Ethnobotanical Characteristics of Derebucak District of Konya

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 6, 1927 - 1935

Hakkı Demirelma

https://doi.org/10.34248/bsengineering.1752421

Öz

This study was conducted to investigate and record the ethnobotanical characteristics of plants distributed in the Derebucak district. The study area is located within the C4 square according to Davis's grid system. As a result of our study to determine the ethnobotanical characteristics of the region, a total of 136 taxa belonging to 37 families were identified in the region. Of these, 18 taxa are used in public health, 31 taxa as animal feed, 19 taxa as ornamental plants, and 31 taxa as food. It was determined that only the local names of 37 taxa are known and are not used for any other purpose. The family names of the plants collected from the study area are listed in alphabetical order, and the data, including Latin names, local names, usage patterns, intended uses, and herbarium numbers, are presented in a table.

Anahtar Kelimeler

Ethnobotany , Local names , Derebucak , Konya

Konya İli Derebucak İlçesinin Etnobotanik Özellikleri

Öz

Bu çalışma Derebucak ilçesinde yayılış gösteren bitkilerin etnobotanik özelliklerini araştırmak ve bu bilgileri kayıt altına almak için yapılmıştır. Çalışma alanı Davis’in Grid kareleme sistemine göre C4 karesi içerisinde yer almaktadır. Yörenin etnobotanik özelliklerinin ortaya konulması amacıyla yaptığımız çalışma sonucunda bölgede toplam 37 familyaya ait 136 takson tespit edilmiştir. Bunlardan, 18 takson halk sağlığında, 31 takson hayvan yemi olarak, 19 takson süs bitkisi, 31 takson yiyecek olarak kullanılırken 37 taksonun sadece yerel adının bilindiği ve herhangi bir amaca yönelik kullanılmadığı tespit edilmiştir. Çalışma alanından toplanan bitkilerin familya adları alfabetik sıraya göre verilmiş olup, latince isimlerinin, bitkilerin yerel adlarının, kullanım şekillerinin, kullanım amaçlarının ve bitkilerin herbaryum numaralarının yer aldığı veriler bir tablo halinde verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etnobotanik , Yerel adlar , Derebucak , Konya

Etik Beyan

Bu araştırmada hayvanlar ve insanlar üzerinde herhangi bir çalışma yapılmadığı için etik kurul onayı alınmamıştır.

Kaynakça

• Abay G, Kılıç, A. 2001. Pürenbeleni ve Yanıktepe (Mersin) yörelerindeki bazı bitkilerin yöresel adları ve etnobotanik özellikleri. Ot Sist Bot Derg, 8(2): 97-104.
• Akçiçek E, Vural M. 2003. Kumalar Dağı (Afyon) ve çevresindeki bazı bitkilerin yöresel adları ve etnobotanik özellikleri. Ot Sist Bot Derg, 10(2): 151-162.
• Akkan N. 2024. Karaman ilinden seçilmiş alanların etnobotanik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilimleri ve Teknolojileri Ana Bilim Dalı, Karaman, Türkiye, ss: 172.
• Akkavak Zurnacı Y. 2019. Denizli ilinin bazı ilçelerinin etnobotanik özellikleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli, Türkiye, ss: 215.
• Altınok, K. 2025. Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Doğal Bir Kaynak Etnobotanik Bilgi: Geleneksel Bitki Bilgisi. Avrasya Uluslararası Araş Derg, Özel Sayı(Yemek): 25-50. https://doi.org/10.33692/avrasyad.1630897
• Anonim. 2025a. Derebucak ilçe haritası. URL: https://tr.wikipedia.org/wiki/Derebucak (erişim tarihi: 21 Ekim 2025).
• Anonim. 2025b. Weather spark. URL: https://tr.weatherspark.com › Türkiye › Konya (erişim tarihi: 16 Temmuz 2025).
• Anonim. 2025c. The WFO plant list. URL: https://wfoplantlist.org (erişim tarihi: 15 Ocak 2025).
• Atik Ö, Yıldırım C. 2025. Zile (Tokat) yöresinde etnobotanik bir araştırma: geleneksel bitki kullanımı ve kültürel miras. Doğanın Sesi, 8(15): 56-76.
• Atsay Ç, Altındağ Çakır E. 2022. Geleneksel Arıcılık Faaliyetleri Kapsamında Türkiye’de Yapılmış Etnobotanik Çalışmaların Değerlendirilmesi. Düzce Üniv Bil Teknol Derg, 10(1): 109-116. https://doi.org/10.29130/dubited.931955
• Bağcı Y, Erdoğan R, Doğu S. 2016. Sarıveliler (Karaman) ve çevresinde yetişen bitkilerin etnobotanik özellikleri. Selçuk Üniv Fen Fak Fen Derg, 42(1): 84-107.
• Bağcı Y, Keskin L. 2022. An ethnobotanical field survey in the kadınhanı district of Konya in Turkey. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniv Tarım Doğa Derg, 25(2): 312-336. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.865880
• Bağcı Y, Savran A, Dural H. 2006. Pozantı (Adana) ve çevresindeki bazı bitkilerin yerel adları ve etnobotanik özellikleri, Selçuk Üniv Fen Fak Fen Derg, 2(27): 77-82.
• Bellikçi Koyu, E. 2020. Türkiye’nin etnobotanik veri tabanı. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye, ss: 345.
• Davis, P.H. 1965-1985. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh Üniv Pres, Edinburgh, UK. 1-9: 7-17.
• Demirelma H, Ersoy Depreli D. 2023. Eldeş (Ilgın/Konya) ve çevresinin etnobotanik özellikleri. Süleyman Demirel Üniv Fen Bil Enst Derg, 27(3): 374-386. https://doi.org/10.19113/sdufenbed.1211763
• Erdoğan R. 2011. Sarıveliler (Karaman) ve çevresinde yetişen bitkilerin etnobotanik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, Türkiye, ss: 139.
• Güner A, Aslan S, Ekim T, Vural M, Babac T. (edlr.) 2012. Türkiye bitkileri listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul, Türkiye, ss: 933.
• Kendir G, Güvenç A. 2010. Etnobotanik ve Türkiye’de yapılmış etnobotanik çalışmalara genel bir bakış. Hacettepe Üniv Eczacılık Fak Derg, 30(1): 49-80.
• Kıncal S, Ceylan O, Görk G. 2021. Ula (Muğla) ilçesinin etnobotanik özellikleri. Bioll Divers Conserv, 14(1): 69-81. https://doi.org/10.46309/biodicon.2021.768665
• Metin A. 2009. Mut ve çevresinde (Mersin) yetişen bitkilerin etnobotanik özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, Türkiye, ss: 239.
• Öztürk F, Dölarslan M, Gül E. 2016. Etnobotanik ve Tarihsel Gelişimi. Türk Bilimsel Derlemeler Derg, 9(2): 11-13.
• Sadıkoğlu N, 1998. Cumhuriyet dönemi türk etnobotanik araştırmalar arşivi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmasötik Botanik Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye, ss:75.
• Şenkardeşler İ, Tuzlacı E. 2014. Gündoğmuş (Antalya/Türkiye) yöresinden bazı etnobotanik bilgiler. Clin Exper Health Sci, 4(2): 63-75.
• Tugay O, Bağcı İ, Ulukuş D, Özer E, Canbulat MA. 2012. Kurucuova (Beyşehir, Konya/Türkiye) kasabası’nda gıda olarak kullanılan doğal bitkiler. Biol Divers Conserv, 5(3): 140-145.
• Tugay O, Ertuğrul K, Yıldıztugay E. 2005. Başarakavak (Konya) kasabası etnobotanik alan araştırması 2004. TÜBA Kültür Envanter Derg, 4: 245-256.
• Tulukcu E, Sağdıç O. 2011. Konya’da aktarlarda satılan tıbbi bitkiler ve kullanılan kısımları. Erciyes Üniv Fen Bil Enst Fen Bil Derg, 27(4): 304- 308
• Urhan Y, Ege M.A, Öztürk B, Cebe G.E. 2016. Türkiye gıda bitkileri veritabanı. Ankara Eczacılık Fak Derg, 40(2): 43-57. https://doi.org/10.1501/Eczfak_0000000583
• Yener D, İnal Ö. 2022. Kent peyzajına ekolojik bir yaklaşım – etnobotanik kullanımına sahip bitkiler: Marmara Bölgesi örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniv Fen Bil Enst Derg, 13(1): 93-104. https://doi.org/10.29048/makufebed.1056612