Cerrahide Hızlandırılmış İyileşme Protokolü: Sistematik Derleme

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 3, 15 - 34, 11.01.2021

Çığla Arslankılıç , Erdem Göl , Nesibe Sultan Çınaroğlu

Öz

ERAS “Enhanced Recovery After Surgery’ nin kısaltılmış hali olup, geleneksel cerrahi girişimlere radikal değişiklikler getirerek kanıt temelli uygulamalar protokolüdür. Amaç, hastaların cerrahi stres tepkilerini azaltmak, hastanede kalış süresini kısaltmak, morbidite ve mortaliteyi azaltmaktır. Tanımlayıcı tipte yapılan bu araştırma Türkiye’de 2010-2020 yıllarında Türkçe ‘Cerrahide Hızlandırılmış İyileşme Protokolü’ başlıklı araştırmalar oluşturmuştur. Araştırma kapsamında konu ile alakalı yayınlar Google akademikte taranmıştır. Makaleler önce başlık ve özet yönünden analiz edildi. Veri tabanlarından tekrarlı makaleler araştırmadan çıkarıldı. Verilerin elde edilmesinde araştırmacılar tarafından hazırlanan Veri Çekme Formu ile makalelerin raporlama özelliklerini belirlemek için İngilizcede geliştirilmiş, 27 maddelik PRISMA Bildirgesi Formu kullanıldı. İncelenen çalışmalar ile cerrahi girişimlerde, ERAS protokollerinin, geleneksel uygulamalara göre üstün yönleri gösterilmiştir. Geleneksel uygulamalar yerine kanıta dayalı protokollerin uygulanmasının hasta iyileşmesini arttırdığı çalışmalarla kanıtlanmıştır. Literatür taramalarıyla bu alanda yapılan çalışma sayısının ülkemizde yeterli olmadığı, hemşirelik çalışmalarının arttırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İyileşme Protokolü, Eras Protokolü, Hemşirelik

Kaynakça

• Nikodemski , T., Biskup, A., Taszarek , A., Albin, M., Głaz, A. C., Płoska, A. C., Et Al. (2017). Implementation Of An Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Protocol İn A Gynaecology Department – The Follow-Up At 1 Year. Contemp Oncol (Pozn), 21(3), 240-243.
• Pedrazzani, C., Conti, C., Mantovani, G., Fernandes, E., Turri, G., Lazzarini, E., Et Al. (2018). Laparoscopic Colorectal Surgery And Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Program. Medicine (Baltimore), 97(35), 121-137.
• Redwood, J., Dumestre, D. O., & Webb, C. E. (2017). Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Protocol Enables Safe Same-Day Discharge After Alloplastic Breast Reconstruction. Sage Journals, 25(4), 249-254.
• Aydoğan, S. M. (2015). Postoperatif Dönemde Beslenme. J Turgut Ozal Med Cent, 22(4), 274-5.
• Baldini, G., Ferreira , V., & Carli, F. (2018). Preoperative Preparations For Enhanced Recovery After Surgery Programs: A Role For Prehabilitation.Surg Clin North Am, 6(98), 1149-1169.
• Bayar, Ö. Ö., Bademci, R., Sözener, U., Tüzüner, A., ve Karayalçın, K. (2013). Major Karaciğer Rezeksiyonunda ERAS Protokolü.Okmeydanı Tıp Dergisi, 29(3), 135-142.
• Birlikbaş, S., ve Bölükbaş, N. (2019). ERAS Rehberleri Cerrahi Sonrası Hızlandırılmış İyileşme Protokolleri. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2(3), 194-205.
• Çakır, G., ve Çilingir, D. (2018). Cerrahi Alan Enfeksiyonlarının Önlenmesinde Ameliyat Sürecinde Normoterminin Sağlanması. Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(2), 137-143.
• Dağıstanlı, S., Kalaycı, M. U., ve Kara, Y. (2018). Genel Cerrahide ERAS Protokolünün Değerlendirilmesi. İKSST Dergisi, 10(1), 9-20.
• Demirhan, İ., ve Pınar, G. (2014). Postoperatif İyileşmenin Hızlandırılması Ve Hemşirelik Yaklaşımları. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hemşirelik E- Dergisi, 2(43-53).
• Ersoy, E., ve Gündoğdu, H. (2007). Cerrahi Sonrası İyileşmenin Hızlandırılması. Turkish Journal Of Surgery, 23(1), 35-40.
• Ertürk, C., Yıldırım , B., ve Diril, S. K. (2018). Ortopedi Ve Travmatolojide Ameliyat Sonrası Geliştirilmiş İyileşme (ERAS). İKSST Dergisi, 10(1), 41-47.
• Gök, F., ve Giersbergen, M. Y. (2018). Ameliyat Öncesi Aç Kalma: Sistematik Derleme. Pamukkale Tıp Dergisi, 11(2), 183-194.
• Hergül, F. K., ve Yavuz, M. (2016). Ameliyat Öncesi Antiseptik Duş Cerrahi Alan Enfeksiyonlarının Önlenmesinde Etkili Midir? Sistematik Derleme. Pamukkale Tıp Dergisi, 9(2), 171-179.
• Kılıç , S. (2015). Kappa Testi. Journal Of Mood Disorders, 3(5), 142-144.
• Low, D., Allum, W., Manzoni, G. D., Ferri, L., Immanuel, A., Kuppusamy, M., Et Al. (2019). Guidelines For Perioperative Care İn Esophagectomy: Enhanced Recovery After Surgery (ERAS®) Society Recommendations. World Journal Of Surgery, 43(1), 299-330.
• Mayir, B., ve Erdoğan, O. (2009). Elektif Kolorektal Cerrahi Öncesi Mekanik Barsak Temizliği Uygulanmalı Mı? Kolon Rektum Hastalıkları Dergisi, 1(19), 102-105.
• Öncü, S. (2011). Cerrahide Antibiyotik Profilaksisi. Turkish Journal Of Surgery, 27(3), 176-181.
• Rackwitz, L., Reyle-Hahn, S. M., & Nöth, U. (2020). Preoperative Management And Patient Education İn Fast-Track Arthroplasty. Orthopade J, 4(49), 299-305.
• Rankılıç, R., ve Tuna, A. (2019). Transüretral Rezeksiyon- Prostat (TUR-P) Ameliyatlarında ERAS Protokolü İle Ameliyat Öncesi Ve Sonrası Yapılması Gereken Beslenme, Ağrı Ve Erken Mobilizasyon Uygulamalarının. KSU Medical Journal, 14(2), 69-74.
• Rocos, B., & Donaldson, L. J. (2012). Alcohol Skin Preparation Causes Surgical Fires. Ann R Coll Surg Engl, 94(1), 87-89.
• Segelman, J., &Nygren, J. (2017). Best Practice İn Major Elective Rectal/Pelvic Surgery: Enhanced Recovery After Surgery (ERAS). Updates İn Surgery, 69(1), 435–439.
• Shida, D., Tagawa, K., Inada, K., Nasu, K., Seyama, Y., Maeshiro, T., Et Al. (2017). Modified Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Protocols For Patients With Obstructive Colorectal Cancer. BMC Surg, 17(1), 1-18.
• Terzioğlu, F., Şimşek , F., Karaca, K., Sarıince, N., Altunsoy, P., ve Salman, M. C. (2013). Multimodal İnterventions (Chewing Gum, Early Oral Hydration And Early Mobilisation) On The İntestinal Motility Following Abdominal Gynaecologic Surgery. J Clin Nurs, 22(13), 1917-1925.
• Tetzner, F., Gunnarsson O, W. O., Rackwitz, L., Nöth, U., & Reyle-Hahn, S. M. (2020). Anesthesiological Concepts İn Fast-Track Arthroplasty. Orthopade J., 49(4), 306-312.
• Tuna, P. T., ve Kurşun, Ş. (2018). Kolorektal Cerrahisinde Hızlandırılmış Bakım Protokolleri Ve Hemşirelik Bakımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 11(2), 180-188.
• Uğurlu, A. K., Kula, S. Ş., Seçginli, S., ve Eti, F. A. (2017). Ameliyat Sonrası İlk 24 Saatte Erken Ayağa Kaldırmanın Hızlı İyileşmeye Etkisi: Sistematik Derleme. Türkiye Klinikleri Hemsirelik Bilimleri, 9(4), 280-288.
• Umutoğlu, T., ve Salihoğlu, Z. (2018). Anesteziyoloji Ve Perioperatif Hekimlikte ERAS Protokolleri, Anestezi Ve ERAS.İKSST Dergisi, 10(1), 5-8.
• Vlug, S. M., Wind, J., Van Der Zaag, E., Ubbink, D. T., Cense , H. A., & Bemelman, W. A. (2009). Systematic Review Of Laparoscopic Vs Open Colonic Surgery Within An Enhanced Recovery Programme. Colorectal Disease J, 11(4), 335-343.
• Wang, M. Y., Chang, P. Y., & Grossman, J. (2017). Development Of An Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Approach For Lumbar Spinal Fusion. J Neurosurg Spine, 26(4), 411-418.
• Wellge, B. E., Trepte, C. J., Zöllner, C., Izbicki, J. R., and Bockhorn, M. (2020). Perioperative Fluid Management.Chirurg J., 91(2), 121-127.
• Zheng, E., Tang, Y., Yang, M., Che, G., Zhang, J., Du, N., Et Al. (2017). Current Status Of Prevention And Nursing On Venous Thromboembolism Among Perioperative Patients With Lung Cancer. Zhongguo Fei Ai Za Zhi, 20(10), 661-666.