Master Atletlerde Rekreasyon Fayda Farkındalığının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 2, 185 - 197, 31.07.2024

Recep Tekin , Halit Harmancı , Osman Gümüşgül

https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1435688

Öz

Son yıllarda orta yaş ve üzeri bireyler, rekreasyonel amaçlı olarak atletizmde dahil olmak üzere sportif branşlara katılım konusunda artan bir ilgi göstermektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı; master atletlerin rekreasyon fayda farkındalığı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırmaya yaşları 30 ile 65 yaş arasında değişen ve rekreasyon amaçlı koşu yarışmalarına katılan, 114 kadın ve 197 erkek olmak üzere toplam 311 master atlet katılmıştır. Araştırmada katılımcıların rekreasyon fayda farkındalığını tespit etmek amacıyla Ho (2008) tarafından geliştirilen ve Türkçe geçerlilik/ güvenirliliği Akgül ve ark. (2018) tarafından yapılan Rekreasyon Fayda ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada tanımlayıcı istatistiklerin yanında, ikili karşılaştırmalarda Bağımsız Örneklem t testi (t), gruplar arası karşılaştırmalarda ise ANOVA testi (F), kullanılmıştır. Yaş değişkenine göre incelendiğinde, 36-40 yaş ve 41-45 yaş arasındaki master atletlerin fiziksel fayda farkındalığı ölçek puanlarının 30-35 yaş arasındaki atletlerden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0.05). Benzer şekilde, 36-40 yaş arası master atletlerin psikolojik fayda puanlarının 30-35 yaş arasındaki atletlerden anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0.05). Öğrenim durumu değişkenine göre incelendiğinde, lisans ve ön lisans mezunu bireylerin fiziksel, psikolojik ve sosyal fayda farkındalığı ölçek puanlarının ilk ve orta öğretim mezunu bireylerin puanlarından anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak çalışmaya katılan master atletlerin, rekreasyonel etkinliklerin faydaları konusunda farkındalıklarının anlamlı derecede yüksek olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Rekreasyon, Master atlet, Rekreasyon fayda

Investigation of Recreation Benefit Awareness in Master Athletes

Öz

In recent years, middle-aged and older individuals have shown an increasing interest in participating in sports branches, including athletics, for recreational purposes. In this context, the aim of this study is to examine the recreation benefit awareness levels of master athletes according to some variables. A total of 311 master athletes, 114 women and 197 men, aged between 30 and 65 years and participating in recreational running competitions, participated in the study. In order to determine the recreation benefit awareness of the participants in the study, the Recreation Benefit scale developed by Ho (2008) and the Turkish validity / reliability was used by Akgül et al. (2018). In addition to descriptive statistics, Independent Sample t test (t) was used for pairwise comparisons and ANOVA test (F) was used for intergroup comparisons. When analysed according to the age variable, it was found that the physical benefit awareness scale scores of master athletes aged 36-40 years and 41-45 years were significantly higher than those of athletes aged 30-35 years (p<0.05). Similarly, the psychological benefit scores of master athletes aged 36-40 years were significantly higher than those of athletes aged 30-35 years (p<0.05). When analysed according to the education level variable, it was found that the physical, psychological and social benefit awareness scale scores of bachelor’s and associate degree graduates were significantly higher than the scores of primary and secondary education graduates (p<0.05). As a result, it was observed that the awareness of the master athletes participating in the study about the benefits of recreational activities was significantly high.

Anahtar Kelimeler

Recreation, Master athlete, Recreation benefit

Kaynakça

• Akgül, B. M., Ertüzün, E., & Karaküçük, S. (2018). Rekreasyon fayda ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 25-34.
• Argan, M. (2017). Eğlence pazarlaması. Detay Yayıncılık.
• Aygün, N., ve Topkaya, N. (2022). Akademik erteleme ve akademik mükemmeliyetçilik ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 61 189-208. https://doi.org/10.21764/maeuefd.959606
• Ayhan, R., Akay, B., Öçalan, M., ve Orhan, R. (2022). Üniversite öğrencilerinin rekreasyon fayda düzeyleri ile akademik öz-yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(3), 258-276.
• Bittman, M., & Wajcman, J. (2000). The Rush hour: The Character of leisure time and gender equity. Social Forces, 79(1), 165-189. https://doi.org/10.1093/sf/79.1.165
• Chen, C.C. (2013). The Relationship among leisure ınvolvement, leisure benefits, and happiness of elementary schoolteachers in tainan county. International Research in Education, 1(1), 29-51.
• Chin-Tsai, K. (2013). Leisure involvement, leisure benefits, quality of life, and job satisfaction. A Case study on 2011 creating sports island plan in ChiaYi City, Taiwan held by sports affairs council, executive yuan. International Review of Management and Business Research, 2(2), 421-428
• Çalıkuşu, S., ve Güzel, P. (2020). Turizmin çeşitliliğinde “Rekreasyon turizmi”: İzmir-Çeşme örneği. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(2), 103-125.https://doi.org/10.33459/cbubesbd.827189
• Dirlik, R., ve Köroğlu, Ö. (2021). Açık alan rekreasyon faaliyetlerinin yaşam doyumuna etkisi. Journal of Recreation and Tourism Research, 8(1), 48-72. https://doi.org/ 10.31771/jrtr.2021.91
• Ekici, S., Can, S., Zorba, E., Mollaoğulları, H., ve Kuşçu, A., (2005). Yerel yönetimlerde (belediyelerde) rekreasyonun yeri ve belediyelerin rekreasyon faaliyetlerine yaklaşımlarının değerlendirilmesi, 9. International Sports Sciences Congress bildiriler kitabı içinde (ss. 27-30) Antalya, Türkiye.
• Ekiz, D. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Anı Yayıncılık.
• Ertüzün, E., Gaye, H., ve Fidan, E. (2020). Spor merkezine üye bireylerin rekreasyon fayda düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 11(3), 231-244.
• Eskiler, E., Yıldız, Y., ve Ayhan, C. (2019). The Effect of leisure benefits on leisure satisfaction: Extreme sports. Turkish Journal of Sport and Exercise, 21(1), 16-20. https://doi.org/10.15314/tsed.522984
• Ghimire, R., Green, G. T., Poudyal, N. C., ve Cordell, H. K. (2014). An Analysis of perceived constraints to outdoor recreation. Journal of Park and Recreation Administration, 32(4), 52-67.
• Gücal, A., ve Kara, F. (2015). Serbest zamanda sıkılma algısının serbest zamana yüklenen anlamı belirlemedeki rolünün incelenmesi. 8. Ulusal Spor Bilimleri Öğrenci Kongresi bildiriler kitabı içinde (ss. 14-16). Mersin, Türkiye
• Gül, T. (2014). Rekreasyon olgusuna genel yaklaşım. Detay Yayıncılık.
• Güldür, B., ve Yaşartürk, F. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin rekreasyon faaliyetlerine katılımındaki fayda ve yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 495-506.
• Güngörmüş, H. A. (2007). Özel sağlık-spor merkezlerinden hizmet alan bireyleri rekreasyonel egzersize güdüleyen faktörler. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güzel-Gürbüz, P., Işıkgöz, M. E., Deveci, M. E., ve Tez, Ö. Y. (2022). Üniversite öğrencilerinin Facebook bağlanma stratejileri ile akademik erteleme davranışları arasındaki ilişkide rekreasyon farkındalığının aracılık rolü. Research in Sports Science, 12(2), 24-33. https://doi.org/ 10.5152/rss.2022.22008
• Güzel, P., Esentaş, M., & Tez, Ö. Y. (2020). Rekreatif egzersiz ve motivasyon: Fitness merkezleri üzerine amprik bir çalışma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 206-218.https://doi.org/10.31680/gaunjss.712108
• Güzel, P., Tez, Ö. Y., ve Esentaş, M. (2020). Serbest zaman doyumunun mutluluk üzerindeki etkisinde cinsiyetin düzenleyici rolü. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 283-296.
• Hajjar, D. J., & McCarthy, J. W. (2022). Individuals who use augmentative and alternative communication and participate in active recreation: Perspectives from adults with developmental disabilities and acquired conditions. American Journal of Speech-Language Pathology, 31(1), 375-389. https://doi.org/10.1044/2021_AJSLP-21-00179
• Heintzman, P. (2009). The Spiritual benefits of leisure. Leisure/Loisir, 33(1), 419-445. https://doi.org/10.1080/14927713.2009.9651445
• Hergüner, G. (1993). Kadınların spor yapmalarını etkileyen sosyo-kültürel faktörler: Samsun İli uygulaması. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ho, T. K. (2008). A Sudy of leisure attitudes and benefits for senior high school students at Ping Tung City and country in Taiwan. Doctoral dissertation. United States Sports Academic, Daphne.
• Ho, T. S., & Li, L. L. (2013). A Study on elementary schoolchildren’s participation motivation, social support, swimming enjoyment, and learning satisfaction on swimming. Life Science Journal, 10(4), 3094-3106.
• Işıkgöz, M. E., Güzel-Gürbüz, P., ve Esentaş, M. (2021). Üniversite öğrencilerinin boş zaman yönetimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 413-429.
• Jackson, E. L., & Henderson, K. A. (1995). Gender‐based analysis of leisure constraints. Leisure sciences, 17(1), 31-51.
• Kaplan, A., ve Ardahan, F. (2013). Doğa sporları yapan bireylerin profilleri, doğa sporu yapma nedenleri ve elde ettikleri faydalar: Antalya örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8), 93-114.
• Karakullukçu, Ö. F. (2009). Adalet bakanlığı çalışanlarının eğitim düzeylerine göre bos zaman değerlendirme alışkanlıkları. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karaküçük, S., ve Akgül, B.M., (2016). Ekorekreasyon-rekreasyon ve çevre. Gazi Kitapevi
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel yayın dağıtım.
• Koruç, P. B. (2015). Does exercising for a while changes the motivation of exercise participation. International Journal of Sport Culture and Science, 3(3), 25-31. https://doi.org/10.14486/IntJSCS430
• Kruk, J. (2009). Physical activity and health. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 10(5), 721-728.
• Lee, J. H., Scott, D., & Floyd, M. F. (2001). Structural inequalities in outdoor recreation participation: A Multiple hierarchy stratification perspective. Journal of Leisure Research, 33(4), 427-449.
• Lin, J. H., Wong, J. Y., & Ho, C. H. (2013). Promoting frontline employees' quality of life: Leisure benefit systems and work-to-leisure conflicts. Tourism Management, 36, 178-187. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2012.12.009
• Öztürk, Y. (2022). Rekreasyon fayda farkındalığı ve yaşam doyum düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 13(36),1237-1250. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1096705
• Robison, J., & Miller, W. C. (2004). Exercise, physical activity, weight and health. Health at Every Size, 18(4), 49-50.
• Rosenbloom, C., & Bahns, M. (2006). What can we learn about diet and physical activity from master athletes. Holistic nursing practice, 20(4), 161-166.
• Sevil, T., Şimşek, K. Y., Katırcı, H., Çelik, O., Çeliksoy, M. A., ve Kocaekşi, S. (2012). Boş zaman ve rekreasyon yönetimi. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Spracklen, K. (2015). Digital leisure, the internet and popular culture: Communities and identities in a digital age. Springer.
• Stebbins, R. A. (2012). Comment on Scott: Recreation specialization and the CL-SL continuum. Leisure Sciences, 34(4), 372-374.
• Şanlı, E., ve Güzel, N. A. (2009). Öğretmenlerde fiziksel aktivite düzeyi-yaş, cinsiyet ve beden kitle indeksi ilişkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(3), 23-32.
• Tel, M., ve Köksalan, B. (2008). Öğretim üyelerinin spor etkinliklerinin sosyolojik olarak incelenmesi (Doğu Anadolu örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 261-278.
• Tezcan, N. (2007). Rekreasyon etkinliklerinin çalışanların performansları üzerine etkilerinin incelenmesi: Kocaeli Trakya Birlik Örneği, Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Yue, G. J. (2012). The relationship between leisure involvement of remote control plane activities and leisure benefits. Master thesis. University of the Great Leaf, School of Management, China.