Konuşma Öğretimi Yaklaşım ve Modelleri

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 27, 07.04.2014

Firdevs Güneş

Öz

Dünyamızda 1900’lü yıllardan bu yana konuşma becerilerinin nasıl geliştirildiği, konuşurken
kelimelerin nasıl seçildiği, zihinsel sözlükteki binlerce kelime içinden en uygununun nasıl bulunduğu
üzerinde yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Bu araştırmalar sonucu çeşitli yaklaşım ve modeller
uygulanmaktadır. Bunlar geleneksel, bilişsel ve yapılandırıcı olmak üzere üç grupta toplanmaktadır.
Geleneksel yaklaşım ve yöntemler konuşmanın daha çok fiziksel süreçlerine yani vurgu, tonlama, telaffuz,
ses gibi ögelere ağırlık vermektedir. Bilişsel yaklaşım ve modeller konuşma sürecini hem zihinsel hem de
fiziksel olmak üzere daha geniş boyutta ele almakta ve konuşmacının zihinsel süreçlerine yoğunlaşmaktadır.
Konuşma sırasında zihindeki bilgi ve kelimelerin nasıl seçildiği, sözlere nasıl aktarıldığı en çok incelenen
konular arasında yer almaktadır. Bu anlayıştan hareketle bilişsel yaklaşımda çok sayıda konuşma öğretim
modeli geliştirilmiştir. Yapılandırıcı yaklaşım ve modeller ise öğrencinin konuşma becerilerini geliştirmeye
odaklanmakta, bunun için konuşma süreçleri, geliştirilecek beceriler, uygulanacak yöntem ve teknikler
belirlenmeye çalışılmaktadır. Günümüzde yapılandırıcı yaklaşımdan hareketle çeşitli konuşma öğretim
modelleri kullanılmakta, bu modellerde öngörülen aşamalar, yöntem ve tekniklerle öğrencilerin konuşma
becerileri geliştirilmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Konuşma, konuşma modeli, Türkçe öğretimi

Kaynakça

• Beacco, J.C. (2007). L'approche par compétences dans l'enseignement des langues : Enseigner à partir
• du CERC, Les Editions Didier.
• Bygate, M. (1998). Theoretical Perspectives on Speaking, Annual Review of Applied Linguistics, 18, pp.20-42.
• DeBot, K. (1992). A bilingual production model Levelt's "speaking" model adapted. Applied Linguistics, 13(1).
• Dell, G.S. (1986). A spreading-activation theory of retrieval in sentence production. Psychological Review, 93, 283-321.
• Dolz, J., ve Schneuwly, B. (1998). Pour un enseignement de l'oral Initiation aux genres formels à l'école. Issy-les-Moulineaux ESF Éditeur.
• Fayol, M.( 1997). Des Idées au Texte: Psychologie Cognitive de la Production Verbale, Orale et Ècrite. Paris: Presses Universitaires de France, Le Psychologue.
• Ferrand Ludovic.(1994). Accès au lexique et production de la parole: un survol, In: L'Année Psychologique. 1994 vol. 94, n°2. pp. 295-311.
• Ferrand, Ludovic. (1997). La dénomination d’objets : Théories et données. L’Année Psychologique, 97, 113-146.
• Ferrand, Ludovic (2002).Modèles et composantes de la production verbale, Psychologie Française, 46, 3-15.
• Ferrand, Ludovic (2001). La production du langage. Grenoble : Presses Universitaires de Grenoble.
• Giasson, Jocelyne (1995). La lecture : De la théorie à la pratique, Éditeur Gaëtan Morin, Montréal.
• Güneş, Firdevs(2013). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller, Ankara:Pegem.
• Güneş, Firdevs. (2009). Hızlı Okuma ve Anlamı Yapılandırma, Ankara:Nobel .
• Levelt, W. J. M. (1989). Speaking. From Intention to Articulation. Cambridge, Mass. The MIT Press.
• Lachapelle, Claudine (2001).Les stratégies de compréhension en lecture, Ministère de l’Education de la Saskatchewan.
• OCDE (2005). La définition et la sélection des compétences clés, Résumé, Mep_int_French
• Paulino, Edouard (2006).Abc de l'expose et l'expression Orale, BCE - Université de Neuchâtel I.
• Puren, C. (2004). L’evolutıon Historique Des Approches En Didactique Des Langues-Cultures ou Comment Faire L’unite Des « Unites Didactiques », Congrès Annuel de l’Association pour la Diffusion de l’Allemand en France (ADEAF), École Supérieure de Commerce de Clermont- Ferrand, 2-3 Novembre 2004, France.
• Rodríguez Seara, A. (2004). L’évolution des méthodologies dans l’enseignement du français langue étrangère depuis la méthodologie traditionnelle jusqu’à nos jours, Cuadernos del Marqués de San Adrián: Revista de humanidades, no. 1, http://www.uned.es/ca-tudela/revista/
• Saskatchewan. (2001). Philosophie et méthodes d'enseignement, Ministère de l'Éducation de la Saskatchewan
• Saskatchewan.(2000).Programme d'études, Ministère de l'Éducation de la Saskatchewan
• Tardif, Jacques. (1997). Pour un enseignement stratégique. Montréal : Editions Logiques.
• Vergnaud, Claire (2008). Dédramatiser La Production Orale, IUFM de l’Académie de Montpellier