Siverek Bölgesinde Yetişen Kenger (Gundelia tournefortii) bitkisinin Ağır Metal, Fenolikasit ve Antioksidan İçeriklerinin Araştırılması

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 816 - 827, 17.09.2021

Beşir Dağ

https://doi.org/10.17798/bitlisfen.913882

Öz

Bu çalışmada Kenger (Gundelia tournefortii) bitkisinin, ağır metal, fenolik asit ve antioksidan içerikleri araştı-rıldı. Bitkinin hem kök hem de dikenli kısımlarından olmak üzere toplam 10 örnek alınıp öncelikle, kimyasal yaş yakma işlemi ile çözelti haline getirilip ağır metal ((Arsenik (As), Çinko (Zn), Kadmiyum (Cd), Kobalt (Co), Krom (Cr) Kurşun (Pb), Mangan (Mn), Nikel (Ni), ve Selenyum (Se)) derişimleri İndüktif Eşleşmiş Plazma-Optik Emisyon Spektrometre (ICP-OES) cihazı ile tespit edilerek, literatür verileri ile karşılaştırıldı. Ayrıca, kenger ör-neklerinin fenolik bileşik içerikleri Sıvı Kromatografisi- Kütle Spektrometresi (LC-MS/MS) cihazı ile kantitatif olarak tayini neticesinde 38 fenolik bileşikten, 28 tanesinin tespit edilebilir seviyenin altında olduğu, geriye kalan ve tespit edilebilir düzeyde olan 10 fenolik bileşik içesinde de özellikle kuinik asit (4.572 mg.L-1- 21.28 mg.L-1), ve gallik asit,(0.284, mg.L-1 - 2.182 mg.L-1) değerlerinin yüksek, diğerlerinin ise oldukça düşük seviyelerde seyret-tiği gözlemlenmiştir. Sentetik antioksidanlar (BHA, BHT ve Trolox) kullanılarak, ABTS+ (Serbest Radikal Gi-derme), DPPH (Söndürücü Radikal Giderme) ve İndirgeme Güç Yöntemleri kullanılarak bileşiklerin antioksidan aktiviteleri ölçüldü. ABTS+ ve DPPH yöntemlerinde, antioksidan bileşiklerden serbest radikallere doğru elektron geçişi sağlanarak absorban değeri ile antioksidan güç aktiviteleri ölçüldü. İndirgeme Güç yönteminde ise Fe3+ iyonun Fe2+ iyonuna indirgemesi ile absorban değeri ve antioksidan güç aktiviteleri UV spektrofotometre ciha-zıyla tespit edilerek değerlendirildi

Anahtar Kelimeler

Kenger, Antioksidan, Ağır metal, Fenolik Bileşik

Kaynakça

• Çoruh N., Sağdıçoğlu Celep A.G., Özgökçe F., İşcan M. 2007. Antioxidant Capacities of GundeliaTournefortii L. Extracts and Inhibition on Glutathione-S-Transferase Activity. Food Chemistry, 100: 1249–1253.
• Demir A. 2013. Sürdürülebilir Gelişmede Yükselen Değer; Biyolojik ÇeşitlilikAçısındanTür kiye Değerlendirilmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 12 (24): 67-74.
• Asadi-Samani M.M, Rafieian-Kopaei ant N, Azimi. 2013. Gundelia: A Systematic Review of Medicinal and Molecular Perspective. Pakistan Journal of Biological Sciences, 16 (21): 1238-1247.
• Günal N. 2001. Türkiye’de Yöresel Olarak Sakız Elde Edilen Bitkiler. Türk Coğrafya Dergisi, 36: 17-30
• Akan H., Korkut M.M., Balos M.M. 2008. Arat Dağı ve Çevresinde (Birecik, Şanlıurfa) Etnobotanik Bir Araştırma. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri ve Mühendislik Fakültesi Dergisi, 20 (1): 67-81.
• Polat B. 2012. Kayseri ve Çevresinde Yetişen Bazı Yabani Meyvelerin Biyoaktif Özelliklerinin Araştırılması, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, (Basılmış).
• Cakmakci S., Dagdemir E. 2013. A preliminary study on functionality of Gundelia tournefortii L. as a new stabiliser in ice cream production. International Journal of Dairy Technology, 66 (3): 431–436.
• Haghi G., Hatami A., Arshi R. 2011. Distribution of Caffeic Acid Derivatives in Gundelia tournefortii L. Food Chemistry, 124: 1029–1035.
• Tabibian M., Nasri S., Kerishchi P., Amin G. 2013. The Effect of Gundelia tournefortii Hydro-Alcoholic Extracts on Sperm Motility and Testosterone Serum Concentration in Mice. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences, 15 (8): 18-21.
• Konak M., Ateş M., Şahan Y. 2017. Yenilebilir Yabani Bitki Gundelia tournefortii’nin Antioksidan Özelliklerinin Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31 (2): 101-108.
• Hajizadeh-Sharafabada F., Alizadeh M., Mohammadzadeh M.H.S., Alizadeh-Saltehd S., Kheirouri S. 2016. Effect of Gundelia tournefortii L. Extracts on Lipid Profile ant TAC in Patients with Coronary Artery Disease: A double-Blind Randomized Placebo-Controlled Clinical Trial. Journal of Herbal Medicine, 6: 59– 66.
• Vermeer W., Nicholson R. 2006. Phenolic compound Biochemistry. Springer, 12: 1-276.
• Nizamlıoğlu N.M., Nas S. 2010. Meyve ve Sebzelerde Bulunan Fenolik Bileşikler; Yapıları ve Önemleri. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5 (1): 20-35.
• Dykes L., Rooney L.W. 2007. Phenolic Compounds in Cereal Grains and Their Health Benefits. Cereal Foods World, 52: 105-111.
• Polat R., Çakılcıoğlu U., Ertuğ F., Satıl F. 2012. An Evaluation of Ethnobotanical Studies in Eastern Anatolia. Biological Diversity and Conservation, 5 (2):23-40.
• Manach C., Scalbert A., Morand C., Remesy C., Jimenez L. 2004. Polyphenols: Food Sources and Bioavailability. American Journal of Clinical Nutrition, 79: 727-747.
• McDougall G.J., Dobson P., Smith P., Blake A., Stewart D. 2005. Assessing Potential Bioavailability of Raspberry Anthocyanins Using an in Vitro Digestion System. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 53: 5896-5904.
• Etcheverry P., Grusak M.A., Fleige L.E. 2012. Application of in-vitro Bioaccessibility and Bioavailability Methods for Calcium, Carotenoids, Folate, Iron, Magnesium, Polyphenols, Zinc, and Vitamins B6, B12, D, and E. Frontiers in Physiology, 3 (317): 1-22.
• Bouayed J., Deußer H., Hoffmann L., Bohn T., 2012. Bioaccessible ant Dialysable Polyphenols in Selected Apple Varieties Following In Vitro Digestion vs. Their Native Patterns. Food Chemistry, 131: 1466–1472.
• Oghbaei M., Prakash J. 2013. Effects of Processing and Digestive Enzymes on Retention, Bioaccessibility and Antioxidant Activity of Bioactive Components in Food Mixes Based on Legumes and Green Leaves. Food Bioscience, 4: 21-30.
• Helal A., Tagliazucchia D., Verzellonia E., Conte A. 2014. Bioaccessibility of Polyphenols ant Cinnamaldehyde in Cinnamon Beverages Subjected to İn Vitro Gastro-Pancreatic Digestion. Journal of Functional Foods, 7: 506-516.
• Kılıçel F., Dağ B. 2006. The Relationship Between Some Heavy Metal Concentrations In Soils Leaves And Fruits Of Starring Delicious (Malus communis Lam.) In Van, Turkey. Reviews in Analytical Chemistry, 25 (4): 271-283.
• Türkdoğan M.K., Kilicel F., Kara K., Tuncer İ., Uygan İ. 2002. Heavy metals in soil, vegetables, and fruits in the endemic upper gastrointestinal cancer region of Turkey. Environmental Toxicology and Pharmacology, 13: 175-179.
• Bouhlali E.D.T., Alem C., Ennassir J., Benlyas M., Mbark A.N., Zegzouti Y.F. 2017. Phytochemical Compositions ant Antioxidant Capacity of Three Date (Phoenix dactylifera L.) Seeds Varieties Grown in the southeast Morocco, Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 16: 350–357.
• Yılmaz M.A. 2015. Bazı Achıllea L. Türlerinin LC-MS-It/Tof ve LC-MS/MS İle Metabolik Profillerinin Çıkarılması ve Biyolojik Aktivitelerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• Re R., Pellegrini N., Proteggente A., Pannala A., Yang M., Rice-Evans C. 1999, Antioxidant Activity Applying an improved ABTS Radical Cation Decolorization Assay. Free Radical Biology and Medicine, 26: 1231–1237.
• Kızılkaya H., Dağ B., Aral T., Genç N., Erenler R. 2020. Synthesis, characterization, and antioxidant activity of heterocyclic Schiff bases. Journal of Chinese Chemical Society, 67: 1696-1701.
• Oyaizu M. 1986. Studies on products of browning reactions: antioxidative activities of products of browning reaction prepared from glucosamine. Jpn J Nutr, 103: 413-419.
• Anonim 2014. 2003.Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Resmi Gazete, Ankara, 2872: 1-137.
• Dağ B., Kılıçel F. 2011. Determination of Cu Contamination in Some Spring and Mineral Waters Around Van by AAS after Enrichment of Activated Carbon. Joumal of Animal and Veterinary Advances, 5: 656-658
• Dağ B., Tarakçı Z., Demirkol M. 2016. Effect of Some total phenolic, antioxidants, physico-chemical properties, mineral and heavy metal content of apricots drying types. Yaşam Bilimleri Dergisi, 6 (2) 238-249.
• Kızılkaya H. 2019. 4-Aminoantipirin Türevi Heterohalkalı Schıff Bazlarının Sentezi, Karekterizasyonu ve Antioksidan Aktiviteleri. Yüksek Lisans Tezi, Batman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Batman.