Determining the Effect of Coach-Athlete Relationships of Youth Athletes on Moral Decision-Making Attitudes

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 1, 22 - 35, 30.06.2021

Tülay Canlı Umut Canlı , Cüneyt Taşkın

https://doi.org/10.33459/cbubesbd.925805

Cited By: 1

Öz

This research was conducted with the aim of determining the effect of the coach-athlete relationship levels on the moral decision-making attitudes of the youth athletes with some variables. A total of 240 athletes, 109 male athletes and 131 female athletes (age = 13.5 ± 1.71), voluntarily participated in the study. In the research, the scales of the Coach-Athlete Relationship and the Moral Decision Making Attitudes in youth sports were used as data collection tools. In the statistical analysis of the data; descriptive statistics, Confirmatory Factor Analysis, Cronbach Alpha and hierarchical regression analysis were used. The sub-dimension of the youth athletes' age, sports age, and the original contribution of the time they worked with the trainer was significant, and adopting cheating sub-dimension (R = 0.278; R2 = 0.077; Adjusted R2 = 0.065; F(3-236) = 6.582; p <0.05) and the sub-dimension of affection for competition (R = 0.207; R2 = 0.043; Adjusted R2 = 0.031; F (3-236) = 3.538; p <0.05). In addition, it was determined that the original contribution of the trainer-athlete relationship was significant, affecting both the adoption of cheating and the affectionate affection sub-dimensions (p<0.05). Original contribution of the coach-athlete relationship was found to be highly significant within the model. (p<0.05). As a result; It has been determined that there is a positive linear relationship between the affinity sub-dimension, which expresses mutual respect, trust and value, between the coach and the athlete, and the sub-dimension of gaining fairly, which represents positive attitude and behavior in moral decision-making.

Anahtar Kelimeler

Moral Decision Making, Coach-Athlete Relationship, Youth Athletes

Altyapı Sporcularının Antrenör-Sporcu İlişkilerinin Ahlaki Karar Alma Tutumlarına Etkisinin Belirlenmesi

Öz

Bu araştırma altyapı sporcularının bazı değişkenler ile antrenör-sporcu ilişkisi düzeylerinin sporcuların ahlaki karar alma tutumlarına etkisinin ortaya konulmasını amacı ile yapılmıştır. Araştırmaya 109 erkek sporcu, 131 kadın sporcu (yaş = 13,5±1,71) olmak toplam 240 sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada Antrenör-Sporcu İlişkisi Envanteri ve Altyapı Sporlarında Ahlaki Karar Alma Tutumları ölçekleri veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde; betimsel istatistik, doğrulayıcı faktör analizi, Cronbach alfa ve hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Alt yapı sporcularının yaş, spor yaşı, antrenör ile çalıştığı sürenin özgün katkısının anlamlı olduğu ve hileyi benimsemek alt boyutunu (R=0,278; R2=0,077; Düzeltilmiş R2=0,065; F(3-236)= 6,582; p<0,05) ve yarışma severlik alt boyutunu (R=0,207; R2=0,043; Düzeltilmiş R2=0,031; F(3-236)= 3,538; p<0,05) etkilediği belirlenmiştir. Antrenör-sporcu ilişkisinin özgün katkısının da anlamlı olduğu hem hileyi benimsemek hem de yarışma severlik alt boyutunu etkilediği belirlenmiştir (p<0.05). Antrenör-sporcu ilişkisinin ise özgün katkısının model içerisinde çok yüksek düzeyde anlamlı olduğu tespit edilmiştir. (p<0,05). Sonuç olarak; yaş ve spor yaş düzeyinin artması ile beraber zayıf düzeyde olsa hileyi benimseme düzeylerinin azaldığı belirlenmiştir. Antrenör ve sporcu arasında karşılıklı saygı, güven ve değer vermeyi ifade eden yakınlık alt boyutu ile ahlaki karar almada olumlu tutum ve davranışı temsil eden adilce kazanmak alt boyutu arasında pozitif doğrusal ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ahlaki karar alma, Altyapı sporcuları, Antrenör-sporcu ilişkisi

Kaynakça

• Akandere, M., Baştuğ, G. ve Güler, E.D. (2009). Orta öğretim kurumlarında spora katılımın çocuğun ahlaki gelişimine etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 59-68.
• Altın, M. ve Özsarı, A. (2017). Sporcu eğitim merkezlerinde yatılı olarak eğitim gören sporcuların ahlaki karar alma tutumları. International Journal of Cultural and Social Studies IntJCSS. 3(1), 133-145.
• Altıntaş, A., Çetinkalp, Z. ve Aşçı, H. (2012). Antrenör-sporcu ilişkisinin değerlendirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spor Bilimleri Dergisi, 23(3), 119-128.
• Atalay, A. (2016). Türkiye’de üniversitelerde eğitim gören öğrenci-sporcuların ahlaki karar alma tutumları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(31), 53-66.
• Arslan, B. (2018). Türkiye'deki bocce ve dart sporcularının ahlaki karar alma tutumlarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Bartın Üniversitesi, Bartın.
• Arslan, K., Ziyagil, M.A. ve Bastık, C. (2018). Examination of moral decision-making attitudes of elite male basketball players and wrestlers according to variables of sport experience and mother, father education. Universal Journal of Educational Research, 6(3), 378-385.
• Balçıkanlı Sezen, G. (2017). Yarışma sporlarının ahlaksal amacı. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 8(1), 47-52.
• Bolter, N.D. (2010). Coaching for character: mechanisms of influence on adolescent athletes’ sportsmanship (Doctoral dissertation, University Of Minnesota).
• Böyükelhan, E., Özdilek, Ç., Kaya, T. ve Öztürk, Y.M. (2019). Bazı değişkenlere göre öğrenci sporcuların ahlaki karar alma tutumlarının incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(4), 172-180. https://doi.org/10.33689/spormetre.579557
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Cairney, J., Clark, H.J., Kwan, M.Y., Bruner, M. & Tammınen, K. (2018). Measuring sport experiences in children and youth to better understand the impact of sport on health and positive youth development: Designing a brief measure for population health surveys. BMC public health, 18(1), 1-9.
• Çağlayan, A., Özbar, N., Duran, M. ve Tarakçı, O. (2018). Altyapı sporcularının ahlaki karar alma tutumlarının incelenmesi. Muş Alparslan Üniversitesi Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 2(3), 57-68.
• Demirci, S. (2020). 14-17 yaş arası sporcularda antrenör-sporcu ilişkisi kalitesinin ahlaki karar alma ve saldırgan davranışları belirlemedeki rolü. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Duda, J.L. and Ntoumanis, N. (2005). After-school sport for children: Implications of a task-involving motivational climate. Organized activities as contexts of development: Extracurricular activities, after-school and community programs. S: 311-330.
• Gülcan, N.Y. (2015). Discussing the importance of teaching ethics in education. Social and Behavioral Science, 174, 2622-2625. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.942.
• Gürpınar, B. (2014a). Sporcu ortaokul ve lise öğrencilerinin spora ait değişkenler açısından ahlaki karar alma tutumları. Eğitim ve Bilim, 39(176), 413-424.
• Gürpınar, B. (2014b). Altyapı sporlarında ahlaki karar alma tutumları ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Bir Türk örnekleminde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 39 (176), 405-412.
• Gürpınar, B. ve Kurşun, S. (2013). Basketbolcuların ve futbolcuların sportmenlik yönelimleri. Mediterranean Journal of Humanities, 3(1), 171-176.
• Jowett, S. & Ntoumanis, N. 2004. The coach-athlete relationship questionmaire (CARTQ), development and initial validation. Scandinavion Journal of Medicine- Science in Sports, 14, 245-257.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaye, M.P. & Ward, K.P. (2010). Participant-related differences in high school athletes’ moral behavior. Athletic Insight, 12(1), 1-17.
• Koul, R. (2012). Multiple motivational goals, values, and willingness to cheat. International Journal of Educational Research, 56, 1-9.
• Lee, M.J., Whitehead, J. & Ntoumanis, N. (2007). Development of the attitudes to moral decision- making in youth sport questionnaire (AMDYSQ). Psychology of Sport and Exercise, 8(3), 369-392.
• Long, T., Pantaléon, N., Bruant, G. & D’Arrıpe-Longuevılle, F. (2006). A qualitative study of moral reasoning of young elite athletes. The Sport Psychologist, 20(3), 330-347. https://doi.org/10.1123/tsp.20.3.330
• Mouratidou, K., Chatzopoulos, D. & Karamavrou, S. (2007). Moral development in sport context: Utopia or reality. Hellenic Journal of Psychology, 4, 163-184.
• Ntoumanıs, N., Taylor, L.M. & Thøgersen-Ntoumanı, C. (2012). A longitudinal examination of coach and peer motivational climates in youth sport: Implications for moral attitudes, well-being, and behavioral investment. Developmental Psychology, 48(1), 213-223.
• Peláez, S., Aulls, M.W., Rossi, A. & Bacon, S.L. (2013). The coach as a contributor to the socio-moral context: A literature review. Psychology Research, 3(3), 113-128.
• Rutten, E.A., Stams, G.J.J., Biesta, G.J., Schuengel, C., Dirks, E. & Hoeksma, J.B. (2007). The contribution of organized youth sport to antisocial and prosocial behavior in adolescent athletes. Journal of youth and adolescence, 36(3), 255-264. Doi: 10.1007/s10964-006-9085-y
• Sivrikaya, M.H. ve Sivrikaya, A.H. (2020). Gelişim ligi futbolcularının ahlaki karar alma tutumlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 12-25.
• Stornes, T. (2001). Sportspersonship in elite sports: On the effects of personal and environmental factors on the display of sportspersonship among elite male handball players. European Physical Education Review, 7(3), 283-304.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics. 6th ed. Boston: Allyn and Bacon.
• Traclet, A., Romand, P., Moret, O. & Kavussanu, M. (2011). Antisocial behavior in soccer: A qualitative study of moral disengagement. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 9(2), 143-155. https://doi.org/10.1080/1612197X.2011.567105
• Türksoy Işım, A., Güvendi, B. ve Toros, T. (2019). Amatör lig futbolcularında sporda ahlaktan uzaklaşma, güdüsel iklim ve Karar verme. International Journal of Social Sciences and Education Research, 5(1), 54-62.
• Yıldız, Y., Yıldız, K. ve Tutucu, B. (2019). Genç sporcuların ahlaki karar alma tutumlarının araştırılması. 2. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Yönetimi Kongresi, 11 - 14 Nisan 2019. La Blanche Island Otel / Bodrum.