Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda Kullanılan İlaç Tedavisinin Kardiyolojik Açıdan Güvenilirliğinin İncelenmesi

Yıl 2020, , 41 - 46, 25.06.2020

Ayşe Nihal Eraslan , Rezzan Aydın Görücü Fatih Atik , İbrahim Ece

https://doi.org/10.36731/cg.703183

Öz

ÖZET
Amaç: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) çocukluk çağında en sık görülen hastalıklardandır. Çalışmamızda DEHB tanısı nedeniyleatomoksetin ya da metilfenidat tedavisi planlanan hastalarda tedavi öncesi yapılan kardiyak muayene sonuçlarının incelenmesi ve rutin kardiyak muayenenin gerekliliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Araştırma grubunu Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği’ nde Mayıs 2016 ile Mart 2017 tarihleri arasında DSM-5’ e göre DEHB tanısı ile ilaç tedavisi planlanmış 6-18 yaş arasında bulunan 90 hasta oluşturmaktadır. Araştırma tanımlayıcı nitelikte kesitsel bir çalışma olup DEHB tanılı çocuk ve ergenlerin elektrokardiyogram (EKG) ve ekokardiyografi (EKO) sonuçları geriye dönük olarak değerlendirmeye alınmıştır.Verilerin analizi için IBM 17.0 (Chicago Inc., 2008) paket programı kullanılmıştır. Sürekli değişkenler aritmetik ortalama ve standart sapma ile, kategorik değişkenler yüzde (%) ve sıklık (n) cinsinden ifade edilmiştir. Kardiyak hastalık varlığı ile EKO bulguları arasındaki ilişki Pearson ki-kare testi ile analiz edilmiştir.

Bulgular: Toplam 90 hastanın %12,2’si kız, %87,8’i erkektir. Hastaların %91,1’inin herhangi bir kardiyak hastalık öyküsü bulunmadığı, %8,9’unun kardiyak hastalık geçmişi olduğu saptanmıştır. QTC intervalihastaların %98,9’unda normal saptanırken, sadece bir hastada (%1,1) QTC intervali kısa saptanmıştır. Hastaların %41,1’inin (n=37) EKO ile ilgili bir verisininbulunmadığı, %46,7’sinin (n=42) normal EKO bulgularına sahip olduğu, %12,2’sinin (n=11)en az bir kardiyak patolojiye sahip oldukları saptanmıştır.

Sonuç: DEHB tanısı ile ilaç tedavisi planlanan hastaların tamamında(%100, n=90)kardiyolojik açıdan DEHB ilaçlarının başlanmasına engel bir patoloji olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dikkat eksikliği, hiperaktivite, kardiyoloji

Kaynakça

• KAYNAKLAR
• Arı, M., Çetin, İ., Ekici, F., Kocabaş, A., Eminoğlu, S., Güney, E., Öztürk, Ö., Dinç, G.,Göker, Z. (2013). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Metilfenidat Kullanımına Bağlı Erken Kardiyovasküler Değişikliklerin Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 7 (3), 119-123. Retrievedfrom https://dergipark.org.tr/tr/pub/tchd/issue/44404/549610
• Akay, A. (2011). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisinde Kullanılan Stimülanlar ve AtomoksetininKardiyovasküler Sistem Üzerine Etkileri ve Güvenilirliği. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2011; 1(4): 300-310.
• Ercan, E.S. (2009). Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. İstanbul: Dönence Basım ve Yayın Hizmetleri
• Ercan, E.S.,Motavallı Mukaddes, N., Yazgan, Y., Pekcanlar Akay, A. & Yıldız Gündoğdu, Ö. (2016). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. Pekcanlar Akay, A. & Ercan, E.S. (Ed), Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (pp. 33-55). Ankara: Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği.
• Fay, T. B.,&Alpert, M. A. (2019). CardiovascularEffects of DrugsUsedtoTreatAttention-Deficit/HyperactivityDisorderPart 2: Impact on CardiovascularEventsandRecommendationsfor Evaluation andMonitoring. Cardiology in Review, 27(4),173–178. https://doi.org/10.1097/ CRD. 000000 0000000234
• Hennissen, L.,Bakker, M. J., Banaschewski, T., Carucci, S., Coghill, D., Danckaerts, M., Dittmann, R. W., Hollis, C., Kovshoff, H., McCarthy, S., Nagy, P., Sonuga-Barke, E., Wong, I. C., Zuddas, A., Rosenthal, E., Buitelaar, J. K., & ADDUCE consortium (2017). CardiovascularEffects of StimulantandNon-StimulantMedicationforChildrenandAdolescentswith ADHD: A SystematicReviewand Meta-Analysis of Trials of Methylphenidate, AmphetaminesandAtomoxetine. CNS Drugs, 31(3), 199–215. https://doi.org/10.1007/s40263-017-0410-7
• Karadeniz, C., Özyürek, A., Ülger, Z., Levent, E., Özdemir, R., Bulut, M (2016). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocuklarda Metilfenidat’ın Elektrokardiyografik Etkilerinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Klinik Araştırmalar Dergisi, 2 (3), 99-103. Retrievedfrom https://dergipark.org.tr/tr/pub/ukad/issue/22386/239664
• Liang, E. F.,Lim, S. Z., Tam, W. W., Ho, C. S., Zhang, M. W., McIntyre, R. S., &Ho, R. C. (2018). TheEffect of MethylphenidateandAtomoxetine on Heart Rate andSystolic Blood Pressure in Young People andAdultswithAttention-DeficitHyperactivityDisorder (ADHD): SystematicReview, Meta-Analysis, and Meta-Regression. International Journal ofEnvironmentalResearchandPublicHealth, 15(8), 1789. https://doi.org/10.3390/ijerph15081789
• Liu, H., Feng, W., &Zhang, D. (2019). Association of ADHD medicationswiththe risk of cardiovasculardiseases: a meta-analysis. EuropeanChild&AdolescentPsychiatry, 28(10), 1283–1293. https://doi.org /10.1007/s00787-018-1217-x
• Motavallı Mukaddes, N. (2015). Yaşam Boyu Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Eşlik Eden Durumlar. İstanbul:Nobel Tıp Kitapevleri
• Munk, K.,Gormsen, L., Kim, W. Y., & Andersen, N. H. (2015). CardiacArrestfollowing a MyocardialInfarction in a Child TreatedwithMethylphenidate. Case Reports in Pediatrics, 2015, 905097. https://doi.org/10.1155/2015/905097
• Shin, J. Y.,Roughead, E. E., Park, B. J., &Pratt, N. L. (2016). Cardiovascularsafety of methylphenidateamongchildrenandyoungpeoplewithattention-deficit/hyperactivitydisorder (ADHD): nationwide self controlledcaseseriesstudy. BMJ (Clinicalresearch ed.), 353, i2550. https://doi.org/10.1136/bmj.i2550
• Türkmenoğlu, Y. E.,Esedova, C., Akpinar, M., Uysal, T., &İrdem, A. (2020). Effects of medications on ventricularrepolarization in childrenwithattentiondeficithyperactivitydisorder. International ClinicalPsychopharmacology, 35(2), 109–112. https://doi.org/10.1097/YIC.0000000000000288
• Wilkinson, J. D.,Callicott, R., Salminen, W. F., Sandhu, S. K., Greenhaw, J., Paredes, A., Davis, K., Jones, Y., Paule, M. G., Slikker, W., Jr, Rusconi, P. G., Czachor, J., Bodien, A., Westphal, J. A., Dauphin, D. D., &Lipshultz, S. E. (2019). A randomizedcontrolledlaboratorystudy on thelong-termeffects of methylphenidate on cardiovascularfunctionandstructure in rhesusmonkeys. PediatricResearch, 85(3), 398–404. https://doi.org/10.1038/s41390-018-0256-9