Effective School Research in Turkey: Content Analysis of Articles (2000-2020)

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 586 - 597, 05.10.2021

Osman Titrek , Mustafa Delioğlan , Neslihan İpekli

https://doi.org/10.14686/buefad.959543

Öz

In this study, it was aimed to reveal the descriptive characteristics, methodical dimensions and general trends of the research articles on Effective School in Turkey published between 2000-2020. These studies have been systematically evaluated through content analysis. For this purpose, 23 articles scanned with the keyword ‘effective school’ and ‘school effectiveness’ were examined in the Journal Park and Google academic databases published between 2000 and 2020. The article classification form developed by Sözbilir, Kutu and Yaşar (2012) was adapted and used for effective school research to examine the articles. The data obtained from the studies examined by content analysis were analyzed using percentage and frequency values. In these studies, it was observed that (I) the concept of an effective school is most often associated with the leadership styles of school administrators, (II) quantitative research method was often used, (III) survey was preferred as data collection tool, (IV)random sampling method was widely used and (V)teachers were chosen most as sample.

Anahtar Kelimeler

Education, Effective School, School Effectiveness

Türkiye’de Etkili Okul Araştırmaları: 2000-2020 Dönemi Makalelerin İçerik Analizi

Öz

Bu araştırmada 2000-2020 yılları arasında yayınlanmış Türkiye adresli etkili okul üzerine yapılan araştırma makalelerinin tanımlayıcı özelliklerini, yöntemsel boyutlarını ve genel eğilimlerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu amaçla 2000 ile 2020 yılları arasında yayımlanmış Dergi Park ve Google Akademik veri tabanlarında ‘‘etkili okul’’ ve ‘‘okul etkililiği’’ anahtar kelimesi ile taranan 23 makale incelenmiştir. İncelenen bu araştırmalar içerik analizi yöntemiyle sistematik bir biçimde değerlendirilmiştir. Makaleleri incelemek için Sözbilir, Kutu ve Yaşar (2012) tarafından geliştirilen makale sınıflama formu etkili okul araştırmaları için uyarlanarak kullanılmıştır. İçerik analizi ile incelenen çalışmalardan elde edilen veriler SPSS Statistics 23 programıyla yüzde ve frekans değerleri kullanılarak çözümlenmiştir. İncelenen araştırmalarda (I) etkili okul kavramının en çok okul yöneticisinin liderlik stilleri ile ilişkilendirildiği, (II) araştırmalarda nicel araştırma yönteminin sıklıkla kullanıldığı, (III) veri toplama aracı olarak anket tercih edildiği, (IV) tesadüfi örnekleme yönteminin yaygın olarak kullanıldığı ve (V) örneklem olarak en çok öğretmenlerin seçildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Etkili Okul, Okul Etkililiği

Kaynakça

• Abdurrezzak, S., ve Uğurlu C., T. (2016). Okul liderliği davranış ve uygulamalarının okul etkililiğini sağlamadaki rolüne ilişkin öğretmen algılarının incelenmesi. [Examination of teacher perceptions regarding the role of school leadership behaviors and practices in ensuring school effectiveness] Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40(1), 2016-242.
• Akan, D. (2016). Effective school evaluation in primary schools from the dimension of parents. Journal of Education and Training Studies, 5(1), 134-140.
• Altun, T. ve Bebek, G. (2016). Öğretim elemanlarının okul geliştirme ve etkili okul paradigmalarının temel bileşenleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. [Examining the views of the instructors on the basic components of school improvement and effective school paradigms] Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 96- 107.
• Arslan, H., Satıcı, A., & Kuru, M. (2007). Resmi ve Özel İlköğretim Okullarının Kültür ve Etkililik Düzeylerinin Karşılaştırılması. [Comparison of Culture and Effectiveness Levels of Public and Private Primary Schools.] Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi , Sayı 51, ss: 371-394.
• Arslantaş, H., İ., ve Özkan, M. (2014). Öğretmen ve yönetici gözüyle etkili okulda yönetici özelliklerinin belirlenmesi. [Determining the characteristics of the administrator in an effective school from the perspective of teachers and administrators] The Journal of Academic Social Science Studies, 26, 181-193.
• Ayık, A. ve Ada, Ş. (2009). İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkililiği arasındaki ilişki. [The relationship between the school culture created in primary schools and the effectiveness of schools] Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 429-446.
• Balcı, A. (2010). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü (2.Baskı). [Annotated glossary of educational administration terms] Ankara: Pegem Akademi.
• Balcı, A. (2014). Etkili Okul ve Okul Geliştirme Kuram,[Effective School and School Development Theory]Uygulama ve Araştırma (7.baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Başaran, İ.E, (2000).Eğitim Yönetimi Nitelikli Okul. [Educational Management Qualified School] 4. Baskı, Feryal Matbaası, Ankara.
• Brookover, W. (1979 ). School socıal systems and student achıevement (School can make difference), New York: Praeger Publishers.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış [New structure and behavior in school management] (15.basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Cerit, Y., ve Yıldırım, B. (2017). İlkokul müdürlerinin etkili liderlik davranışları ile okul etkililiği arasındaki ilişki. [The relationship between effective leadership behaviors of primary school principals and school effectiveness.] Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 902-914.
• Çelikten, M. (2001). Etkili okullarda karar süreci.[Decision process in effective schools.] Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(2), 263-274.
• Çalışkan, M., S., ve Güçlü, M. (2014). Etkili okul-çevre ilişkisinde ailenin katkısına ilişkin okul yöneticilerinin görüşleri. [School administrators' views on the contribution of the family in the effective school-environment relationship.] Journal of International Social Research, 7(34), 750-759.
• Çubukçu, Z., & Girmen, P. (2006). Ortaöğretim Kurumlarının Etkili Okul Özelliklerine Sahip Olma Düzeyleri. [Levels of Secondary Education Institutions to Have Effective School Characteristics.] Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:16.
• Edmonds, R. (1979). Effective School For the Urban Poor. Educational Leadership, 15-24.
• Good, T.L. and Brophy, J.E. (1986), School Effects. In M.C. Wittrock (Ed.),Handbook of Resarch on Teaching, 3.Ed., New York: Macmillian
• Gökçe, F. ve Kahraman, P. B. (2010). Etkili okulun bileşenleri: Bursa ili örneği. [Components of an effective school: The case of Bursa province.] Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 173-206.
• Helvacı, M. A., & Aydoğan, İ. (2011). Etkili Okul ve Etkili Okul Müdürüne İlişkin Öğretmen Görüşleri. . [Teachers' Views on Effective School and Effective School Principal.]Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4/2, 42-61
• Hoy, W., K. ve Ferguson, J. (1985). A Theoretical framework and exploration of organizational effectiveness of schools. Educational Administration Quarterly, 21, 117-134.
• Işık, A., N., ve Gümüş, E. (2016). Yönetici öz-yeterliği ve okul etkililiği arasindaki ilişkinin incelenmesi. . [Examining the relationship between administrator self-efficacy and school effectiveness.] Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 419-434
• Lezotte, L. W. (1989), School improvement based on the effective schools resarch, International Journal of Educational Reasarch,13, 815-824.
• Mackenzia, D. E.(1983). Resarch of school ımprovement: an appraisal of some recent trends. Educational Resarcher, 12(4), 5-16
• Özdemir, S. (2019). Eğitimde Örgütsel Yenileşme [Organizational Innovation in Education] (Geliştirilmiş 7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Şenel, T., ve Buluç, B. (2016). İlkokullarda okul iklimi ile okul etkililiği arasındaki ilişki. [The relationship between school climate and school effectiveness in primary schools]TÜBAV Bilim Dergisi, 9(4), 1-12.
• Şimşek, H. & Yıldırım, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. [Qualitative research methods in the social sciences.]Ankara: Seçkin Yayıncılık. 10.Baskı
• Şişman, M. (1996). Etkili okul yönetimi. Şişman, M. (1996).[Effective school management.] Yayınlanmamış Araştırma Raporu, Eskişehir
• Şişman, M. (2011). Eğitimde mükemmellik arayışı etkili okullar. [The pursuit of excellence in education is effective schools.] Ankara: Pegem Akademi.
• Titrek, O. (2020, 12 26). https://www.youtube.com/watch?v=ag2yr89yW5E adresinden alındı.
• Uğurlu, C., T. ve Demir, A. (2016). Etkili okullar için kim ne yapmalı? [Who should do what for effective schools?] Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 53-75.
• Yılmaz, K. (2015). Öğretmenlerin örgütsel farkındalık ve örgütsel güven algıları ile okulların örgütsel etkililik düzeyleri. [Organizational awareness and organizational trust perceptions of teachers and organizational effectiveness levels of schools. Intellectual.] Aydın.
• Yörük, S., ve Şahin, B. (2012). Cultural leadership roles of school principals in high schools as effective schools. Journal of Theoretical Educational Science, 5(3), 352-368.
• Zigarelli, M. A. (1996). An Empirical Test of Conclusions From Effective Schools Journal of Educational Research. Vol. 90, No. 2, s. 103-111.