Elektronik Kitapların Eğitimde Kullanılabilirliği

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 2, 395 - 411, 10.12.2013

Ayşe Işık

Öz

Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler her gün yeni bir ürünle tanışmamızı
sağlamaktadır. Kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanan bu ürünler, bir taraftan İnsanların
yaşamlarını kolaylaştırmakta bir taraftan da günlük kullanımdaki araçların eskimesine neden olmaktadır. Bu
süreçte bilgisayarların önemi giderek artmakta, günün her dakikasında ulaşılabilen araçlar haline gelmektedir.
Böylece insanlar günlük yaşamdaki çeşitli işleri bilgisayarla gerçekleştirmektedir. Müzik dinleme, film
seyretme, fotoğraf çekmegibi birçok işlem farklı araç gerece ihtiyaç duyulmadan bilgisayarla yürütülmektedir.
Kitap okuma da bu işlemlerden biri olmaktadır. Kitap okuma alışkanlığı kağıt kitaptan elektronik kitaba doğru
ilerlemektedir. Bu amaçla geliştirilen elektronik kitaplar her yerde kullanılmaya başlanmıştır. Ülkemizde Fatih
projesiylebirlikte öğrenciler e-kitaplarla tanışmışlardır.
Elektronik kitaplar öğrenciye çeşitli yararlar sunmaktadır. Bunlar güncelleme, taşınabilme, basım,
dağıtım, erişim ve arşivleme kolaylığı ile e-kitap okumak için kullanılan yazılımların sağladığı metinsel işlemleri
yapabilme ile çoklu ortam desteği olmaktadır. Bunun yanında bazı alışkanlıklar, okuma zorluğu, farklı
konularda ve yeterli sayıda e-kitap olmaması, e-kitap okumada yardımcı ekipmana ihtiyaç duyulması,
bireylerin teknolojik araçları ve yazılımları kullanmadaki beceri yetersizlikleri ve uygun hazırlanmayan ekitaplar
da kullanımı sınırlandırmaktadır. Bu çalışmada e-kitapların eğitim ortamında kullanılmasına ilişkin bazı
araştırmalardan elde edilen sonuçlarınbir değerlendirilmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

e-kitap, eğitimde e-kitap kullanılması, e-kitapların üstün yönleri, e-kitapların sınırlılıkları.

Usability of E-Books in Education

Öz

The rapid developments in information and communication technologies to meet every
day provide us with a new product. These products, designed to meet the needs of users, on the one hand
facilitate people's lives, on the one hand causes aging of vehicles in daily use. In this process the increasing
importance of computers, those are becoming accessible tools every minute of the day. So people perform
various tasks in daily life with a computer. The many different processes such as listening to music, watching
films, photographing has become done with computers without the need for tools. One of these processes is
reading a book. Habit of reading abook is moving towards electronic books than paper books. Electronic
books, developed for this purpose, have been used in everywhere. In our country, with the Fatih Project
students are acquainted with e-books.
Electronic books offer several benefits to students. Ease of update, can be moved, printing,
distribution, access and archiving, and provided by the software used to read e-books to make the textual
operations and multi-media support are the advantages of e-books. Moreover, some habits, reading
difficulties, lack of different issues and a sufficient number of e-books, the auxiliary equipment is neededfor ebook reading, the lack of skills of individuals to use of technological tools and software and the not proper
preparation of e- books are limits the use of e- books. In this study, some research results obtained from
relates to the use of e-books in an educational environment, was evaluated.

Anahtar Kelimeler

e-books, using e-books in education, outstanding aspects of e-books, limitations of ebooks

Kaynakça

• Abdullah, N. ve Gibb, F. (2008a). Students' Attitudes Towards e-Books in a Scottish Higher Education Institute: Part 1, Library Review, 57 (8), 593–605.
• Abdullah, N. ve Gibb, F. (2008b). Students' Attitudes Towards e-Books in a Scottish Higher Education Institute: Part 2: Analysis of e-Book Usage, Library Review, 57 (9), 676–689.
• Aedo, I.,Díaz P., Fernández, C., Martín, G. M. ve Berlanga, A (2000). Assessing the Utility of an Interactive Electronic Book for Learning the PASCAL Programming Language. IEEE Transactions on Education, 43(3), 403-413.
• Argan,M. T., Argan, M. ve Kurulgan, M. (2008). Kitaplara İlişkin Biçimsel Özelliklerin Okuyucu Tutumları Üzerine Etkisi. Bilgi Dünyası, 9 (1), 179-206. BBC (2012). Encyclopedia Britannica Yalnızca Dijital Olacak. <http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2012/03/120314_encyclopedia.shtml>. Erişim: 03.09.2013). (Son
• Bodomo, A., Lam, M. ve Lee, C (2003). Some Students Still Read Books in the 21st Century: A Study of User Preferences for Printand Electronic Libraries. The Reading Matrix, 3 (3), 34-49.
• Chu, H. (2003). Electronic Books: Viewpoints from Usersand Potential Users. Library HiTech, 21 (3), 340–346.
• Coyle, K (2008). E-Reading. Journal of Academic Librarianship. 34 (2), 160-162.
• Cumaoğlu, G.,Sacici, E ve Torun, K (2013). E-Bookversus Printed Materials: Prefences of University Students. Contemprorary Educational Technology, 4(2), 121-135.
• Çelik, E, Yıldırım, G, Yıldırım, S ve Karaman, S (2013). Mobil Cihazlarla Öğrenim Gören Lisans Öğrencilerinin E-Ders İçeriklerine ve Mobil Cihazlara Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 97-106.
• DeFrance, N.,Khasnabis, D. ve Palincsar, A. S. (2010). Reading and Technology, Peterson, P. , Baker, E. &McGaw, B. (Edt.) International Encyclopaedia of Education (Third Edition). <http://www.sciencedirect.com/science/referenceworks/9780080448947>. (Son Erişim: 03.09.2013).
• Gilster, P. (1997). Digital Literacy. New York: John Wiley&Sons, Inc.
• Gökçearslan, A. (2009). Elektronik Kitap ve Eğitime Etkisi. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, (137-147).
• Grant, J. M. A. (2004). Are Electronic Books Effective in TeachingYoung Children Reading and Comprehension? International Journal of Instructional Media, 31(3), 303-308
• Gregory, C. L. (2008). "But I Want a Real Book": An Investigation of Undergraduates Usage of and Attitudes to Wards Electronic Books. Reference & User Services Quarterly, 47(3), 266-273.
• Grimshaw, S.,Dungworth, N., McKnight, C. ve Morris, A. (2007). Electronic Books: Children’s Reading and Comprehension. British Journal of Educational Technology. 38 (4), 583-599.
• Gunter, B. (2005), Electronic Books: A Survey of Users in the UK, Aslib Proceedings, 57 (6), 513– 522.
• Gümüş, S., Güler, C., Güler, E. ve Erorta, Ö. (2012). Mobil Cihazlar İçin Etkileşimli E-Kitap Tasarım Araçları. <http://inet-tr.org.tr/inetconf17/bildiri/18.pdf# >. (Son Erişim: 03.09.2013).
• Güneş, F. (2002). Ders Kitaplarının İncelenmesi. Ankara: Ocak.
• Güneş, F. (2010). Öğrencilerde Ekran Okuma ve Ekranik Düşünme, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (14), 1-20.
• İleri, Z. (2011). Ekrandan Okumanın İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama ve Okuma Motivasyonu Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Karadeniz, Ş. (2006). Öğretim Amaçlı Hiper Metin, Hiper Ortam ve Çoklu Ortamlar için Tasarım İpuçları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 12-33.
• Kartal, E. ve Pekkanlı, I. (2011). Yabancı Dil Öğretmen Adaylarının Anadil Ve Yabancı Dilde İnternet Üzerinden Okuma Alanları ve Sıklıkları. International Journal of Human Science, 8(1), 1316-1326.
• Kaya, N (2008). Sosyal Bilgiler Öğretiminde İnteraktif (Etkileşimli) Bilgisayar Destekli Öğretimin Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kelley, A, C. (2011). Designing an E-bookfor a Fifth-Grade Classroom. Unpublished Master Thesis. California State University.
• Kibar, Z (2006). İlköğretim Düzeyi Fen Bilgisi Öğretiminde Yüksek Etkileşimli BDÖ Yazılımlarının Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Korat, O (2010). Reading Electronic Books as a Supportfor Vocabulary, Story Comprehensionand Computers&Education, 55, 24–31. Word Reading in Kindergarten and First Grade,
• Langston, M. (2003), The California State University E-Book Pilot Project: İmplications For Cooperative Collection Development, Library Collections, Acquisitionsand Technical Services, 27 (1), 19-32.
• Lin, C.-C., Lin, I.Y.-J.: E-book Flood. forChanging EFL Learners’ Reading Attitudes. In: Proceedings of the 17th International Conference on Computers in Education (2009), http://www.apsce.net/ICCE2009/pdf/C6/proceedings769-776.pdf, 03.09.2013). (Son Erişim:
• Mansor, N.,Hassanuddin, N. A. ve Abdullah, Z (2012). An EmpricalStudy on e-Book Usage. http://crs.phg.my/v1/participants/full_paper/AN_EMPIRICAL_STUDY_ON_E BOOK_USAGE30082012135341.docx. (Son Erişim: 03.09.2012).
• Maynard, S. ve Cheyne, E. (2005). Can Electronic Textbooks Help ChildrentoLearn?,The Electronic Library, 23 (1), 103-115. MEB (2011). Z-Kitap İle İlgili Ortak Çalışmalar. http://fatihprojesi.meb.gov.tr/tr/duyuruincele.php?id=9, 03.12.2011; (Son Erişim: 03.09.2012).
• Mutlu, M. E., Beyaz Korkut, M., & Yılmaz, Ü. (2006). Ders Kitaplarının Dağıtımı Amacıyla Açıköğretim <www.bilgi.anadolu.edu.tr/yayinlar/2006/e-kitap.pdf>. (Son Erişim: 31.08.2013). e-Kitap Uygulaması Örneği.
• Ongoz, S. ve Baki, A. (2011). E-book Usage of Graduate Students Studying Educatıional Sciences in Turkiye, Turkish Online Journal of DistanceEducation-TOJDE, 11 (1), Article 13.http://tojde.anadolu.edu.tr/tojde37/articles/article_13.htm, 03.09.2013). (Son Erişim:
• Oxford (2012). Oxford Dictionaries. http://oxforddictionaries.com/definition/english/e-book; Son Erişim: 01.09.2012.
• Önder, I (2010). Elektronik Kitap Olgusu ve Türkiye’de Durum. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Öngöz, S. (2011). Bir Öğrenme-Öğretme Aracı Olarak Elektronik Kitap. 5th International Computer&Instructional Technologies Symposium, 22-24 September 2011, Fırat University, Elazığ.
• Öztürk, E. ve Can, I. (2013). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Elektronik Kitap Okumaya İlişkin Görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171, 137-153.
• Renshaw, C, E. ve Taylor, H, A (2000). The Educational Efectivenness of Computer-Based Instraction, Computers&Geosciences, 26, 677-682.
• Romano, F. (2001). E-booksandthe Challenge of Preservation, Microformand Imaging Review, 32(1), 13-26.
• Rukancı, F. ve Anameriç, H. (2003). E-Kitap Teknolojisi ve Kullanımı. Türk Kütüphaneciliği, 17(2), 147-166.
• Simon, E. J. (2001). Electronic Textbooks: A Pilot Study of Student E-Reading Habits. <http://www.ericjsimon.com/papers/papers/ebook.pdf>,(Son Erişim: 03.09.2012).
• Soydan, E. (2012). E-kitap Teknolojisi ve Basılı Kitabın Geleceği. Batman University Journal of Life Sciences, 1(1), 389-399. Stone, N. (2008). The e-readerIndustry:
• ReplacingtheBookorEnhancingtheReader
• Experience?.Scroll,1(1),<http://fdt.library.utoronto.ca/index.php/fdt/article/view/4912/
• 1778>. (Son Erişim: 05.09.2013).
• Tankut, Ü, S. (2008). İlköğretim 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Bilgisayar Destekli Eğitimin Akademik Başarıya ve Kalıcılığa Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Wilson, R.&Landoni, M. (2001). Evaluating Electronic Textbooks: A Methodology, Researchand Advanced Technology for Digital Librairies: 5thEuropean Conference, ECDL 2001, Darmstadt, Germany, September 2001.
• Wilson, R. (2003). Ebook Readers in Higher Education. Educational Technology&Society, 6 (4), 8-17.
• Woody, W. D., Daniel, D. B., Baker, C. A. (2010). E-booksortextbooks: Students Prefer Textbooks. Computers&Education, 55, 945–948.