Ebeveynlerin Geliştiren Bakım Özelliklerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2023, , 46 - 61, 25.12.2023

Elif Oğuz , Nurper Ulkuer

https://doi.org/10.36731/cg.1288483

Öz

Bu araştırma kapsamında ebeveynlerin geliştiren bakım özelliklerini ölçmeyi amaçlayan bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçek geliştirme aşamasında öncelikle geliştiren bakım kavramına ait literatür taraması yapılmış ve madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra bu madde havuzu uzman değerlendirmesine gönderilmiştir. Uzman değerlendirmesi sonrasında ölçeğin uygulama formu oluşturulmuş ve 301 anneden oluşan örneklem gruba uygulanmıştır. Elde edilen verilerden hareketle ölçeğin geçerliği ve güvenirliği incelenmiştir. Geçerlik için yapı geçerliği kapsamında temel bileşenler analizi ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Güvenirlik kapsamında ise cronbach alfa ve mcdonald omega iç tutarlık katsayıları hesaplanmıştır. Tüm analizler sonrasında ölçeğin 31 maddeden oluşan formunun temel geçerlik ve güvenirlik kriterlerini sağladığı görülmüştür. Ölçek geliştiren bakımı erken öğrenme, iyi sağlık, duyarlı bakım, güvenli çevre ve yeterli beslenme olarak 5 alt boyutta inceleyebildiği gibi yeterli beslenmeyi kendi içinde anne beslenmesi ve çocuk beslenmesi olarak iki boyutta da inceleyebilmektedir. Ölçeğin geliştiren bakım ile ilgili yapılacak araştırmalarda kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geliştiren bakım, Çocuk, Ebeveyn.

A Scale Development Study to Measure Nurturing Care Practices of Parents

Öz

In this study, a scale was developed to measure the nurturing care characteristics of parents. During the scale development phase, first of all, a literature review of the concept of nurturing care was conducted and an item pool was created. This item pool was then sent for expert evaluation. After the expert evaluation, the application form of the scale was created and applied to the sample group consisting of 301 mothers. Based on the data, the validity and reliability of the scale were examined. For validity, principal component analysis and confirmatory factor analysis were performed for construct validity. For reliability, the internal consistency coefficients of Cronbach's alpha and McDonald's omega were calculated. After all analyses, it was seen that the 31-item form of the scale met the basic validity and reliability criteria. The scale can examine nurturing care in five sub-dimensions as early learning, good health, sensitive care, safe environment, and adequate nutrition, as well as examining adequate nutrition in two dimensions as maternal nutrition and child nutrition. It is recommended that the scale be used in research on nurturing care.

Anahtar Kelimeler

Nutring care, Child, Parent.

Kaynakça

• Arlı, M., Şanlıer, N., Küçükkömürler, S. ve Yaman, M. (2017). Anne ve çocuk beslenmesi. Ankara, Pegem Akademi.
• Aydoğan, Y. (2006). Ev ortamının çocuğun gelişimine göre düzenlenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 3(10), 27-33.
• Başpınar, S. (2020). Yenidoğan İşitme Tarama Programının Gelişim Alanlarına Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Bradley, R. H. ve Caldwell, B. M. (1984). The HOME Inventory and family demographics. Developmental Psychology, 20(2), 315-320.
• Britto, P. R., Lye, S. J., Proulx, K., Yousafzai, A. K., Matthews, S. G., Vaivada, T., ... & Bhutta, Z.A. (2017). Nurturing care: promoting early childhood development. The Lancet, 389(10064), 91-102.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara, Pegem Akademi.
• DeVellis, R. F. (1991). Scale development: Theory and applications. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara, Nobel Akademi Yayıncılık.
• Meydan, C.H. ve Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara, Detay yayıncılık.
• Schneider, A., Rodrigues, M., Falenchuk, O., Munhoz, T. N., Barros, A. J., Murray, J., ... ve Jenkins, J. M. (2021). Cross-Cultural Adaptation and Validation of the Brazilian Portuguese Version of an Observational Measure for Parent–Child Responsive Caregiving. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(3), 1246.
• Sucuoğlu, B., Bayrakdar, U., Şahan, D. ve Karaman, S . (2020). Ev ortamı tarama aracı: Küçük çocukların ev ortamlarının değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 353-374.
• World Health Organization (2018). Nurturing care for early childhood development: a framework for helping children survive and thrive to transform health and human potential. World Health Organization.
• World Health Organization (2019a). Operationalizing nurturing care for early childhood development the role of the health sector alongside other sectors and actors. World Health Organization.
• World Health Organization (2019b). Clean, safe and secure environments to support early childhood development. World Health Organization.