Photographic Vision in the Paintings of Yalçın Gökçebağ

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 68 - 77, 15.07.2025

Burak Yavuzyılmaz , Mehmet Fatih Yelmen

https://doi.org/10.52704/bssocialscience.1717831

Öz

The arts of painting and photography have historically maintained a mutual and interactive relationship. The official announcement of the invention of photography in 1839 influenced the art of painting, thereby enabling the emergence of new forms of expression and aesthetic understandings. Initially, photography was accepted as a technique that contributed to the art of painting; for this reason, it soon endeavored to establish its artistic identity through photographers who emulated painting. This emulation manifested itself as an effort to imitate pictorial reality in terms of both content and form. As a result of optical advancements, sharper images were achieved compared to the early painterly images, allowing moving subjects to be used in photography. For painters, this interaction was shaped within the framework of photography's technical capabilities. Accordingly, the unique characteristics of photography were utilized by painters as an aesthetic vision. This study systematically analyzes the traces of photographic vision in the works of the painter Yalçın Gökçebağ. Five of Gökçebağ’s works were evaluated using the visual analysis method, considering the technical and aesthetic elements of photography (lens, angle, horizon line, golden ratio, texture, rhythm, perspective, direction, depth of field, decisive moment). The findings reveal that the artist creates a photographic language through his telephoto lens aesthetic, high-angle compositions, and choices of light and timing. Furthermore, it is concluded that this vision of Gökçebağ, which documents Anatolian rural life, offers a significant archive concerning Turkey’s socio-cultural identity.

Anahtar Kelimeler

Art, Photography, Painting, Yalçın Gökçebağ, Vision

Yalçın Gökçebağ’ın Resimlerinde Fotoğrafik Vizyon

Öz

Resim ve fotoğraf sanatı, tarih boyunca karşılıklı ve etkileşimli bir ilişki içinde olmuştur. Fotoğrafın icadının 1839 yılında resmen ilan edilmesi, resim sanatını etkilemiş ve böylelikle yeni ifade biçimlerinin ve estetik anlayışların ortaya çıkması mümkün hale gelmiştir. Fotoğraf, başlarda resim sanatına katkı sağlayan teknik olarak kabul edilmiş, bu sebeple kısa zamanda resim sanatına öykünen fotoğrafçılar aracılığıyla sanat kimliğini edinme çabasına girişmiştir. Söz konusu öykünme hem içerik hem de biçim anlamında resimsel gerçekliği taklit etme çabası olarak ortaya çıkmıştır. Optik gelişmeler neticesinde, ilk dönemki resimsi görüntülere kıyasla daha keskin görüntüler elde edilerek hareketli konular fotoğrafta kullanılmaya başlanmıştır. Söz konusu etkileşim ressamlar içinse, fotoğrafın teknik imkanları çerçevesinde şekillenmiştir. Buna göre, fotoğrafın kendine has özellikleri ressamlar tarafından estetik bir vizyon olarak kullanılmıştır. Bu çalışma, ressam Yalçın Gökçebağ’ın eserlerindeki fotoğrafik vizyonun izlerini sistematik bir analizle incelemektedir. Fotoğrafın teknik ve estetik unsurları (objektif, açı, ufuk çizgisi, altın kesim, doku, ritim, perspektif, yön, alan derinliği, karar anı) bağlamında Gökçebağ’ın beş eseri görsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Bulgular, sanatçının teleobjektif estetiği, üst açı kompozisyonları ve ışık-zamanlama tercihleriyle fotoğrafik bir dil oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, Gökçebağ’ın Anadolu kırsalını belgeleyen bu vizyonun, Türkiye’nin sosyo-kültürel kimliğine dair önemli bir arşiv sunduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Fotoğraf, Resim, Yalçın Gökçebağ, Vizyon

Kaynakça

• Akoğul M. 2014. Fotoğraf sanatçıları dizisi: Sabit Kalfagil. Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Yayınları, İstanbul, Türkiye, ss: 37.
• Bajac Q. 2004. Karanlık odanın sırları (Çev: Berktay A), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, Türkiye, ss: 49.
• Calder J, Garrett J. 1998. Her yönüyle fotoğrafçılık el kitabı (Çev: Kütevin E ve Kütevin Z). Say Yayınları, İstanbul, Türkiye.
• Civcir E. 2015. Temel tasarım ve tasarım ilkeleri. Akademisyen Kitabevi, Ankara, Türkiye, ss: 542.
• Clarke G. 2017. Güzel sanatların bir dalı olarak fotoğraf (Çev: Aydemir MM). Hayalperest Yayınları, İstanbul, Türkiye, ss: 270.
• Dağı F, Çağlayan N. 2020. Yalçın Gökçebağ’ın eserlerindeki milli folklor öğelerinin ı̇ncelenmesi. Safran Kültür Turizm Araş Derg, 381): 18-25.
• Eroğlu Ö. 2003. Resim sanatı sözlüğü. Nelli Sanat Evi Yayınları, İstanbul, Türkiye, ss: 64
• Ertan G, Erutku B. 2004. Açıklamalı fotoğraf terimleri sözlüğü. Say Yayınları, İstanbul, ss: 41.
• Gökgöz A. 1985. Bütün Yönleriyle Fotoğrafçılık. Odak Yayıncılık, İstanbul, Türkiye, ss: 45.
• Hedgecoe J. 1999. Her yönüyle fotoğraf sanatı (Çev: Erduran Ö). Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul, Türkiye, ss: 81.
• İkizler E. 2007. Filmden dijitale fotoğraf. Say Yayınları, İstanbul, Türkiye, ss: 63.
• Kalfagil S. 2014. Fotoğrafın yapısal ögeleri ve fotoğraf sanatında kompozisyon. İlke Kitap, İstanbul, Türkiye, ss: 216.
• Kanburoğlu Ö. 2007. A’dan Z’ye fotoğraf. Say Yayınları, İstanbul, Türkiye, ss: 480.
• Lucie-Smith E. 2010. Dictionary of art terms. Thames & Hudson, New York, US, pp: 27.
• Onaran AŞ. 1986. Sinemaya giriş. Filiz Kitabevi, İstanbul, Türkiye, ss: 352.
• Prinet J. 1976. Fotoğraf sanatı (Çev: Kocapınar S). Gelişim Yayınları, İstanbul, Türkiye, ss: 47.
• Scharf A. 1974. Art and photography. Penguin Books, London, UK.
• Serullaz M. 1991. Empresyonizm sanat ansiklopedisi (Çev: Erbil D). Remzi Kitabevi, İstanbul, Türkiye, ss: 47.
• Toker AN. 1981. Yalçın Gökçebağ ile söyleşi. Armoni Sanat Galerisi Yayını, Ankara, Türkiye, ss:63.
• Turan E. 2014. Fotoğraf tarihi. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, Türkiye, s: 266.
• URL1: https://www.yalcingokcebag.net/biyografi (erişim tarihi: 10 Mayıs 2025).
• Zettl H. 2011. Sight sound motion: Applied media aesthetics. Wadsworth Cengage Learning, New York, USA, pp: 48.