A Review on Environmental and Social Factors and Mental Health: The Importance of Social Work Profession in the Field of Mental Health

Yıl 2021, , 142 - 150, 31.12.2020

Sema Güzel , Melek Zubaroğlu Yanardağ

https://doi.org/10.34087/cbusbed.721875

Cited By: 3

Öz

In this study, environmental and social factors affecting the mental health of the individual and the importance of social work in the field of mental health are discussed. There are many factors that affect people's mental health. While the mental health and illness specialist carries out the treatment plan for the person's illness, social workers, who are members of the mental health team, prepare a professional intervention plan and apply them in matters deemed necessary to investigate the environmental and social factors affecting the patient. Social workers have become more active in the field of mental health, especially in community mental health care centers, which have been opened with the widespread use of a community-based mental health model. In this paper, within the scope of the suggestions it is also shared that how social workers, who are important professionals in the field of mental health, can work more efficiently in the mental health care field

Anahtar Kelimeler

Environmental and social factors, Social work, Psychiatric social work, Mental health

Çevresel ve Sosyal Faktörler ile Ruh Sağlığı Üzerine Bir İnceleme: Ruh Sağlığı Alanında Sosyal Hizmet Mesleğinin Önemi

Öz

Bu çalışmada bireyin ruh sağlığını etkileyen çevresel ve sosyal faktörler ile ruh sağlığı alanında sosyal hizmet mesleğinin önemi ele alınmıştır. İnsanların ruh sağlığını etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır. Ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı, kişinin hastalığına yönelik tedavi planını gerçekleştirirken ruh sağlığı ekibinin bir üyesi olan sosyal hizmet uzmanları hastayı etkileyen çevresel ve sosyal faktörleri araştırmakta, gerek görülen konularda müdahale planı hazırlamakta ve mesleki uygulanma gerçekleştirmektedir. Son yıllarda özellikle toplum temelli ruh sağlığı modelinin yaygınlaşmasıyla açılan toplum ruh sağlığı merkezlerinde sosyal hizmet uzmanları ruh sağlığı alanında daha aktif hale gelmişlerdir. Bu çalışmada sonuç olarak; ruh sağlığı alanında önemli profesyoneller olan sosyal hizmet uzmanlarının bu alanda nasıl daha verimli çalışabilecekleri öneriler kapsamında paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

çevresel ve sosyal faktörler, sosyal hizmet, psikiyatrik sosyal hizmet, ruh sağlığı

Kaynakça

• (1) Ocaktan, E, Özdemir, O, & Akdur, R, Birinci basamakta ruh sağlığı hizmetleri, Kriz Dergisi, 2004, 12(2), 63–73.
• (2) Gültekin, B, Ruhsal bozuklukların önlenmesi: Kavramsal çerçeve ve sınıflandırma, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2010, 2(4), 583-594.
• (3) Güler, Ö, Altıntaş, K, Selvi, Y, Aydın, M, Ruh sağlığı ve hastalıkları; Nobel Tıp Kitapevi: Ankara, 2019, s.1.
• (4) WHO, World Health Organization. Constitution, 1948. Retrieved from: https://www.who.int/about/who-we-are/constitution
• (5) WHO, Risks to mental health: An overview of vulnerabilities and risk factors. Background paper by WHO secretariat for the development of a comprehensive mental health action plan; World Health Organization: Geneva, 2012. Retrieved from: https://pdfs.semanticscholar.org/bfbe/defc6db265ca474add283af034e8f55cc4de.pdf?_ga=2.6259827.1988456599.1586549441-968087484.1586549441
• (6) Akın, G, İnsan sağlığı ve çevre etkileşimi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 2014, 54(1), 105-116.
• (7) Özbesler, C, İçağasıoğlu Çoban, A, Hastane ortamında sosyal hizmet uygulamaları: Ankara örneği, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2010, 21(2), 31-46.
• (8) Allen, R, The role of the social worker in adult mental health services. The college of social work the voice of social work in England: UK, 2014. Retrieved from: https://www.bl.uk/britishlibrary/~/media/bl/global/social-welfare/pdfs/non-secure/r/o/l/role-of-the-social-worker-in-adult-mental-health-services.pdf
• (9) Karakuş, B, Türkiye’de sosyal hizmet uzmanı sayıları ve istihdam açısından durumları, 2015. Erişim Linki: http://www.shudernegi.org/?pnum=175&pt=T%C3%BCrkiye%27deki+Sosyal+Hizmet+Uzman%C4%B1+Say%C4%B1lar%C4%B1
• (10) T.C. Sağlık Bakanlığı, Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Personel dağılım cetveli, 2020-Mart. Erişim Linki: https://yhgm.saglik.gov.tr/TR,42988/personel-dagilim-cetveli-pdc.html
• (11) US Bureau of Labor Statistics, Occupational outlook handbook- 2018 datas, 2020. Retrieved from https://www.bls.gov/ooh/community-and-social-service/social-workers.htm#tab-3
• (12) Grohol, J.M, Mental health professionals: US statistics-2017, 2019. Retrieved from: https://psychcentral.com/blog/mental-health-professionals-us-statistics-2017/
• (13) Salsberg, E, Quigley, L, Mehfoud, N, Acquaviva, K, Wyche, K, Sliva, S, Profile of the social work workforce report, 2017. Retrieved from: https://g6.psychcentral.com/blog/wp-content/uploads/2019/04/Profile-of-the-Social-Work-Workforce.pdf
• (14) Kuzu, A, Çevik Durmaz, Y, Bireysel ve toplumsal açıdan ruh sağlığını etkileyen çevresel ve kültürel faktörler, İçinde Ünsal Barlas G (Ed.) Toplum Ruh Sağlığı Hemşireliği, Türkiye Klinikleri, Ankara, 2018 ss. 15-19.
• (15) Bozan, M, Toplum ruh sağlığı merkezinden hizmet alanların içselleştirilmiş damgalanma ve sosyal işlevsellik durumlarının incelenmesi: Eskişehir örneği; Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi: Ankara, 2019; s.2,6.
• (16) Oral, M, Tuncay, T, Ruh sağlığı alanında sosyal hizmet uzmanlarının rol ve sorumlulukları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 2012, 23(2), 93-114.
• (17) Engin, E, Uğuryol, M, Kaçmaz, ED, Yalnızlık kavramı ve sağlıklı yaşam üzerine etkileri: gözden geçirme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2016, 9(42), 1101-1105.
• (18) Kılavuz, MA, Batı kültüründe yaşlanma dönemi yalnızlık duygusunu azaltma ve arkadaş ilişkilerini geliştirme açısından dinî etkinliklerin önemi, Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 2005, 14(2), 25-39.
• (19) Taşdemir, G, Yoksulluğun ruh sağlığı üzerine etkileri, International Journal of Human Sciences, 2014, 11(2), 74-87.
• (20) Jamison, J, McGee, KR, Oseni, G, Perng, J, Sato, R, Tanaka, T, Vakis R, The relationship between conflicts, economic shocks, and death with depression, economic activities, and human capital investment in Nigeria. Poverty&Equity Global Practice, Policy Research Working Paper 8685, 2018, p.3. Retrieved from: http://documents.worldbank.org/curated/en/647701545257537283/pdf/WPS8685.pdf
• (21) Öz, F, Bahadır Yılmaz, E, Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: Psikolojik sağlamlık, Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 2009, 16(3), 82-89.
• (22) Şeker, A, Sosyal dışlanma bağlamında sosyal teoride insan sorunu, İçinde İçağasıoğlu Çoban, A, Attepe Özden, S (Ed.) Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Nobel Akademik Yay., Ankara, 2018, ss.19-40.
• (23) Polat, G, İç göçün çocuk ruh sağlığına etkisi ve sosyal hizmet müdahalesi, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2007, 18(1), 89-106.
• (24) Tuzcu, A, Ilgaz, A, Göçün kadın ruh sağlığı üzerine etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2015, 7(1), 56-67.
• (25) Solgun, C, Durat, G, Göç ve ruh sağlığı. Journal of Human Rhythm, 2017, 3(3), 137-142.
• (26) Kahil, A, Çırakoğlu, OC, Sarsıcı bir yaşam deneyimi olarak psikolojik travma, İçinde İçağasıoğlu Çoban, A, Attepe Özden, S (Ed.) Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Nobel Akademik Yay., Ankara, 2018, ss.185-195.
• (27) Lotfi, S, Başçılar M, Travma sonrası stres bozukluğu ve sosyal hizmet, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017, 3, 275-286.
• (28) Soygür, H, Özalp, E, Şizofreni ve damgalanma sorunu, Türkiye Klinikleri Dahili Tıp Bilimleri Dergisi, 2005, 1(12), 74-80.
• (29) Güney, M, Ruhsal bozukluklarda stigmatizasyonu önlemek için neler yapılabilir, Kriz Dergisi, 2004, 12(1), 67-71.
• (30) Doğanavşargil Baysal, GÖ, Damgalanma ve ruh sağlığı, Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 2013, 22(2), 239-251.
• (31) Demirgöz Bal, M, Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine genel bakış, KASHED, 2014, 1(1), 15-28.
• (32) Özel Doğana, H, & Piyalb, B, Toplumsal cinsiyetle ilişkili sorunlar, Turk J Public Health, 2017, 15(2), 150-163.
• (33) Başar, F, Toplumsal cinsiyet eşitsizliği: kadın sağlığına etkisi, Doğum-Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, 2017, 8 (3), 131-137.
• (34) Duyan, V, Hastaların karşılaştıkları sorunlar ve çözümleri odağında tıbbi sosyal hizmet, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2003, 25(4), 39-44.
• (35) Bulut, I, Psikiyatride ekip çalışması ve sosyal hizmet, İçinde İçağasıoğlu Çoban, A, Attepe Özden, S (Ed.) Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Nobel Akademik Yay., Ankara, 2018, ss.41-44.
• (36) Saruç, S, & Duyan, V, Psikiyatride ekip çalışması ve sosyal hizmet bakış açısı, Kriz Dergisi, 2009, 17(1), 37-44.
• (37) Karadağ, F, Çocuk ve ergen ruh sağlığı polikliniğinde sosyal hizmet uygulamaları, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2019, 12(62), 1426-1430.
• (38) Zubaroğlu Yanardağ, M, & Özmete, E, Bir mesleki uygulama alanı olarak geçmişten geleceğe klinik sosyal hizmet, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2017, 28(1), 203-225.
• (39) Tuncay, T, Psikiyatrik Sosyal Hizmete Giriş, İçinde İçağasıoğlu Çoban, A, Attepe Özden, S (Ed.) Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Nobel Akademik Yay., Ankara, 2018, ss.3-17
• (40) Çölgeçen, Y, Psikiyatrik sosyal hizmet ve hastane – toplum ruh sağlığı merkezi uygulamaları (Manisa ili örneği); Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi: Yalova, 2018, s.47.
• (41) Duyan, V, Sağlıkta psiko-sosyal boyut, Tıbbi sosyal hizmet; 72TDFO Ltd Şti: Ankara, 1996, s.4.
• (42) Duru, S, Kalaycı, E, Kentleşme ve yoksulluk bağlamında sosyal hizmet uzmanının mesleki rolleri. International Journal of Academic Value Studies, 2017, 3 (17), 224-230.
• (43) Duyan, V, Sayar, ÖÖ, Özbulut, M, Sosyal hizmeti tanımak ve anlamak. 1. Baskı, Ankara: Öncü Basım, 2008, s. 177.
• (44) Özdemir, U, Evsizlik ve evsizlere genel bir bakış, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2010, 21(2), 77-88.
• (45) Yeter, A, Sivil toplum kuruluşlarının evsizlere yönelik hizmetlerinin değerlendirilmesi: İstanbul örneği, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2018, 17, 34-60.
• (46) Demiröz, F. (2018). Ruh sağlığı alanında krize müdahale ve sosyal hizmet uygulamaları, İçinde İçağasıoğlu Çoban, A, Attepe Özden, S (Ed.) Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Nobel Akademik Yay., Ankara, 2018, ss.265-281.
• (47) Tek, S, Irkçılık Karşıtı Sosyal Hizmet Uygulaması, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2019, 30(3), 1142-1165.
• (48) Başer, D, Kırlıoğlu, M, & Mavili Aktaş, A, Sosyal hizmet mesleğinin bir uygulama alanı olarak toplum temelli ruh sağlığı sistemi ve güncel değişimler, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2013, 24(2), 179-192.
• (49) Bahar, G, Savaş, HA, Ruh sağlığı çalışmalarında sosyal hizmet mesleğinin rolü, Yeni Sempozyum Dergisi, 2013, 51(2), 83-90.
• (50) Nişancı, A, Ruh sağlığı alanında iyileşme yaklaşımı ve psikiyatrik sosyal hizmet, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2019, 30(1), 231-259.
• (51) Büber, B, Kars, B, Gülsün, M, Nergizci, M, Şizofreniye yönelik damgalamanın önlenmesinde sosyal hizmet müdahaleleri bağlamında sosyal politika önerileri, Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 2014/2015, 14/15(1), 35-51.
• (52) Çiçekoğlu P, Duran S, Dünyada ve Türkiye’de toplum temelli koruyucu ruh sağlığı hizmetleri, İçinde Ünsal Barlas G, (Ed.) Toplum Ruh Sağlığı Hemşireliği, Türkiye Klinikleri, Ankara, 2018, s. 8-18.
• (53) Songur, C, Saylavcı, E, Kıran, Ş, Avrupa’da ve Türkiye’de ruh sağlığı hizmetlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi, Social Sciences Studies Journal, 2017, 3(4), 276-289.
• (54) Yanık, M, türkiye ruh sağlığı sistemi üzerine değerlendirme ve öneriler: Ruh sağlığı eylem planı psikiyatride derlemeler, olgular ve varsayımlar, 2007, (Ekim Özel Sayı), 1-80.
• (55) Görmez, Y, Toplum ruh sağlığı merkezleri, İçinde İçağasıoğlu Çoban, A, Attepe Özden, S (Ed.) Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Nobel Akademik Yay., Ankara, 2018, ss.259-264.
• (56) Australian Association of Social Workers- AASW, Scope of social work practice social work in mental health, 2015 Retrieved from: https://www.aasw.asn.au/document/item/8309
• (57) Wilberforce, M, Abendstern, M, Batool, A, Boland, J, Challis, D, Christian, J, Hughes, J, Kinder, P, Lake-Jones, P, Mistry, M, Pitts, R, Roberts, D, What do service users want from mental health social work? A best–worst scaling analysis. British Journal of Social Work, 2018. DOI Number: https://doi.org/10.1093/bjsw/bcz133
• (58) T. C. Sağlık Bakanlığı Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Uygulama Rehberi, 2012.
• (59) T.C. Sağlık Bakanlığı, Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı, Ankara, 2011. Erişim Linki: https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/30333,ulusal-ruh-sagligi-eylem-planipdf.pdf?0
• (60) Yeşil, B, & Hanalmış, B, Bir ruh sağlığı hastanesinin bir eğitim ve araştırma hastanesinden içselleştirilmiş damgalanma düzeyi açısından farklılıkları, F.Ü. Sağ. Bil. Tıp Derg. 2016, 30(3), 125-129.
• (61) Küçükkaraca, N, Akçay, N, Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançlarının belirlenmesi, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2017, 28(1), 27-45.
• (62) İçağasıoğlu Çoban, A, Psikiyatrik sosyal hizmette güncel yaklaşımlar, İçinde İçağasıoğlu Çoban, A, Attepe Özden, S (Ed.) Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Nobel Akademik Yay., Ankara, 2018, ss.361-370.
• (63) Keçeci, G, Makro sosyal hizmet uygulamasında kullanılan modeller, teknikler ve sosyal hizmet uzmanlarının rolleri, Toplum ve Sosyal Hizmet, 2017, 28 (1), 187-201.
• (64) WHO, Prevention of mental disorders: Effective interventions and policy options, Summary Reports. Geneva: WHO, 2004, p.14. Retrieved from: https://www.drugsandalcohol.ie/25604/1/prevention_of_mental_disorders_sr.pdf