Türkiye'de Okul Yöneticilerinin Teknolojik Liderliklerinin İncelenmesi: Bir Meta Analiz Çalışması

Yıl 2021, Cilt: 2021 February, Volume 10, 169 - 186, 05.02.2021

Öznur Tulunay Ateş , Özlem Akın Mart

https://doi.org/10.14686/buefad.740794

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de okul yöneticilerinin teknolojik liderlikleri ile ilişkili etkenler konusunda yapılan araştırmalardan elde edilen bulguların meta-analiz yöntemiyle analiz edilmesidir. Alan yazın taraması sonucunda, okul yöneticilerinin teknolojik liderlikleri ile ilişkisi incelenen değişkenlerin çeşitlilik gösterdiği ve okul yöneticilerinin teknolojik liderliklerine ilişkin verilerin yönetici ya da öğretmen olarak iki ayrı gruptan toplandığı saptanmıştır. 24 çalışmaya ulaşılan araştırmada, yönetici ve öğretmenler görüşlerini alan çalışmaların yer alması nedeniyle toplamda 38 çalışma meta-analize dâhil edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, teknolojik liderlik ile öğretmen ve yöneticilerle ilgili faktörler arasında, pozitif yönlü, orta ve anlamlı düzeyde bir etki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul yöneticilerinin teknolojik liderlikleri konusunda yapılan araştırmalarda öğretmenlerle yapılan çalışmaların etki katsayısının, yöneticilerle yapılan araştırmaların etki katsayısından yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma grubu (öğretmen-yönetici) ile ilgili faktörlerin okul yöneticilerinin teknolojik liderliğini etkileme düzeyleri ile ilgili hesaplanan etki büyüklüğünün yayın yılı ve yayın türü moderatör değişkenlerine göre istatistiksel olarak farklılaşmadığı; bölge değişkenine göre ise istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Teknolojik liderlik, meta-analiz, okul yöneticisi

Investigation of Technological Leadership of the School Administrators in Turkey: A Meta-Analysis Study

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de okul yöneticilerinin teknolojik liderlikleri ile ilişkili etkenler konusunda yapılan araştırmalardan elde edilen bulguların meta-analiz yöntemiyle analiz edilmesidir. Alan yazın taraması sonucunda, okul yöneticilerinin teknolojik liderlikleri ile ilişkisi incelenen değişkenlerin çeşitlilik gösterdiği ve okul yöneticilerinin teknolojik liderliklerine ilişkin verilerin yönetici ya da öğretmen olarak iki ayrı gruptan toplandığı saptanmıştır. 24 çalışmaya ulaşılan araştırmada, yönetici ve öğretmenler görüşlerini alan çalışmaların yer alması nedeniyle toplamda 38 çalışma meta-analize dâhil edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, teknolojik liderlik ile öğretmen ve yöneticilerle ilgili faktörler arasında, pozitif yönlü, orta ve anlamlı düzeyde bir etki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul yöneticilerinin teknolojik liderlikleri konusunda yapılan araştırmalarda öğretmenlerle yapılan çalışmaların etki katsayısının, yöneticilerle yapılan araştırmaların etki katsayısından yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma grubu (öğretmen-yönetici) ile ilgili faktörlerin okul yöneticilerinin teknolojik liderliğini etkileme düzeyleri ile ilgili hesaplanan etki büyüklüğünün yayın yılı ve yayın türü moderatör değişkenlerine göre istatistiksel olarak farklılaşmadığı; bölge değişkenine göre ise istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Meta analysis, , Technological leadership

Kaynakça

• Akbaba-Altun, S. (2008). İlköğretim okul yöneticilerinin teknolojiye yönelik tutumları ve duygusal zekaları arasındaki ilişkinin incelenmesi: Düzce ili örneği [Examining the relationship between emotional intelligence and technology attitudes of primary school administrators: Duzce province example]. In 8th International Educational Technologies Conference 6-9 May 2008 (pp. 1302-1305). Anadolu University, Eskişehir, Turkey.
• Akcil, U., Aksal, F. A., Mukhametzyanova, F. S., & Gazi, Z. A. (2017). An examination of open and technology leadership in managerial practices of education system. EURASIA Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13(1), 119-131.https://doi.org/10.12973/eurasia.2017.00607a
• *Aktaş, N. (2016). Ortaöğretim kurumları okul yöneticilerinin teknoloji liderlik rollerinin incelenmesi [Investigation of technology leadership roles of secondary school institutions' school administrators]. Master thesis, Marmara University, İstanbul, Turkey.
• Alkan, C. (2005). Eğitim teknolojisi (7. Baskı) [Education technology (7th edit.)]. Anı Publishing.
• Anderson, E.R., & Dexter, S. (2005). School technology leadership: an empirical investigation of prevalence and effect. Educational Administration Quarterly, 1(41), 49-82. https://doi.org/10.1177/0013161X04269517
• Arslan, S. (2016). Eğitimde teknoloji entegrasyonunu etkileyen faktörlerdeki değişimin incelenmesi [Examining change in factors affecting technology integration in education]. Master thesis, On Dokuz Mayıs University, Samsun, Turkey.
• Banoğlu, K. (2011). Okul müdürlerinin teknoloji liderliği yeterlikleri ve teknoloji koordinatörlüğü [Technology leadership competencies and technology coordination of school principals]. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(1), 199-213.
• *Banoglu, K., Vanderlinde, R., & Çetin, M. (2016). Investigation of principals’ Technology leadership profiles in the context of schools’ learning organization culture and ICT infrastructure: F@tih Project Schools vs. the Others. Education and Science, 41(188), 83-98. Doi: 10.15390/EB.2016.6618
• *Baş, E. D. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleriyle okul iklimi arasndaki ilişki [ The relationship between the technology leadership roles of primary school administrators and the school climate]. Master thesis, Maltepe University, İstanbul, Turkey.
• Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P., & Rothstein, H. R. (2011). Introduction to meta-analysis. John Wiley & Sons.
• *Bostancı, H. (2010). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri açısından incelenmesi [Examination of school administrators in terms of technological leadership competencies]. Master thesis, Gazi University, Ankara, Turkey.
• *Bülbül, T. & Çuhadar, C. (2012). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği öz-yeterlik algıları ile bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik kabulleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between school administrators' perceptions of technology leadership self-efficacy and their acceptance towards information and communication technologies.]. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty, 12(23), 474-499.
• Can, T. (2008). İlköğretim okulları yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlilikleri: Ankara ili Etimesgut ilçesi örneği [Technological leadership competencies of primary school administrators: An example of Ankara province, Etimesgut district.]. In proceedings of VIII. International Educational Technology Conference (pp.1053-1057). Anadolu University, Eskişehir, Turkey.
• *Cantürk, G. (2016). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik davranışları ve bilişim teknolojilerinin yönetim süreçlerinde kullanımı arasındaki ilişki [The relationship between technological leadership behaviors of school administrators and the use of information technologies in management processes]. Doctorate dissertation, Akdeniz University, Antalya, Turkey.
• *Celep, C., & Tülübaş, T. (2014). Effect of principals’ technological leadership on teachers’ attitude towards the use of educational technologies. In IFIP Conference on Information Technology in Educational Management (pp. 247-258). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Chambers, E. A. (2004). An introduction to meta-analysis with articles from the journal of educational research (1992-2002). The Journal of Educational Research, 98(1), 35-45.https://doi.org/10.3200/JOER.98.1.35-45
• Chang, I. (2003a). The new leadership trend: Technology leadership. Journal of Education Research, 114, 83-95.
• Chang, I. (2003b). Assessing the dimensions of principals’ effective technology leadership: An application of structural equation modeling. Educational Policy Forum, 6(1), 111-141.
• Chang, I.H. (2012). The effect of principals’ technological leadership on teachers’ technological literacy and teaching effectiveness in Taiwanese elementary schools. Educational Technology & Society, 15(2), 328-340.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2005). Research methods in education (Fifth Edition). Routledge Falmer. https://ge3143myd.files.wordpress.com/2011/02/research met hod-ineducation-5th-cohen.pdf.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. Sixth Edition. London: Routledge. https://books.google.com.tr/books?id=QUtjTJMYsFEC&pg=PA521&dq=Cohen,+Manion,+Morrison,+(20 7)+weak+effect,+dest+effect&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwi11L3q7djoAhXvgXIEHYJwA0sQ6EIKDAA# =onepage&q=Cohen%2C%20Mnion%2C%20Morrison%2C%20(007)%20weak%20effect%2C%20modes %20effect&f=alse.
• Cook, D., Cooper, H., Cordray, D. S., Hartmann, H., Hedges, L.V., Light, R. J., et al. (1992). Meta analysis for explanation. Russell Sage Foundation.
• Cooper, H. (2015). Research synthesis and meta-analysis: A step-by-step approach (Vol. 2).Sage publications.
• Cooper, H., & Hedges, L. V. (2009). Research synthesis as a scientific process. In H. Cooper, L. V. Hedges & J C. Valentine (Eds.), The handbook of research synthesis and meta analysis (2nd ed., pp. 3- 16). Russell Sage Foundation.
• *Çalık, T., Çoban, Ö., & Özdemir, N. (2019). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlikleri ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between technological leadership self-efficacy and personality characteristics of school administrators.]. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 52(1), 83-106. https://doi.org/10.30964/auebfd.457346
• *Demiraçan, A. (2019). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği stratejileri ile yenilik yönetimi yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between school administrators' technology leadership strategies and innovation management competence beliefs]. Master thesis, Trakya University, Edirne, Turkey.
• *Demirsoy, S. (2016). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterlikleri ile öğretmenlerin teknolojik pedagojik bilgi düzeyleri arasındaki ilişki [The relationship between technological leadership competencies of school administrators and teachers' technological pedagogical knowledge levels]. Master thesis, İstanbul Sabahattin Zaim University, İstanbul, Turkey.
• Dinçer, S. (2014). Eğitim bilimlerinde uygulamalı meta-analiz [Applied meta-analysis in educational sciences]. Pegem Academy Publishing.
• *Doğan, İ. (2018). Examination of the technology leadership self-efficacy perceptions of educational managers in terms of the self-efficacy perceptions of information technologies (Malatya province case). Participatory Educational Research, 5(2), 51-66. https://doi.org/10.17275/per.18.9.5.2
• *Durnalı, M. (2018). Öğretmenlere göre okul müdürlerinin teknolojik liderlik davranışları ve bilgi yönetimini gerçekleştirme düzeyleri [Technological leadership behaviors and knowledge management levels of school principals according to teachers]. Doctorate dissertation, Hacettepe University, Ankara, Turkey.
• *Erdoğdu M.Y., & Umurkan F. (2014). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik rollerinin yordanmasında okul ikliminin etkileri [Effects of school climate on predicting technological leadership roles of school administrators]. İZÜ Journal of Social Sciences, 2(4), 155-172.
• *Ertuğrul, E. (2014). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre yöneticilerin teknoloji liderlik düzeyi ile yönetici etkililiği arasındaki ilişki [According to the opinions of the teachers working in primary schools, the relationship between the technology leadership level of administrators and the effectiveness of the manager]. Master thesis, Uşak University, Uşak, Turkey.
• Ford, J. I. (2000). Identifying technology leadership competencies for Nebraska’s K-12 technology leaders. Doctorate dissertation, University of Nebraska, USA.
• *Gerçek, M. M. (2016). Özel okullarda görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre yöneticilerin teknolojik liderlik düzeyi ile yöneticilik etkililiği arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between the technological leadership level of administrators and management effectiveness according to the opinions of teachers working in private schools]. Master thesis, Afyon Kocatepe University, Afyonkarahisar, Turkey.
• Gökoğlu, S., & Çakıroğlu, Ü. (2014, May). Bir teknoloji lideri olarak bilişim teknolojileri öğretmeni [Information technology teacher as a technology leader]. In II. International Instructional Technologies & Teacher Education Symposium Proceedings (pp.20-22). Afyonkarahisar, Turkey.
• Görgülü, D., Küçükali, R., & Ada, Ş. (2013). Okul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlilikleri [Technological leadership self-efficacy of school administrators]. Educational Technology Theory and Practice, 3(2), 53-71.
• Grey-Bowen, J. E. (2010). A study of technology leadership among elementary public school principals in Miami Dade County. Doctorate dissertation, St. Thomas University, Florida.
• *Gürfidan, H., & Koç, M. (2016). The impact of school culture, technology leadership, and support services on teachers' technology ıntegration: A structural equation modeling. Education & Science, 41(188).
• *Gürkan, H. (2017). Okul müdürlerinin teknoloji liderliği yeterlikleri ile yaşam boyu öğrenme yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between technology leadership competencies of school principals and lifelong learningcompetencies]. Master thesis, İstanbul Sabahattin Zaim University, İstanbul, Turkey.
• Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş., & Dalgıç, G. (2010). Eğitim yöneticileri teknoloji liderliği standartlarına ilişkin öğretmen, yönetici ve denetmenlerin görüşleri [Opinions of teachers, managers and supervisors regarding the technology leadership standards of educational managers]. Education Management in Theory and Practice, 4(4), 535-579. *Hayytov, D. (2013). Eğitim yöneticilerinin teknoloji liderliği yeterlik algıları ile öğretmenlerin teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişki [The relationship between educational administrators’ technology leadership competency perceptions and teachers' attitudes towards technology]. Master thesis, Gazi University, Ankara, Turkey. Hedges, L. V., & Olkin, I. (1985). Statistical methods for meta-analysis. Academic Press.
• Hedges, L. V., & Vevea, J. L. (1998). Fixed and random-effects models in meta analysis. Psychological Methods, 3, 486-504.
• Hsieh, W. B. (2004). The new dimension of professional development of principals elementary and secondary schools: Technology leadership. Secondary Education, 55(5), 72-91.
• Huang, H. (2004). A study of elementary school principals’ instructional leadership strategy in Taipei Count. Master thesis, National Taiwan Normal University, Taiwan.
• *Irmak, M. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin, yöneticilerinin “teknoloji liderliği” düzeylerine ilişkin algıları [Primary and secondary school teachers 'perceptions of their administrators' level of “technology leadership”]. Doctorate dissertation, Pamukkale University, Denizli, Turkey.
• International Society for Technology in Education. (2002). National educational technology standards of teachers: Preparing teachers to use technology. ISTE (Interntl Soc Tech Educ). https://www.iste.org/stan dards/f or-educators
• Kadela, T. (2002). Technology leadership of elementary principals: Standards, competencies, and integration. Doctorate dissertation, Seton Hall University, USA.
• Kalkan, F. (2020). Öğretmenlerin öz yeterlik inançları ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki: Bir meta analiz çalışması. Eğitim ve Bilim, Erken Görünüm, 1-27. *Karabağ-Köse, E., Yurdakul, Ö., & Onuk, H. (2017). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği ile sosyal medyada öğretmen-öğrenci etkileşimi arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Examining the relationship between technology leadership of school administrators and teacher-student interaction in social media]. Kırıkkale University Journal of Social Sciences, 7(2), 329-344. Küplü, N. (2012). Devlet ilköğretim ve özel ilköğretim okullarının teknoloji yeterlilikleri ve bu okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin bilgi teknolojileri okuryazarlık düzeylerinin karma metot yöntemiyle değerlendirilmesi (Çanakkale İli Örneği) [Technology competencies of public primary and private primary schools and evaluation of information technology literacy levels of classroom teachers working in these schools by using mixed method method (Example of Çanakkale)]. Master thesis, Pamukkale University, Denizli, Turkey.
• Littell, J. H., Corcoran, J., & Pillai, V. (2008). Systematic reviews and meta-analysis. Oxford University Press.
• Matthews, A. W. (2002). Technology leadership at a junior high school: A qualitative case study. Doctorate dissertation, University of Nevada-Las Vegas, USA.
• Mullen, B., Muellerleile, P., & Bryant, B. (2001). Cumulative meta-analysis: A consideration of indicators of sufficiency and stability. Personality and Social Psychology Bulletin, 27(11), 1450-1462. doi:10.1177/0146 1672012711006.
• Ölez, D. & Kılıçoğlu, D. (2018). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği davranışlarının incelenmesi [Investigation of technology leadership behaviors of school administrators]. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty, 48, 575-601. https://doi.org/10.21764/maeuefd.431481
• Raman, A., Don, Y., & Kasim, A. (2014). The relationship between principals’ technology leadership and teachers’ technology use in Malaysian secondary schools. Asian Social Science, 10(18), 30-36. Doi: 10.5539/ ass.v10n18p30
• Richardson, J. W., Flora, K., & Bathon, J. (2013). Fostering a School Technology Vision in School Leader. International Journal of Educational Leadership Preparation, 8(1), 144 160.
• *Samancıoğlu, M., Bağlıbel, M., Kalman, M., & Sincar, M. (2015). The relationship between technological leadership roles and profiles of school principals and technology integration in primary school classrooms. Journal Of Educational Sciences Research, 5(2), 77-96.
• Sarıer, Y. (2016). Türkiye’de öğrencilerin akademik başarısını etkileyen faktörler: Bir meta analiz çalışması [The factors that affects students' academic achievement in turkey: a meta analysis study]. Hacettepe University Journal of Education, 31(3), 609-627. Doi:10.16986/HUJE.2016015868
• Scott, G. (2005). Educator perceptions of principal technology leadership competencies. Doctorate dissertation, The University of Oklahoma, USA.
• Seay, D. A. (2004). A study of the technology leadership of Texas high school principals. Doctorate dissertation, University of North Texas, USA.
• Shadish, W. R., & Sweeney, R. B. (1991). Mediators and moderators in meta-analysis: There's a reason we don't let dodo birds tell us which psychotherapies should have prizes. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59(6), 883-893. https://doi.org/10.1037/0022-006X.59.6.883
• Şişman-Eren, E. (2010). İlköğretim okul müdürlerinin eğitim teknolojilerini sağlama ve kullanmada gösterdikleri liderlik davranışları [Leadership behaviors of elementary school principals in providing and using educational technologies]. Doctorate dissertation, Anadolu University, Eskişehir, Turkey.
• Şişman-Eren, E., & Kurt, A. (2011). İlköğretim okul müdürlerinin teknoloji liderliği davranışları [Technology leadership behaviors of primary school principals]. Journal of Uşak University Social Sciences, 4(2), 219-238.
• Tanzer, S. (2004). Mesleki ve teknik öğretim okul yöneticilerinin teknolojik liderlik [Technological leadership of vocational and technical education school administrators]. Master thesis, Abant İzzet Baysal University, Bolu, Turkey.
• Teke, S. (2019). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rollerinin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi [Evaluation of technology leadership roles of school administrators in line with teacher opinions]. Master thesis, Marmara University, İstanbul, Turkey.
• Ulubey, Ö., & Toraman, Ç. (2015). Yaratıcı drama yönteminin akademik başarıyaetkisi: Bir meta analiz çalışması [The effect of creative drama on students' academic achievement: A meta analysis study]. Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 12(32), 195-220.
• *Ulukaya, F. (2015). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği özyeterlikleri ile eğitim öğretim işlerini gerçekleştirme düzeyleri arasındaki ilişki (Tokat İli Örneği) [Relationship between school administrators' technology leadership self-efficacy and their level of education and training (Tokat Province Example)]. Master thesis, Gaziosmanpaşa University, Tokat, Turkey.
• *Uysal-Balaban, N. (2012). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliği rolleri ile bilgisayar kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Determining the relationship between technology leadership roles of school administrators and computer anxiety levels]. Master thesis, Anadolu University, Eskişehir, Turkey.
• Üstün, U., & Eryilmaz, A. (2014). A research methodology to conduct effective research syntheses: Meta analysis. Education and Science, 39(174).
• Yeh, L. (2003). Technology leadership. Journal of Education Research, 112, 151-152.
• The references marked with * indicate the studies included in the meta-analysis.