Fare Kemik İliği Hücrelerinde Siklofosfamid Tarafından İndüklenen Genotoksisiteye Karşı Tarhun (Artemisia dracunculus L.) Yaprak Ekstraktının Olası Koruyucu Etkisinin Mikronükleus Testi ile Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 92 - 108, 31.12.2020

Hatice Ulu Pinar Aksu Kılıçle

https://doi.org/10.48138/cjo.809725

Öz

Özet: Bu çalışma; siklofosfamid (CP) tarafından indüklenen genotoksisiteye karşı, tarhun (Artemisia dracunculus L.) yaprak ekstraktının olası koruyucu etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada her bir grupta 8 hayvan olacak şekilde toplam 6 grup oluşturuldu. Bu gruplar; I. grup: negatif kontrol grubu, II. grup: pozitif kontrol grubu (50 mg/kg, i.p. CP), III. grup: 75 mg/kg tarhun yaprak ekstraktı grubu, IV. grup: 150 mg/kg tarhun yaprak ekstraktı grubu, V. grup: 75 mg/kg tarhun yaprak ekstraktı + CP (50 mg/kg, i.p.) grubu, VI. grup: 150 mg/kg tarhun yaprak ekstraktı + CP (50 mg/kg, i.p.) grubu şeklindedir. 14 gün boyunca tarhun yaprak ekstraktı oral gavaj yol ile farelere verildi. Fareler disloke edilmeden 24 saat önce (15. gün) intraperitonal olarak siklofosfamid enjekte edildi. Disloke edilen farelerin kemik iliği hücrelerinde mikronükleus testi yapılarak, mikronükleus oranları tayin edildi. Çalışma sonunda; mikronükleus sayılarının istatistiksel olarak değerlendirilmesi neticesinde negatif kontrol grubu ile kıyaslama yapıldığında, CP uygulanan grubun MN sayısının negatif kontrol grubuna göre artış gösterdiği belirlenmiş (p<0.001), CP ile birlikte 75 mg/kg ve 150 mg/kg dozlarında AD uygulamasına bağlı olarak ise, MN sayılarında CP grubuna göre oldukça önemli düzeyde azalma tespit edilmiştir (p<0.001).PCE/NCE oranları açısından değerlendirme yapıldığında ise, yine negatif kontrol grubuna göre CP grubu değerlerinin oldukça düşük olduğu (p<0.001), CP ile birlikte 75 mg/kg AD uygulandığında (p<0.005) ve 150 mg/kg AD uygulandığında (p<0.001) CP grubuna göre PCE/NCE oranlarının azaldığı belirlenmiştir. Sonuç olarak; Artemisia dracunculus L. yaprak ektraktının 75 mg/kg ve 150 mg/kg dozlarının fare kemik iliği hücrelerinde siklofosfamidin neden olduğu mikronükleus artışını azaltarak koruyucu etki gösterdiği belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Artemisia dracunculus L., Mus musculus, Siklofosfamid, Mikronükleus Testi

Destekleyen Kurum

Kafkas Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (KAÜ BAP)

Proje Numarası

2020-FM-03

Teşekkür

Bu çalışma 2020-FM-03 nolu proje ile Kafkas Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (KAÜ BAP) tarafından Yüksek Lisans Tez projesi olarak desteklenmiştir. Bu çalışma “Fare Kemik İliği Hücrelerinde Siklofosfamid Tarafından İndüklenen Genotoksisiteye Karşı Tarhun (Artemisia dracunculus L.) Yaprak Ekstraktının Olası Koruyucu Etkisinin Mikronükleus Testi ile Belirlenmesi” başlıklı Yüksek Lisans tezimden özetlenmiştir. Bu çalışmada maddi destek sağlayan KAÜ BAP’a teşekkür ederim.

Kaynakça

• Abraham S. K. (2001). Anti-Genotoxicity of trans-Anethole and Eugenol in Mice. Food and Chemical Toxicology, 39, 493-498.
• Aksu P., Doğan A., Gül S., Kanıcı A. (2013). Farelerde 3-Metilkolantren İle İndüklenen Fibrosarkoma Üzerine Sisteaminin Etkileri: Genotoksisitenin Araştırılması. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 19 (6): 955-961.
• Asımgil A. (1997). Şifalı Bitkiler. Timaş Yayınları, İstanbul. 176, 276.
• Azırak S. (2007). Thymol ve Carvacrol’un in vivo Genotoksik Etkilerinin Araştırılması. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Benli M., Kaya I., Yiğit N. (2007). Screening Antimicrobial Activity of Various Extracts of Artemisia dracunculus L.. Cell Bıochem Function; 25(6), 681-686.
• Bolandian M.,Dorostkar R., Shadbad N. N., Ghaleh H. E. G. (2019). Use Aqueous Extract of Tarragon in Combination with Asacol on Cytomegalovirus Colitis Model: Synergistic Effect in Inflammatory Disease Therapy. Journal of Biochemical Technology, Special Issue (2), 143-150.
• Ceylan A. (1989). Tıbbi Bitkiler II. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yay. No: 481, Bornova-İzmir, 1,4, 12, 14.
• Chaleshtori R. S., Rokni N., Razavilar V., Kopaei M. R. (2013). The Evaluation of the Antibacterial and Antioxidant Activity of Tarragon (Artemisia dracunculus L.) Essential Oil and Its Chemical Composition. Jundishapur Journal of Microbiology, 6(9), 7877.
• Doğan A. (2019). İlaç ve Zehir Laboratuvar Uygulama Kitabı. Akademisyen Kitabevi, Ankara, 385-390.
• Doğan E. E. (2008). Bazı Flavonoidlerin Drosophıla Melanogaster’de Antigenotoksik Aktivitesi ve Antioksidan Etkilerinin Araştırılması. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Ferguson L. R., Bronzetti G., De-Flora S. (2005). Mechanistic Approaches to Chemoprevention of Mutation and Cancer. Mutation Research, 591(1), 3-7.
• Fernandez-Lizarazo J.C., Mosquera-Vasquez T., Chaves B., Sarmiento F. (2011). Phyllochron and Differential Growth Between Plants of French Tarragon (Artemisia dracunculus L.) with Different Source of Propagation. Agronomía Colombiana, 29(3), 387-397.
• Froushani S.M.A., Zarei L., Ghaleh H.E.G., Motlagh B.M. (2016). Estragole and Methyl-eugenol-free Extract of Artemisia dracunculus Possesses İmmunomodulatory Effects. Avicenna Journal of Phytomedicine, 6(5), 526-534.
• Garcia C. L., Filippi S., Mosesso P., Calvani M., Nicolai R., Mosconi L., Palitti F. (2006). The Protective Effect of L-Carnitine in Peripheral Blood Human Lymphocytes Exposed to Oxidative Agents. Mutagenesis, 21(1), 21-27.
• Gholivand M. B., Yamini Y., Dayeni, M. (2014). Optimization and Comparison of Ultrasound-Assisted Extraction of Estragole from Tarragon Leaves with Hydro-Distillation Method. Analytıcal And Bıoanalytıcal Chemıstry Research, 2, 99-107.
• Graven E.H., Webber L., Venter M., Gardner J.B. (1990). The Development of Artemisia afra (Jacq.) as a New Essential Oil Crop, J. Essential Oil Research. 2(5), 215-220.
• Gülpınar Y. (2012). Tarhun Bitkisinin (Artemissia drancunculus L.) Wistar Albino Ratlarda Oluşturulmuş Akut Karaciğer Toksik Hasarına Karşı Koruyucu ve Tedavi Edici Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Güner A., Özhatay N., Ekim T., Başer K. H. C. (2000). Flora of Turkey and East Aegean Islands, Supplement II. Edinburgh University Press., Edinburgh, 11, 618-619.
• Hong L., Ying S. H. (2015). Ethanol Extract and İsolated Constituents From Artemisia dracunculus İnhibit Esophageal Squamous Cell Carcinoma and İnduce Apoptotic Cell Death. Drug Research, 65(02), 101-106.
• İlisulu K. (1992). İlaç ve Baharat Bitkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları,Ankara, 360.
• Karaboğa M. (2018). Ratlarda Deneysel Siklofosfamid Toksikasyonunda Sodyum Selenit’in Karaciğer ve Böbrekte Metallotiyonin Ekspresyonu Üzerine Etkisinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Kırtunç E. (2002). Doğa Eczanesi Şifalı Bitkiler. 4 Renk Yayınları, 188.
• Klug W. S.,Cummings M. R. (2002). Concepts of Genetic. Genetik Kavramlar, 6th Edition, Çeviri Editörü Prof. Dr. Cihan Öner, Palme Yayıncılık.
• Lamian A., Badi H. N., Mehrafarin A., Seifsahandi M. (2017). Changes in Essential Oil and Morpho-Physiological Traits of Tarragon (Artemisia dracuncalus L.) in Responses to Arbuscular Mycorrhizal Fungus, AMF (Glomus İntraradices N.C. Schenck & G.S. Sm.) İnoculation Under Salinity. Acta Agriculturae Slovenica, 109-2, 215-227.
• Madrigal-Bujaidar E., Barriga S. D., Cassani M., Marquez P., Revuelta P. (1998). In Cytogenetic Techniques. Mutation Research, 204(3), 379-406.
• Malins D. C., Johnson P. M., Wheeler T. M., Barker E. A., Nayak L., Polissar N. L., Mark, A., Vinson M. A. (2001). Age-related Radical-induced DNA Damage is Linked to Prostate Cancer Research., 61, 6025-6028.
• McEvoy G.K. (2004). American Society of Health-System. Editor, Bethesda, Maryland: AHFS Drug Information, Pharmacists, 929-952.
• Modaresi M., Zarasvand M. A., Madani M. (2018). The Effects of Hydro-Alcoholic Extract of Artemisia dracunculus L. (Tarragon) on Hematological Parameters in Mice. Journal of Basic Research Medical Science, 5(1), 10-14.
• Önen Ö., Kılıçle A. P., Doğan A. N. C. (2017). Baharat Olarak Kullanılan Bazı Bitki Ekstraktlarının Memeliler Üzerindeki Genotoksik-Antigenotoksik Etkileri. Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 103-115.
• Özek, T., Karaburun, A. Ç. ve Eser, Ş., (2020). GC/MS Analiz Raporu, Anadolu Üniversitesi Bitki, İlaç ve Bilimsel Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi, GC-202000047 Nolu Kesin Raporu, Eskişehir.
• Özkara A., Akyıl D. (2015). Bitkilerde Mikronukleus Testi ile Genotoksik Hasarın Değerlendirilmesi. Dumlu Pınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 034, 27-40.
• Reza S. M., Hamideh M., Zahra S. (2015). The Nociceptive and Anti-Inflammatory Effects of Artemisia dracunculus L. Aqueous Extract on Fructose Fed Male Rats. Hindawi Publishing Corporation Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, Article ID 895417, 5 pages.
• Ribnicky D.M, Poulev A., O’Neal J., Wnorowski G., Molek D.E, Jager R., Raskin I. (2004). Toxicological Evaluation of the Ethanolic Extract of Artemisia dracunculus for Use as a Dietary Supplement and in Functional Foods. Journal of Hepatology, 42(4), 585-598.
• Schmid, W., (1975). The Micronucleus Test. Journal Mutation Research, 31, 9-15.
• Tak I. R., Mohiuddin D., Ganai B. A., Chishti M. Z., Ahmad F., Dar J. S. (2014). Phytochemical Studies on the Extract and Essential Oils of Artemisia dracunculus L. (Tarragon). African Journal of Plant Science, 8(1), 72-75.
• Taner G. (2007). Lipoik Asit ve Ferulik Asitin İnsan Lenfosit Kültüründe Mitomycin-C’ye Karşı Antigenotoksik Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Toroğlu S., Çenet M. (2006). Tedavi Amaçlı Kullanılan Bazı Bitkilerin Kullanım Alanları ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi İçin Kullanılan Metotlar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Dergisi, 9(2), 12-20.
• Tüylü B. A., Yılmaz M., Kıvanç M. (2009). Study on the Antimicrobial, Cytotoxic and Genotoxic Activities of the Essential Oil Artemisia dracunculus L.. Fresenius Environmental Bulletin, 18(5), 885-889.
• Wang, L. and Weller, C. L., (2006). Recent Advances in Extraction of Nutraceuticals from Plants. Trends in Food Science and Technology, 17, 300-312.
• Wierdak R. N., Zaviślak G. (2014). Herb Yıeld and Bıoactıve Compounds of Tarragon (Artemisia dracunculus L.) as Influenced By Plant Density. Acta Scientarum Polonorum, Hortorum Cultus, 13(2), 207-221.
• Yiğit N., Benli M. (2005). Ülkemizde Yaygın Kullanımı Olan Kekik (Thymus Vulgaris) Bitkisinin Antimikrobiyal Aktivitesi. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi, 3(8), 1-8.
• Zarezade V., Moludi J., Mostafazadeh M., Mohammadi M., Veisi A. (2018). Antioxidant and Hepatoprotective Effects of Artemisia dracunculus Against CCL4-İnduced Hepatotoxicity in Rats. Avecanne Journal of Phytopedicine, 8(1), 51-62.