Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarında Metinler Arası Aşamalılık: Yedi İklim Türkçe ve İzmir Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 411 - 426, 30.06.2017

Yunus Emre Çekici Mehmet Kara

https://doi.org/10.14686/buefad.287776

Cited By: 3

Öz

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, metin alımlamaya ve metin üretmeye
dayanır. Bu nedenle yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında
metindilbilimsel incelemeler yapmak bir zorunluluktur. Bu bağlamda metinsellik
ölçütlerinden metinler arasılık, önemli bir inceleme konusudur. Bu araştırmanın
amacı, Yunus Emre Enstitüsünün hazırladığı Türkçenin yabancı dil olarak
öğretiminde kullanılan Yedi İklim Türkçe ile Dokuz Eylül Üniversitesi DEDAM’ın
hazırladığı İzmir ders kitaplarında yer alan metinlerin, metinler arası
aşamalılığını betimlemeye çalışmaktır. Bu amaçla A1 ve A2 düzeyindeki ders
kitapları, karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Betimsel bir nitelik taşıyan
bu çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Metinler arası aşamalılık
konu, karakter ve fotoğraf aşamalılığı olmak üzere üç alt başlıkta
karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Genel olarak Yedi İklim Türkçe’nin
İzmir’e göre metinler arası aşamalılığa daha uygun olarak örgülendiği tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, ders kitabı, metinler arasılık, aşamalılık

Intertextual Progressivity in Textbooks Used in Teaching Turkish As A Foreign Language: A Comparative Study on Yedi İklim Türkçe and İzmir

Öz

Teaching Turkish as a foreign language is based on text reception and
text production. Teherefore, it is a necessity to do text linguistic studies in
the field of teaching Turkish as a foreign language. In this context,
intertextuality, one of the criteria of textuality is an ipmortant research
topic. The aim of this research is to try to describe the progressivity of the
intertextuality of texts in Yedi İklim Türkçe (Yunus Emre Institue) and İzmir
(Dokuz Eylül University DEDAM) textbooks. For this purpose, textbooks at the A1
and A2 level have been examined comparatively. In this study which has a descriptive
nature, document analysis method is used. Intertextual progressivity have been
evaluated comparatively in three sub-sections: topic, character and photo progression.
In the research, it was determined that Yedi İklim Türkçe is more appropriately
organized in terms of intertextuality progressivity according to İzmir

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish as a foreign language, textbook, intertextuality, progressivity

Kaynakça

• Aktulum, K. (2014). Metinlerarası ilişkiler. Ankara: Kanguru Yayınları.
• Alforo, M. J. M. (1996). İntertextuality: origins and development of the concept. Atlantis, 17 (1-2), 268-285.
• Allen, G. (2005). Intertextuality. London and Newyork: Routledge Taylor & Francis Group.
• Ayata Şenöz, C. (2005). Metindilbilim ve Türkçe. İstanbul: Multilingual.
• Bauman, R. (2008). Tür, performans ve metinlerarasılığın üretimi. (I. Altun, çev.), Milli Folklor, 20 (78), 114-122.
• Biçer, N. ve Çoban İ. (2015). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki öyküleyici metinlerin tutarlılık düzeylerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (4), 228-237.
• Bloome, D. ve Egan-Robertson, A. (1993). The social construction of intertextuality in classroom reading and writing lessons. Reading Research Quarterly, 28 (4), 304-333.
• Can, R. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinin bağdaşıklık araçlarını işlevlerine göre yazılı anlatımlarında kullanma becerileri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (2), 204-228.
• Coşkun Ögeyik, M. (2008). Metinlerarasılık ve yazın eğitimi. Ankara: Anı.
• Çeçen, M. A. ve Doğan, B. (2014). Türkçe ders kitaplarında yer alan okuma kültürü teması metinlerinin metinler arasılık bakımından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2 (3), 122-134.
• Çocuk, H. E. ve Kanatlı, F. (2012). Yazılı anlatım ürünlerinde Türkçe eğitimi lisans öğrencilerinin metinsellik ölçütlerini kullanabilme durumları: Mersin Üniversitesi örneği. 5. Uluslar arası Türkçenin Eğitimi Öğretimi Kurultayı, 67-76.
• De Beaugrande, R. A. Ve Dressler, W. U. (1981). Introduction to text linguistic. London: Langman Group Company.
• Demir, T. (2009). Türkçe öğretiminde metinlerarasılık. IV. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi. Marmara Üniversitesi, 7-9 Ekim 2009, İstanbul.
• Ekiz, T. (2007). Alımlama estetiği mi metinlerarasılık mı?. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47 (2), 119-127.
• Eziler Kıran, A. ve Kıran, Z. (2011). Yazınsal okuma süreçleri. Ankara: Seçkin.
• Göçer, A. (2012). Türkçe öğretmen adaylarının yetizleme çalışmalarıyla oluşturdukları metinlerin metinlerarasılık: dilsel metinlerin kullanımı açısından incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 4 (1), 184-195.
• Günay, D. (2007). Metin bilgisi. İstanbul: Multilingual.
• Kanatlı, F. (1998). Dilbilimsel gerekçelendirme çözümlemesi -Almanca ve Türkçe boşanma metinleri bağlamında gerekçelendirme ve belirleyenleri-. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Karaağaç, G. (2013). Dil bilimi terimleri sözlüğü. Ankara: TDK.
• Karadeniz, A. (2015). Metin dilbilimi temelli metin çözümlemesinin bağdaşıklık araçlarını kullanma ve tutarlı metin oluşturma becerisine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 1-17.
• Karatay, H. (2010a). Bağdaşıklık araçlarını kullanma düzeyi ile tutarlı metin yazma arasındaki ilişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (7), 373-385.
• Karatay, H. (2010b). Türkçe dersi öğretim araçlarında yapılandırmacılık: metinlerarasılık. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (14), 155-178.
• Karatay, H. (2013). Okuma eğitimi: kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. A. Güzel ve H. Karatay (Ed.), Türkçe öğretimi el kitabı içinde, (s. 221-264).Ankara: Pegem Akademi.
• Kartal, H. ve Bozkurt, M. (2014). Okuma-yazma öğreniyorum ders kitabında yer alan metinlerin bağlaşık ve bağdaşıklık yönünden incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (18), 629-655.
• Korkut, E. (2015). Metin dilbilimi ve dil öğretimi. E. Korkut ve İ. Onursal Ayırır (Ed.), Dil bilimleri ve dil öğretimi içinde (s. 159-188). Ankara: Seçkin.
• Kristeva, J. (1969). Semeiotike recherces pour une semanalyse. Paris: Seuil.
• Sakallı, C. (2014). Karşılaştırmalı yazınbilim ve yazınlararasılık/sanatlararasılık üzerine. Ankara: Seçkin.
• Seçkin, P., Arslan, N. ve Ergenç, S. (2014). Bağdaşıklık ve tutarlılık bakımından lise ve üniversite öğrencilerinin yazılı anlatım becerileri. Uluslar arası Türkçe Edebiyat Kültür ve Eğitim Dergisi, 3 (1), 340-353.
• Still, J. ve Worton, M. (1990). Introduction. M. Wortand ve J. Still (Ed.), Intertextuality theories and practices içinde (s. 2-44). Manchester and New York: Manchester University Press.
• Taşıgüzel, S. (2004). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında öğretici nitelikteki metinlerdeki eşdizimsel örüntülemelerin görünümü. Ankara Üniversitesi Dil Dergisi, 125, 72-87.
• Ülper, H. (2011). Öğrenci metinlerinin tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi. Turkish Studies, 6 (4), 849-863.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.