Antakya, Turkey durings spring season. Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 292 (3): 1059-1063.
• Çelebi N., Ataksor B., Taşkın H., Bingöldağ A. N. 2015. Indoor radon measurements in Turkey dwellings. Radiation Protection Dosimetry, 167 (4): 626-632.
• Kahraman A., Poffijn A., Kaynak G. 2014. Measurement of radon level in dwellings of the Yıldırm County in Bursa. Acta Physica Polonica A, 125 (2): 268-270.
• ICRP, 1990. Recommendations of the International Commission on Radiological Protection. ICRP, 21 (1-3).
• Karahan G. 1997. İstanbulun çevresel doğal radyoaktivitesinin tayini ve doğal radyasyonların yıllık etkin doz eşdeğerleri. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Nükleer Enerji Enstitüsü, İstanbul, 1-118.
• Çelebi N., Alkan H. 1997. Evaluation of natural radiation in the Kestanbol spa region. Radiation Protection Dosimetry, 69 (3): 227-230.
• Erees F., Aközcan S., Parlak Y., Çam S. 2006. Assessment of dose rates around Manisa (Turkey). Radiation Measurements, 41 (5): 598-601.
• Taşkın H. 2006. İnsan sağlığı ve çevre kirliliği açısından Kırklareli ilinin fon radyasyonunun belirlenmesi ve haritalandırılması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kam E., Bozkurt A. 2007. Environmental radioactivity measurements in the Kastamonu region of Northern Turkey. Applied Radiation and Isotopes, 65 (4): 440-444.
• Küçükömeroğlu B., Kurnaz A., Damla N., Çevik U., Çelebi N., Ataksor B., Taşkın H. 2009. Environmental radioactivity assessment for Bayburt, Turkey. Journal of Radiological Protection, 29 (3): 417-428.
• Kam E., Bozkurt A., Ilgar R. 2010. A study of background radioactivity level for Canakkale, Turkey. Environmental Monitoring and Assessment, 168 (1-4): 685-690.
• Bingöldağ N., Otansev P. 2018. Determination of natural radiation levels and lifetime cancer risk in Kırıkkale, Turkey. Radiochimica Acta, 106 (5): 401-411.
• Baldık R., Erer A.M., Aytekin H. 2011. Radioactivity measurements and radiation dose assessments due to natural radiation in Karabük (Turkey). Journal of Radioanalytical and Nuclear Chemistry, 289 (2): 297-302.
• Kapdan E., Taşkın H., Kam E., Osmanlıoğlu A.E., Karahan G., Bozkurt A. 2011. A study ofenvironmental radioactivity measurements for Çankırı, Turkey. Radiation Protection Dosimetry, 150 (3): 398-404.