Serebral Palsili Çocuğa Sahip Anne ve Babaların Bakım Yüklerinin Karşılaştırılması

Yıl 2020, , 130 - 135, 30.06.2020

Maksude Yıldırım , Mehmet Emin Düken Yeliz Suna Dağ Emriye Hilal Yayan

https://doi.org/10.34087/cbusbed.605646

Cited By: 4

Öz

Amaç:
Bu araştırma Serebral Palsili (SP) çocukların anne
ve babalarına aynı anda ulaşarak bakım yüklerini karşılaştırmak amacıyla
tanımlayıcı olarak yapılmıştır.

Gereç
ve Yöntemler: Bu araştırma 01.01.2018-
01.04.2019 tarihleri arasında bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinin Çocuk
kliniğinde yatarak tedavi gören SP’li çocukların anne ve babalarına aynı anda
ulaşarak toplam 190 ebeveyn (85 anne, 85 baba) ile yapılmıştır. Veri toplama
aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan “Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Bakım
Verme Yükü Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin
değerlendirilmesinde yüzde ortalama, standart sapma, çoklu doğrusal regresyon
ve korelasyon analizleri kullanılmıştır.

Bulgular: Annelerin %58.9’unun bakım yüklerinin ağır olduğu,
babaların %80’inin ise bakım yüklerinin hafif düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca
annelerin bakım yükünün babaların bakım yükünden istatistiksel olarak anlamlı
derecede daha fazla olduğu belirlenmiştir (p≤0.000). Annelerin bakım yükü ile
babaların bakım yükleri arasında pozitif yönlü zayıf bir korelasyon olduğu
belirlenmiştir (p=0.042).

Sonuç: SP’li çocukların anne ve babalarının bakım
yüklerinin karşılaştırıldığı bu çalışmada annelerin büyük çoğunluğunun bakım
yüklerinin ağır olduğu ve annelerin bakım yüklerinin babaların bakım
yüklerinden daha fazla olduğu belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Bakım yükü, ebeveyn, serebral palsi

Kaynakça

• 1. Balki S, Canbay Ö. Serebral palsili çocukların anne-babalarında depresyon seviyesini belirleyen değişkenler. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 3(4): 242-249.
• 2. Johnson A. Prevalence and characteristics of children with cerebral palsy in Europe. Developmental Medicine & Child Neurology. 2002; 44: 633-640.
• 3. Serdaroğlu A, Cansu A, Özkan S, Tezcan S. Prevalence of cerebral palsy in Turkish children between the ages of 2 and 16 years. Developmental Medicine & Child Neurology. 2006; 48: 413-416.
• 4. Atagün Mİ, Balaban ÖD, Atagün Z, Elagöz M, Yılmaz Özpolat A. Kronik hastalıklarda bakım veren yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011; 3(3): 513-552.
• 5. Yavuz B, Çimen S. Serebral palsili çocukların öz bakım becerilerini gerçekleştirme düzeyleri ve etkileyen etmenlerin incelenmesi. C.Ü.Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007; 11(1): 17-26.
• 6. Çalışır H, Sarıkaya Karabudak S, Karataş P, Meşealan İ, Tosun Af. Serebral palsili çocuğu olan annelerin aile yükü ve umutsuzluk düzeyleri. DEUHEFED. 2018; 11(2): 147-156.
• 7. Karahan AY, İslam S. Fiziksel engelli çocuk ve yaşlı hastalara bakım verme yükü üzerine bir karşılaştırma çalışması. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2013; 3(1): 1-7.
• 8. Marrón EM, Redolar-Ripol D, Boixadós M, Nieto R et al. Burden on caregivers of children with cerebral palsy: Predictors and related factors. Universitas Psychologica. 2013; 12(3): 767- 777.
• 9. Kumari R, Joseph MV. Family burden on parents of the children with cerebral palsy: Effectiveness of the family centered psycho-social ıntervention programme. IOSR Journal Of Humanities And Social Science. 2014; 9(5): 56-59.
• 10. Park E-Y, Nam S-J. Time burden of caring and depression among parents of individuals with cerebral palsy. Disability and Rehabilitation. 2018:1-6. (https://doi.org/10.1080/09638288.2018.1432705).
• 11. Türe E, Yazar A, Akın F, Aydın A. Kronik hasta çocuklara bakım verenlerin bakım verme yükünün değerlendirilmesi. Bozok Tıp Derg. 2018; 8(3): 46-53.
• 12. Uğur Ö, Fadıloğlu ZÇ. Kanser hastasına bakım verenlere uygulanan planlı eğitimin bakım veren yükü üzerine etkisi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 2012; 1(2): 53-58.
• 13. Zaybak A, Güneş Ü, Günay İsmailoğlu E, Ülker E. Yatağa bağımlı hastalara bakım veren bireylerin bakım yüklerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 15(1): 48-54.
• 14. Gülpak M, Kocaöz S. Hemodiyaliz tedavisi alanlara bakım veren bireylerin bakım yükü ve etkileyen faktörler. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2014; 13(2): 99-108.
• 15. Özyeşil Z, Oluk A, Çakmak D. Yaşlı hastalara bakım verme yükünün durumluk-sürekli kaygıyı yordama düzeyi. Anadolu Psikiyatri Derg. 2014; 15: 39-44.
• 16. Yeşil T, Ulusoy Çetinkaya E, Korkmaz M. Kronik hastalığı olanlara bakım verenlerin bakım yükü ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016; 5(4): 54-66.
• 17. Selçuk KT, Avcı D. Kronik hastalığa sahip yaşlılara bakım verenlerde bakım yükü ve etkileyen etmenler. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2016; 7(1): 1-9.
• 18. Eğilli CS, Sunal N. Demanslı hastaya bakım verenlerin bakım yükü ve etkileyen etmenlerin belirlenmesi. G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN 2017; 3(2): 83-91.
• 19. Kalınkara V, Kalaycı I. Yaşlıya Evde bakım hizmeti veren bireylerde yaşam doyumu, bakım yükü ve tükenmişlik. YSAD-EIRJ. 2017; 10(2): 19-39.
• 20. Özdemir Ü, Taşcı S, Kartın P, Çürük Gn, Nemli A, Karaca H. Kemoterapi alan bireylerin fonksiyonel durumu ve bakım verenlerin yükü. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017; 4(1): 49-61.
• 21. Erdem E, Korkmaz Z, Tosun Ö, Avcı Ö, Uslu N, Bayat M. Kronik hastalığı olan çocukların annelerinin bakım yükü. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013; 22(2): 150-157.
• 22. Sivrikaya T, Çifci Tekinarslan İ. Zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip annelerde stres, sosyal destek ve aile yükü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2013; 14(2): 17-29.
• 23. Çalışkan Z, Bayat M. Zihinsel yetersizliği olan çocukların annelerinde eğitim ve grup etkileşiminin aile yükü ve aile desteğine etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry. 2016; 17(3): 214-222.
• 24. 24. Taşçıoğlu G, Beyazıt U, Bütün Ayhan A. Hastanede tedavi gören çocukların ebeveynlerinde bakım verme yükünün incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Adnan Menderes Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017, 1(1): 10-19.
• 25. Arslan SS, Ilgaz F, Demir N, Karaduman AA. Yutma bozukluğu olan serebral palsili çocuklarda büyüme yetersizliği ve beslenme şeklinin ebeveynlerin kaygı durumu üzerindeki etkisi. Bes Biy Derg. 2017; 45(1): 28-34.
• 26. Aydın A, Arslantürk Engin CT. Zihin engelli, serebral palsili ve otizmli çocuk ebeveynlerinin psikolojik dayanıklılıkları ile ebeveynlik algılarının karşılaştırılması. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 37(1): 171-188.
• 27. Yayan EH, Düken ME. Acomparison of caregiving burden and social support levels of parents of children undergoing liver transplant. Journal ofPediatric Nursing. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2019.04.022.
• 28. Beluci ML, Mondini CCDSD, Trettene ADS, Dantas RAS. Correlation between quality of life and burden of family caregivers of infants with cleft lip and palate. Rev Esc Enferm USP. 2019; 53: e03432 (DOI: http://dx.doi.org/10.1590/S1980-220X2017047603432 )
• 29. Par K, Seo M. Care burden of parents of adult children with mental illness: The role of associative stigma. Comprehensive Psychiatry. 2016; 70: 159-164.
• 30. 30. 30. İnci FH. Bakım Verme Yükü Ölçeği’nin Türkçe'ye Uyarlanması, Geçerlilik ve Güvenilirliği. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli 2006;28.
• 31. 31. İnci FH, Erdem M. Bakım verme yükü ölçeği’nin türkçe'ye uyarlanması geçerlilik ve güvenilirliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;11(4): 85-95.
• 32. 32. Olgun Yazar H, Yazar T, Günday A ve ark. Sağlık kurulunda nörolojik hastalıkları nedeniyle ağır özürlü olarak değerlendirilen hastaların bakım verenlerinin ruh sağlığı durumlarının değerlendirilmesi. Smyrna Tıp Dergisi. 2018; 2 (http://www.smyrnatipdergisi.com/dosyalar_upload/belgeler/%C3%96z%C3%BCrl%C3%BC%20raporlar%C4%B11520173018.pdf ).
• 33. 33. Zeybekoğlu Ö. Günümüzde erkeklerin gözünden babalık ve aile. Mediterranean Journal of Humanities. 2013; 3(2): 297-328.
• 34. 34. Wang J, Shen N, Zhang X et al. Care burden and its predictive factors in parents of newly diagnosed children with acute lymphoblastic leukemia in academic hospitals in China. Support Care Cancer. 2017;25: 3703-3713.
• 35. 35. Gündede E. Serebral Palsili Çocukların Fonksiyonelliği ile Ebeveynlerinin Bakım Yükü, Aktivite Düzeyi, Yaşam Kalitesi ve Psikolojik Durumu Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul 2018;45-46.
• 36. 36. Argın V. Kistik Fibrozisli Çocuğa Sahip Annelerin Bakım Yükünün ve Depresyon Durumunun İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa 2018;29-30.
• 37. 37. Açar A. Organ Transplantasyonu Yapılan Çocukların Ebeveynlerinin Yaşam Kalitesi ve Bakım Yükünün Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa 2018; 37-38
• 38. 38. Demir Ş. Fiziksel Engelli Çocuğu Olan Ebeveynlerde Bakım Yükü ve Aile İşlevleri Ölçeklerinin Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ebeveynlerle Karşılaştırılması ve Ölçekleri Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya 2018;59-60