Evaluation of Road Afforestation Applications: Gazi Street Example

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 954 - 962, 15.07.2025

Ahmet Caf , Semaha Kural

https://doi.org/10.34248/bsengineering.1648149

Öz

Today, rapidly increasing urbanization and the concretization of natural areas deepen individuals' longing for nature. This situation increases the importance of limited green areas within the city. In this context, the protection and increase of existing green areas within the city is of great importance. While parks, gardens and recreation areas offer quality living spaces to individuals in city life, road afforestation also contributes to urban aesthetics and ecological balance. Trees, which provide bioclimatic comfort by creating shade especially in the summer months, also help improve air quality by increasing carbon absorption. In addition, green areas reduce the stress level of individuals living in the city and increase peace and quality of life, thus contributing positively to their physical and psychological health. In this study, the plant design of Gazi Street, one of the oldest and most intensively used streets of Elazığ province, was examined. The plant species used were determined through the examinations and their positive and negative aspects were evaluated; three alternative plant design examples were developed in terms of ecological harmony, aesthetic value and sustainability and their visuals were created. The plants used in the plant design examples were chosen to be suitable for Elazığ climate conditions, to create visual quality on the street and to create variety in terms of color and texture, and to have low maintenance costs in the long term within the scope of sustainability. This study contributes to the local governments in making sustainable, aesthetic and ecologically balanced decisions by revealing the importance of landscape planning based on scientific data.

Anahtar Kelimeler

Elazığ, Landscape, Plants design, Sustainability

Yol Ağaçlandırma Uygulamalarının Değerlendirilmesi: Gazi Caddesi Örneği

Öz

Günümüzde hızla artan kentleşme, doğal alanların betonlaşması bireylerin doğaya olan özlemini derinleştirmektedir. Bu durum kent içinde sınırlı olarak bulunan yeşil alanların önemini arttırmaktadır. Bu bağlamda kent içindeki mevcut yeşil alanların korunması ve çoğaltılması büyük önem arz etmektedir. Parklar, bahçeler ve rekreasyon alanları, şehir yaşamında bireylere kaliteli yaşam alanları sunarken, yol ağaçlandırmaları da kent estetiğinin yanı sıra ekolojik dengeye katkı sağlamaktadır. Özellikle yaz aylarında gölge oluşturarak biyoklimatik konfor sağlayan ağaçlar, aynı zamanda karbon emilimini artırarak hava kalitesinin iyileştirilmesine yardımcı olur. Bunun yanı sıra, yeşil alanlar, kentte yaşayan bireylerin stres seviyesini azaltırken huzuru ve yaşam kalitesini artırarak fiziksel ve psikolojik sağlıklarına olumlu katkılar sağlar. Bu çalışmada Elazığ ilinin en eski ve en yoğun kullanılan caddelerinden biri olan Gazi Caddesi’nin bitkisel tasarımı incelenmiştir. Yapılan incelemelerle kullanılan bitki türleri tespit edilerek olumlu ve olumsuz yanları değerlendirilmiş; ekolojik uyum, estetik değer ve sürdürülebilirlik açısından alternatif üç bitkisel tasarım örneği geliştirilerek görselleri oluşturulmuştur. Bitkisel tasarım örneklerinde kullanılan bitkilerin Elazığ iklim koşullarına uygun, caddede görsel kalite oluşturarak renk ve doku bakımından çeşitlilik oluşturacak, sürdürülebilirlik kapsamında uzun vadede bakım maliyetleri az türler kullanılmasına özen gösterilmiştir. Bu çalışma, bilimsel verilere dayalı peyzaj planlamasının önemini ortaya koyarak, yerel yönetimlerin sürdürülebilir, estetik ve ekolojik açıdan dengeli kararlar almasına katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bitkisel tasarım, Elazığ, Peyzaj, Sürdürülebilirlik

Kaynakça

• Aklıbaşında M, Erdoğan A. 2016. Nevşehir kentiçi yol bitkilendirmelerinin estetik-fonksiyonel yönden değerlendirilmesi ve kullanılan bitki türlerinin tespiti. BAROFD, 18(1): pp: 57-71.
• Anonim. 2025a. Elazığ (il). https://tr.wikipedia.org/wiki/Elaz%C4%B1%C4%9F_(il) (accessed date: February 26, 2025).
• Anonim. 2024b. Elazığ haritası: Elazığ ilçeleri nelerdir? Elazığ ilinin nüfusu kaçtır? Kaç ilçesi vardır?. https://www.milliyet.com.tr/egitim/haritalar/elazig-haritasi-elazig-ilceleri-nelerdir-elazig-ilinin-nufusu-kactir-kac-ilcesi-vardir-6311220 (accessed date: December 10, 2024).
• Anonim. 2024c. Elazığ City. https://www.instagram.com/elazg.city/p/B7qMVBJhii6/ (accessed date: December 1, 2024).
• Anonim. 2024e. Elazığ Gazi Caddesi. Google Earth. https://earth.google.com/web/search/elaz%C4%B1%C4%9F+gazi+caddesi/... (accessed date: December 10, 2024).
• Aslanboğa İ. 1986. Kentlerde yol ağaçlaması. Tübitak Yapı Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara, Türkiye, pp: 113.
• Atay İ. 2014. Şehir içi ve yol ağaçlandırmaları. Forestist, 8(2): pp: 57-65.
• Caf A. 2023. Açık ve yeşil alanlarda bitkisel tasarımlarda yapılan hatalara ilişkin uygulama örnekleri. In: Anadolu 12th International Conference on Applied Sciences, 26-28 May, Diyarbakır, Türkiye, pp: 100-110.
• Erdoğan A, Özer S. 2009. Kayseri kenti yol ağaçlarının estetik ve fonksiyonel yönden incelenmesi. OFD, 10(2): pp: 66-78.
• Karaca FY, Öztürk Kurtaslan B. 2021. Kentsel yol ağaçlandırmalarının Ankara “1071 Malazgirt Bulvarı” örneğinde irdelenmesi. JASSS, 58: pp: 276-284.
• Kösa S, Atik M. 2013. Bitkisel peyzaj tasarımında renk ve form; Çınar (Platanus orientalis) ve Sığla (Liquidambar orientalis) kullanımında peyzaj mimarlığı öğrencilerinin tercihleri. OFD, 14(1): pp: 13-24.
• Şahin Ş. 1989. Ankara kenti yol ağaçlarının sorunları ve peyzaj mimarlığı açısından alınması gerekli önlemler. AÜZF Peyzaj Mimarlığı Bölümü Yayını, Ankara, Türkiye, pp: 48.
• Şahin Ş, Barış M. 1998. Kentsel doku içerisinde açık ve yeşil alan standartlarını belirleyen etmenler. Peyzaj Mimar Derg, 6(10): pp: 2088-2109.
• Şahin Ş, Kurum E. 2006. Kent içi yol ağaçlandırmasında planlama ve tasarım: Kentiçi ağaçlandırma çalışmalarında teknikler ve sorunlar (Ankara örneği). Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, Bildiriler Kitabı, Ankara, Türkiye, pp: 48-63.
• Turna İ, Atar F, Yazıcı F. 2017. İstanbul ilindeki kent ağaçlarında budama çalışmalarının değerlendirilmesi. BAROFD, 19(1): pp: 1-10.
• Uzun A. 2007. Kent içi ağaçlandırmaları ve İstanbul kent içi ve yol ağaçlandırmalarının kritiği. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yayınları, İstanbul, Türkiye, pp: 48.
• Yılmaz BN. 1998. Kentiçi yol ağaçlandırma kriterleri: İstanbul’daki örnek caddelerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye, pp: 136.
• Yılmaz F, Aksoy Y. 2009. Şehir içi yol bitkilendirmelerinin İstanbul ili Beyoğlu ilçesi Cumhuriyet, Halaskargazi ve Büyükdere caddesi örneğinde irdelenmesi. EJOY, 4(16): pp: 2699-2728.
• Yılmaz S. 2019. Bursa ilindeki kentiçi karayollarının bitkisel tasarım ilkeleri yönünden değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, Türkiye, pp: 151.